Bản sắc Ninh Bình giữa dòng chảy đất nước

Với chủ đề đầy cảm hứng: “Ninh Bình cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới-Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”, gian triển lãm không chỉ là nơi giới thiệu thành tựu mà còn là một hành trình trở về với cội nguồn, nơi quá khứ linh thiêng hòa quyện cùng hơi thở hiện đại.

Những làn điệu xẩm là cách thể hiện rất riêng mà Ninh Bình mang tới triển lãm.

Không gian triển lãm của tỉnh Ninh Bình được thiết kế mở, liên hoàn và đậm chất nghệ thuật, dẫn dắt người xem bước vào một miền ký ức sống động. Khu vực trung tâm của gian trưng bày tái hiện những biểu tượng tinh thần sâu sắc của Ninh Bình qua các sa bàn mô hình di tích lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu. Tâm điểm là mô hình Tàng Kinh Các của chùa Bái Đính, từ đó tỏa ra 5 trục kết nối đến 12 địa danh tiêu biểu của tỉnh: Chùa Tam Chúc, rừng Cúc Phương, Vân Long, phủ Dầy, đền Trần, nhà thờ đá Phát Diệm, nhà thờ Sở Kiện, khu nhà thờ Bùi Chu, chùa Bái Đính, Cố đô Hoa Lư, Tràng An, đàn Kính Thiên. Không gian ấy như một lời mời gọi về với cội nguồn, đưa người xem đi từ quá khứ linh thiêng đến hiện tại sống động, nơi các di tích, di sản không bị phủ bụi thời gian mà tiếp tục đồng hành với sự phát triển.

Một cách thể hiện rất riêng mà Ninh Bình mang tới triển lãm là âm vang của những làn điệu dân gian như chèo, xẩm, chầu văn, ca trù... Không chỉ là tiết mục biểu diễn, đó là sự hồi sinh của những thanh âm mang hồn dân tộc trong đời sống đương đại. Những âm thanh ấy chạm vào tâm thức, gợi nhớ những giá trị văn hóa bền vững đã đi cùng dân tộc suốt hàng nghìn năm.

Đặc biệt, với sự hỗ trợ của công nghệ số hiện đại, người xem có thể tương tác trực tiếp bằng tay, chạm vào các vị trí trên sa bàn để kích hoạt cảm biến, hiển thị thông tin chi tiết, hình ảnh, video giới thiệu... Từ TP Hồ Chí Minh trở về sau 7 năm xa quê, anh Nguyễn Trọng Bình và vợ là chị Hoàng Tố Nga không khỏi bồi hồi, xúc động khi tận mắt chứng kiến sự đổi thay mạnh mẽ của quê hương Ninh Bình qua từng hình ảnh tại triển lãm. Anh cũng tự hào cho biết, cách sắp xếp các tư liệu, hiện vật, hình ảnh rất sinh động, áp dụng tối đa công nghệ hiện đại giúp người xem cảm nhận rõ sự thay đổi của quê hương và thêm yêu đất nước.

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, với những nỗ lực trong sáng tạo văn hóa, phát triển xã hội đã tích lũy cho Ninh Bình các giá trị lịch sử-văn hóa đặc sắc, phong phú. Ninh Bình hiện có 5.071 di tích được kiểm kê, trong đó có 1.106 di tích đã xếp hạng (1 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 8 di tích quốc gia đặc biệt, 264 di tích quốc gia và 834 di tích cấp tỉnh). Ninh Bình hiện sở hữu hàng nghìn di sản văn hóa phi vật thể thuộc tất cả loại hình, trong đó có 40 di sản đã được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 1 di sản được đưa vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt); có 17 hiện vật, nhóm hiện vật được công nhận là Bảo vật Quốc gia. Nhận thức rõ giá trị to lớn của di sản tự nhiên và văn hóa, tỉnh Ninh Bình đã ưu tiên tập trung nguồn lực cho nghiên cứu khoa học, đầu tư xây dựng hạ tầng du lịch đồng bộ, cải thiện kết nối giao thông, nâng cấp các dịch vụ phụ trợ, đồng thời phục dựng cảnh quan, tôn tạo các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, khôi phục không gian văn hóa truyền thống. Những công trình này không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản mà còn tạo sức hút mạnh mẽ đối với du khách trong và ngoài nước, thúc đẩy phát triển du lịch bền vững và nâng cao đời sống cộng đồng địa phương.

Không gian trưng bày của tỉnh Ninh Bình không chỉ là một điểm dừng chân trong hành trình tham quan triển lãm mà còn là một không gian di sản sống động. Một Ninh Bình vừa cổ kính, vừa hiện đại đang tỏa sáng cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Bài và ảnh: KHÁNH AN