Bảng giá đất vẫn có hiệu lực, TPHCM dừng tính thuế là sai

Chưa phù hợp thực tế

Chiều 12/8, Ban thường trực Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM chủ trì hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo bảng giá đất của TPHCM.

Phát biểu tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Kim Thúy, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM cho rằng, quyết định số 02/2020/QĐ-UBND quy định về bảng giá đất qua thời gian triển khai thực hiện đến nay đã phát sinh nhiều bất cập, hạn chế.

Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo bảng giá đất điều chỉnh của TPHCM do Ban thường trực Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM chủ trì chiều 12/8.

Do đó, bà Thúy kỳ vọng dự thảo bảng giá đất mới được áp dụng sẽ góp phần thúc đẩy công tác đền bù, giải phóng mặt bằng nhiều dự án như Vành đai 3, rạch Xuyên Tâm, kênh Đôi... Các dự án, công trình trọng điểm được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách sẽ đúng tiến độ, không bị ách tắc.

Tuy nhiên, luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TPHCM cho rằng, dự thảo bảng giá đất chưa phù hợp với tình hình thực tế, tạo áp lực tài chính lớn, đặc biệt là đối với người dân. Bởi, tại các huyện trên địa bàn TPHCM hiện nay đang có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang đất ở, đất để cho con cái xây nhà, an cư của người dân khá lớn.

Ví dụ, tại huyện Hóc Môn, năm 2024, hộ gia đình, cá nhân đăng ký chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở lên đến hàng trăm ha, huyện Bình Chánh cũng tương tự. Nhiều trường hợp qua nhiều thế hệ vẫn chưa đủ tiền để chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng nhà để ở hoặc tách thửa cho con cái.

Tại khu vực quận 4, ông Hậu lấy ví dụ đất trên đường Bến Vân Đồn, đoạn từ Cầu Dừa đến đường Nguyễn Tất Thành có giá đất hiện tại là từ 24 triệu đồng/m2 nhưng dự kiến điều chỉnh tăng lên 271,2 triệu đồng/m2, tăng gấp 10 lần so với giá hiện tại, kéo theo đó là nghĩa vụ tài chính đối với đất đai cũng tăng mạnh, vượt quá khả năng của người dân.

Tại các huyện Nhà Bè, Bình Chánh, Cần Giờ và Củ Chi, giá đất dự kiến điều chỉnh tăng cao, có nơi tăng 20 - 30 lần so với bảng giá đất áp dụng giai đoạn 2020 - 2024. Huyện Hóc Môn có giá đất dự kiến điều chỉnh tăng cao nhất. Có những tuyến đường giá đất tăng từ 30 - 50 lần.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu kiến nghị cần đánh giá toàn diện vì bảng giá đất mới tác động đến nhiều nhóm đối tượng.

“Trên thực tế, không phải tất cả người dân đều được thông tin về việc thay đổi bảng giá đất hiện hành. Do đó, việc giá đất tăng mạnh chỉ sau thời gian ngắn có thể gây ra phản ứng tiêu cực trong cộng đồng, đặc biệt là đối với những hộ gia đình, cá nhân sinh sống tại các khu vực vùng ven TPHCM và những nơi đang có quy hoạch, dự án bất động sản”, ông Hậu nói.

Do đó, luật sư Hậu kiến nghị cần phải đánh giá toàn diện vì bảng giá đất mới tác động đến nhiều nhóm đối tượng, đặc biệt là đời sống kinh tế xã hội của người dân. Theo ông, cần ghi nhận thêm ý kiến của người dân và các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp. Từ đó, xác định được mức giá tối ưu, đúng nguyên tắc bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư trong việc định giá đất.

Dừng tính thuế là sai

Luật sư Nguyễn Văn Hậu bày tỏ lo lắng, khi giá đất tăng sẽ khiến chi phí vốn đầu vào tăng lên, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đầu tư. Khi chi phí đầu vào dự án quá cao sẽ bóp nghẹt động lực đầu tư của doanh nghiệp và họ sẽ không còn động lực làm dự án.

“Những yếu tố này có thể khiến các nhà đầu tư chùn chân, thậm chí tìm đến những thị trường, những phân khúc có mức giá hợp lý hơn”, ông Hậu nói.

Ông Hậu cũng đặc biệt lưu ý, việc giá cho thuê đất ở khu công nghiệp tăng sẽ làm giảm tính cạnh tranh của nền kinh tế trong việc thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài, nhất là trong bối cảnh hiện nay có sự cạnh tranh rất quyết liệt giữa các nước để thu hút dòng vốn FDI.

Đồng tình với ông Hậu, luật sư Trương Thị Hòa (Đoàn Luật sư TPHCM) cũng cho rằng, dự thảo bảng giá đất tăng là cần thiết nhưng tăng như thế nào cho phù hợp? Để đảm bảo tính pháp lý, luật sư Hòa kiến nghị cần phải thông qua HĐND TPHCM khi ban hành bảng giá đất mới. Khi tăng cũng cần có lộ trình, điều tra sâu rộng để lắng nghe ý kiến người dân, doanh nghiệp bị tác động như thế nào.

Luật sư Trương Thị Hòa đề nghị, bảng giá đất mới tăng cũng cần có lộ trình, điều tra sâu rộng để lắng nghe ý kiến người dân, doanh nghiệp.

Trong khi đó, bà Ung Thị Xuân Hương, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM nhấn mạnh, ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã khẳng định bảng giá đất và hệ số K hiện hành vẫn áp dụng được đến ngày 31/12/2025 nên Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM không cần phải "lăn tăn" hay lo ngại về chuyện này.

“Việc ngành thuế dừng tính thuế của người dân là sai vì luật không hồi tố. Hiện nay, bảng giá đất mới chưa ban hành, bảng giá đất cũ vẫn còn hiệu lực nên phải tính thuế cho người dân theo bảng giá đất cũ”, bà Hương lưu ý.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) kiến nghị, bảng giá đất theo quy định của Luật Đất đai 2013 phải được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025. Theo ông, Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM nên tập trung xây dựng bảng giá đất lần đầu để công bố, áp dụng từ ngày 1/1/2026 theo quy định tại khoản 3 Điều 159 và tại phần đầu của khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024.

Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM cho biết, dự thảo bảng giá đất được thực hiện, khảo sát một cách chặt chẽ. Khi ban hành sẽ có nhiều điểm tích cực và một số nội dung chưa tích cực.

Tuy nhiên, sau hội nghị này Sở Tài nguyên Môi trường TPHCM sẽ tổng hợp tất cả các ý kiến đóng góp để cùng các sở, ban ngành liên quan tham mưu cho lãnh đạo TPHCM sớm xem xét, quyết định.

Duy Quang