Bánh xe dự phòng cỡ nhỏ có thể sử dụng được bao lâu?

Trong trường hợp bị xì lốp xe khi đang di chuyển, người lái có thể tự xử lý bằng bộ vá lốp cùng một số dụng cụ cơ bản tùy theo mức độ hư hỏng. Ngoài ra, bánh xe bị mất áp suất có thể được thay thế bằng bánh xe dự phòng cỡ nhỏ (lốp doughnut hay donut) cũng là một giải pháp đáng cân nhắc. Tuy nhiên, người dùng cần lưu ý gì khi sử dụng trang bị này?

Bánh xe dự phòng cỡ nhỏ có thể sử dụng được trong bao lâu?

Trong điều kiện lý tưởng, lốp bị xì sẽ được vá hoặc thay ngay lập tức, và bánh dự phòng cỡ nhỏ chỉ chạy vài cây số trước khi được cất lại cốp chờ lần sử dụng tiếp theo. Thế nhưng, thực tế không phải lúc nào cũng suôn sẻ.

Bánh dự phòng cỡ nhỏ thường được trang bị trên các dòng xe có không gian khoang hành lý giới hạn, giúp xe tiết kiệm không gian cũng như giảm trọng lượng so với tùy chọn bánh dự phòng cỡ lớn.

Sự cố xì lốp xe thường xảy ra vào những thời điểm bất tiện, thậm chí khi tài chính chủ xe eo hẹp. Không ít trường hợp người dùng chỉ định thay 1 lốp, nhưng khi vào xưởng mới phát hiện các lốp còn lại đã mòn đến mức cần thay theo cặp, thậm chí là cả bộ 4 bánh xe.

May mắn là bánh xe dự phòng cỡ nhỏ vẫn cho người lái một chút khả năng xoay xở - dù rất hạn chế. Theo khuyến cáo, loại lốp này chỉ nên sử dụng ở tốc độ tối đa khoảng 80 km/h và trong quãng đường khoảng 80 km. Trong những tình huống cực kỳ bất khả kháng, quãng đường có thể kéo dài thêm tối đa khoảng 30 km.

Tuy nhiên, sự khác nhau về hình dạng, bề ngang mặt lốp, chất liệu, độ mài mòn... giữa bánh dự phòng cỡ nhỏ và các bánh xe còn lại khiến tùy chọn này có nhiều yêu cầu giới hạn về mặt an toàn mà người dùng phải lưu ý.

Ngoài hình dáng nhỏ bé và khác biệt so với các bánh xe còn lại, bánh dự phòng cỡ nhỏ chỉ là giải pháp tạm thời: nó không được thiết kế để vận hành trong điều kiện thời tiết xấu hay ở tốc độ cao, và nếu bị ép làm việc quá mức, lốp có thể xì hơi hoặc thậm chí nổ lốp.

Bánh dự phòng ngày càng hiếm gặp trên các mẫu xe hiện đại

Bánh xe dự phòng cỡ nhỏ khác hoàn toàn so với bánh dự phòng cỡ lớn (full-size), dù cả hai đều đang dần biến mất trên các mẫu xe hiện đại. Cách đây nhiều thập kỷ, các mẫu xe mới từng được bổ sung bánh dự phòng kích thước đầy đủ như một trang bị tiêu chuẩn. Không giống bánh dự phòng cỡ nhỏ với giới hạn sử dụng nghiêm ngặt, bánh dự phòng cỡ lớn có thể thay thế lâu dài cho lốp bị hỏng.

Trên các dòng xe hiện đại, bánh dự phòng giờ đây không còn được trang bị tiêu chuẩn nhằm giúp các mẫu xe đáp ứng được mức tiêu thụ nhiên liệu khắc khe mà nhiều thị trường đặt ra.

Nguyên nhân khiến các hãng xe từ bỏ bánh dự phòng cỡ lớn bắt nguồn từ các tiêu chuẩn Tiết kiệm Nhiên liệu Trung bình Doanh nghiệp (CAFE) của chính phủ Mỹ, vốn buộc nhà sản xuất phải liên tục nâng cao hiệu quả nhiên liệu.

Các mục tiêu ngày càng khắt khe khiến ngành công nghiệp ôtô phải tìm mọi cách cải thiện mức tiêu thụ xăng, trong đó giảm trọng lượng là một giải pháp hiệu quả. Việc loại bỏ bánh dự phòng cỡ lớn cùng bộ dụng cụ đi kèm có thể giúp xe nhẹ hơn khoảng từ 14 đến 23 kg.

Tuy nhiên, một số mẫu xe được trang bị bánh dự phòng cỡ lớn tiêu chuẩn như Land Rover Defender, Jeep Wrangler, Ford Bronco... vừa mang yếu tố trang trí quen thuộc, vừa hữu dụng trong các tình huống khẩn cấp.

Dù vậy, một số mẫu xe vẫn trung thành với bánh dự phòng cỡ lớn, tiêu biểu như Jeep Wrangler, Ford Bronco, Land Rover Defender và một số dòng bán tải. Một số mẫu SUV hạng sang như Range Rover vẫn cho phép người mua lựa chọn bánh dự phòng cỡ lớn, tuy nhiên chỉ giới hạn tại một số loại động cơ do khoang hành lý phía sau thường bị giới hạn bởi bộ pin điện phụ trợ của hệ thống hybrid.

Theo Consumer Reports, chỉ khoảng 45% xe mới bán ra được trang bị bánh xe dự phòng cỡ nhỏ hoặc lốp tiết kiệm không gian, trong khi chỉ 9% còn giữ bánh dự phòng cỡ lớn. Điều đó đồng nghĩa người lái có thể chỉ có trong tay một bộ vá lốp tạm thời hoặc tệ hơn là hoàn toàn không có bất kỳ giải pháp dự phòng nào khi phải dừng xe bên lề đường.

Do cấu tạo khác biệt, người sử dụng nên lưu ý các yêu cầu và thông tin mà nhà sản xuất ghi trên bánh dự phòng cỡ nhỏ, nhằm mang đến sự an toàn cho bản thân, hành khách trên xe cũng như các phương tiện khác.

Bên cạnh việc thay bánh, tài xế vẫn có nhiều lựa chọn như sử dụng lốp run-flat, cho phép phương tiện tiếp tục di chuyển mà không cần phải xuống xe thao tác. Tuy nhiên, tùy chọn này có nhược điểm là giá thành, độ ồn cao, đồng thời chỉ sử dụng được một lần theo khuyến cáo từ nhà sản xuất. Do đó, mỗi phương án khi xảy ra tình huống xì lốp luôn có mặt ưu và nhược điểm khác nhau và người dùng nên lựa chọn dựa theo điều kiện tài chính và mức độ sử dụng của cá nhân.

Việt Hà