Báo cáo phương án làm metro nối Tân Sơn Nhất - Long Thành nhanh nhất

Sân bay Long Thành (Đồng Nai) đang được triển khai thi công đến những công đoạn cuối cùng, dự kiến đi vào khai thác trong nửa đầu sau. Ảnh: ACV.

Theo UBND TP.HCM, với các quy hoạch hiện hành được cấp thẩm quyền phê duyệt, việc kết nối sân bay Tân Sơn Nhất - sân bay Long Thành thông qua mạng lưới đường sắt đô thị sơ bộ có thể thực hiện bằng 4 phương án.

TP.HCM trình Chính phủ phương án kết nối nhanh nhất

Theo đó, phương án 1 sẽ kết nối thông qua metro số 2 (đoạn Tham Lương - Bến Thành, Bến Thành - Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. Phương án 2 sẽ kết nối thông qua metro số 6 và đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành.

Phương án 3 kết nối thông qua metro số 4, metro số 2 và đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. Phương án 4 kết nối qua các tuyến metro số 2 (Tham Lương - Bến Thành), metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) kéo dài, metro số 2 của tỉnh Đồng Nai và tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành.

Trên cơ sở phân tích ưu, nhược điểm của từng phương án, UBND TP.HCM cho rằng việc kết nối thông qua tuyến metro số 2 (Tham Lương - Bến Thành, Bến Thành - Thủ Thiêm) và đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có điều kiện thuận lợi để triển khai sớm nhất.

Hiện, tuyến metro số 2 (đoạn Bến Thành - Tham Lương) đã cơ bản hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, dự kiến khởi công cuối năm 2025 và hoàn thành trước năm 2032. Đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm dự kiến đi ngầm khoảng 6 km dọc theo các đại lộ Hàm Nghi, Mai Chí Thọ nên thuận lợi về mặt bằng và có thể triển khai nhanh.

Còn dự án tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành đã được Bộ Xây dựng tổ chức lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (đã hoàn thiện đến báo cáo cuối kỳ).

Kết quả nghiên cứu sơ bộ xác định đây là loại hình đường sắt đô thị dài khoảng 42 km, thiết kế đường đôi, khổ đường 1.435 mm, tốc độ thiết kế 120 km/h, gồm 20 ga (16 ga trên cao, 4 ga ngầm).

Hướng tuyến chạy dọc theo hành lang cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây và đường Vành đai 3, chủ yếu qua khu đất trống, nên rất thuận lợi cho công tác giải phóng mặt bằng.

Thông qua tuyến metro số 2 và tuyến Thủ Thiêm - Long Thành, hành khách từ sân bay Tân Sơn Nhất có thể di chuyển đến ga Bà Quẹo để đi tuyến metro số 2 (Tham Lương - Bến Thành - Thủ Thiêm), sau đó tiếp tục theo tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành để đến sân bay Long Thành.

Ngoài ra, TP.HCM cho biết sẽ tiếp tục đầu tư tuyến metro số 6 kết nối trực tiếp 3 nhà ga của sân bay Tân Sơn Nhất (T1, T2, T3). Tuyến metro này sẽ kết nối với metro số 2 tại ga Bà Quẹo và tuyến Thủ Thiêm - Long Thành tại ga Phú Hữu, tạo thêm hành lang vận tải giữa hai cảng hàng không, góp phần giảm tải cho các tuyến khu vực trung tâm TP.HCM.

Các hướng tuyến kết nối sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành. Đồ họa: Phan Nhật.

Nhiều nhà đầu tư đề xuất tham gia

Đáng chú ý, các dự án trên đều đã có nhà đầu tư đề xuất tham gia. Trong đó, CTCP Tập đoàn Trường Hải (Thaco) đề xuất kết nối metro số 2 (Tham Lương - Bến Thành, Bến Thành - Thủ Thiêm) và đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành.

Hình thức mà Thaco đề xuất là đối tác công tư (PPP), loại hợp đồng BT. Hiện nay thành phố đã có chủ trương giao Thaco xúc tiến nghiên cứu, sớm báo cáo kết quả nghiên cứu để triển khai thực hiện.

Công ty TNHH Tập đoàn Xây dựng Thái Bình Dương (Trung Quốc) cũng đề xuất với UBND TP.HCM phương án đầu tư trục kết nối thông qua đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành với metro số 6.

Doanh nghiệp này đề xuất 3 hình thức thực hiện theo thứ tự ưu tiên. Phương án 1 là đầu tư công, tham gia tổng thầu (EPC); phương án 2 là theo hình thức đầu tư đối tác công tư PPP (loại hợp đồng BT) và phương án 3 là hợp đồng chìa khóa trao tay.

UBND TP.HCM kiến nghị Thủ tướng thống nhất chủ trương, ưu tiên đẩy nhanh tiến độ hai tuyến metro số 2 và Thủ Thiêm - Long Thành, đồng thời tiếp tục đầu tư tuyến metro số 6 để kết nối sân bay Tân Sơn Nhất với sân bay Long Thành.

Về hình thức đầu tư, các tuyến metro số 2, số 4 và số 6 thuộc danh mục dự án dự kiến kèm theo Nghị quyết 188. Các tuyến được xác định lộ trình đầu tư trong giai đoạn 2026-2030 và 2031-2035, hoàn thành năm 2035. Riêng metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) hoàn thành trước năm 2032. Các dự án sẽ thực hiện theo hình thức đầu tư công là chủ đạo.

Đối với tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, tại các báo cáo của Bộ Xây dựng và ý kiến của UBND TP.HCM đề xuất triển khai theo hình thức đầu tư công. Bộ Xây dựng đã báo cáo, đề xuất Thủ tướng giao TP.HCM làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án.

TP.HCM khẳng định sẽ chủ động nghiên cứu phương án đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), đồng thời làm việc với các nhà đầu tư, nhà thầu có năng lực để đảm bảo dự án được triển khai nhanh chóng, hiệu quả.

Hiện Bộ Xây dựng đã trình Thủ tướng xem xét, điều chỉnh quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050. Theo đó, điều chỉnh không đưa vào quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành; thay vào đó, chuyển thành đường sắt đô thị, giao TP.HCM và tỉnh Đồng Nai cập nhật vào quy hoạch tỉnh và các quy hoạch liên quan.

UBND TP.HCM đang phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai để triển khai rà soát, cập nhật và tổ chức điều chỉnh quy hoạch tỉnh của 2 địa phương, cập nhật tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành vào mạng lưới đường sắt đô thị nhằm đảm bảo thống nhất, đồng bộ với quy hoạch mạng lưới đường sắt.

Cùng với đó, báo cáo HĐND của hai địa phương để thống nhất UBND TP.HCM làm cơ quan chủ quản, trên cơ sở đó báo cáo Thủ tướng giao UBND TP.HCM là cơ quan chủ quản dự án (hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền).

Hồng Nhung