Báo chí là cầu nối truyền cảm hứng, quảng bá giá trị văn hóa

Đây là một hoạt động hướng tới Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh, Việt Nam, với tiềm năng văn hóa phong phú, đậm đà bản sắc, chúng ta có đủ điều kiện thuận lợi để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa thành “ngành công nghiệp mũi nhọn” mới. Đóng góp ngày càng lớn vào GDP quốc gia, tạo ra nhiều việc làm, nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới.

Ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam phát biểu khai mạc.

Để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, cần sự chung tay, đồng thuận và thúc đẩy của toàn xã hội, trong đó, báo chí giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Báo chí là cầu nối truyền cảm hứng, quảng bá giá trị văn hóa; là lực lượng tiên phong lan tỏa những sáng kiến, giá trị mới đồng thời lên án mặt trái, bảo vệ bản sắc; là diễn đàn phản biện, góp ý chính sách, thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Thực tiễn thời gian qua đã ghi nhận nhiều thành công qua sự đồng hành của báo chí. Cụ thể, nhiều chương trình nghệ thuật, mùa du lịch, lễ hội được xây dựng thương hiệu qua lăng kính truyền thông, báo chí, trở thành sự kiện văn hóa - du lịch lớn, thu hút đông đảo công chúng trong nước và quốc tế. Các loại hình nghệ thuật truyền thống như: Tuồng, Chèo, Cải lương, Ca trù, Quan họ… hay các nghệ sĩ trẻ tài năng vươn tầm quốc tế chính là nhờ sự lan tỏa, quảng bá của truyền thông, báo chí.

Các chương trình truyền hình thực tế, gameshow, talkshow về văn hóa, nghệ thuật, sáng tạo đã góp phần phát hiện, bồi dưỡng tài năng trẻ, tạo sân chơi lành mạnh, hấp dẫn cho giới trẻ và công chúng.

Thay mặt cho lãnh đạo Thành phố, ông Hoàng Minh Cường, Phó chủ tịch UBND TP Hải Phòng phát biểu chào mừng.

Những thành công này cho thấy: “Văn hóa là nền tảng - Báo chí dẫn dắt tri thức, tạo niềm tin cho xã hội”. Sự gắn kết giữa công nghiệp văn hóa và báo chí là chìa khóa để thúc đẩy sáng tạo, quảng bá giá trị văn hóa Việt Nam vươn tầm thế giới.

Tại diễn đàn, đại diện lãnh đạo các cơ quan báo chí, các chuyên gia, nhà quản lý văn hóa, doanh nghiệp cũng đã thẳng thắn nhìn nhận, chỉ ra những khó khăn, thách thức đối với sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa.

Theo ông Phạm Cao Thái, Vụ trưởng Vụ pháp chế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các văn bản pháp luật vẫn còn những còn điểm chưa rõ, chưa cụ thể về vai trò trách nhiệm quản lý nhà nước, quyền hạn đối với một số lĩnh vực như thiết kế, mỹ thuật, thời trang; thể chế, cơ chế chính sách về phát triển công nghiệp văn hóa đã có nhưng chưa phù hợp và chưa theo kịp thực tiễn phát triển.

Một số chính được ban hành nhưng chưa thực hiện được hoặc thực hiện chưa hiệu quả, chưa có quy định, cơ chế rõ ràng để thực hiện. Các chính sách ưu đãi về vốn, thuế, đất đai, khuyến khích sáng tạo trong nhóm chính sách đối với việc tham gia các hoạt động phát triển công nghiệp văn hóa tuy đã được ghi nhận nhưng các quy định cụ thể triển khai còn chưa đầy đủ nên khó thực hiện trên thực tế.

Hiện nay, công nghiệp văn hóa mang lại giá trị lớn về kinh tế, xã hội, nhưng cũng tiềm ẩn một số vấn đề cần lưu tâm, đặc biệt trong bối cảnh phát triển bùng nổ về công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo. Bà Đặng Thị Thu Hương, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn (ĐHQG Hà Nội) đưa ra một số giải pháp, khuyến nghị cụ thể nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa.

Đó là, phát huy năng lực sáng tạo, phát huy nguồn vốn văn hóa và quyền sở hữu trí tuệ để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ mang tính giá trị văn hóa và kinh tế cao. Xây dựng nền kinh tế số trong đó, đẩy mạnh chuyển đổi số các cơ quan báo chí tuyên truyền. Đồng thời làm tốt việc truyền thông chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển văn hóa.

Tăng cường xây dựng và phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật để thúc đẩy công nghiệp văn hóa số phát triển; phát triển các hình thái các cái lĩnh vực mới như trò chơi điện tử, văn học mạng, âm nhạc trực tuyến, biểu diễn trực tuyến, video trực tuyến, nghệ thuật số. Và cuối cùng là cần tăng cường định hướng về văn hóa truyền thông đại chúng để văn hóa thực sự à là điểm tựa, là mục tiêu và là động lực phát triển xã hội.

Diễn đàn đã được nghe nhiều ý kiến trao đổi của đại diện lãnh đạo các cơ quan báo chí, các chuyên gia, nhà quản lý văn hóa về cơ hội và thách thức đối đối truyền thông báo chí trong việc thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa.

Ở một góc nhìn khác, ông Chu Tiến Đạt, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng công ty VTC cho rằng, báo chí và truyền thông đóng vai trò cầu nối then chốt, thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp game Việt Nam vươn tầm thế giới - một lĩnh vực được ví như môn nghệ thuật thứ 8, được quy định rõ trong Nghị quyết 162/2024/QH15 của Quốc hội về phát triển công nghiệp văn hóa.

Báo chí và truyền thông đóng vai trò không thể phủ nhận trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp game toàn cầu. Từ việc cung cấp thông tin, xây dựng cộng đồng, quảng bá sản phẩm đến tác động chính sách, các kênh truyền thông góp phần tạo ra một hệ sinh thái năng động.

Còn về phía địa phương, TS Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng nhận định: “Báo chí là một phần của công nghiệp văn hóa. Báo chí vừa là một phần của chuỗi sáng tạo vừa là kênh truyền dẫn tác động đa chiều trong hoạt động sáng tạo công nghiệp văn hóa.”

TS. Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng phát biểu.

Thời gian qua, Hải Phòng đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách và dành nhiều nguồn lực để phát huy vai trò của báo chí trên địa bàn thành phố trong việc truyền thông, quảng bá hình ảnh thành phố nói chung và đồng hành, thúc đẩy và định hướng phát triển ngành công nghiệp văn hóa nói riêng.

“Đối với thành phố Hải Phòng, các cơ quan báo chí thực sự kênh thông tin chủ lực, đóng vai trò cầu nối quan trọng trong việc truyền tải các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến lĩnh vực du lịch, di sản và công nghiệp văn hóa đến người dân và doanh nghiệp. Việc phố biến kịp thời, đầy đủ và chính xác các chính sách giúp tạo sự đồng thuận trong xã hội, huy động nguồn lực và thúc đấy việc thực thi chính sách một cách hiệu quả”, bà Trần Thị Hoàng Mai khẳng định.

Đối thoại giữa báo chí, doanh nghiệp và nhà quản lý.

Diễn đàn đã được nghe nhiều ý kiến trao đổi của đại diện lãnh đạo các cơ quan báo chí, các chuyên gia, nhà quản lý văn hóa về cơ hội và thách thức đối với truyền thông báo chí trong việc thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa. Kinh nghiệm thực tiễn từ các cơ quan truyền thông báo chí, các doanh nghiệp, nhà sáng tạo trong việc thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa hiện nay. Cũng như đề xuất giải pháp, chính sách nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp giữa báo chí, truyền thông với các ngành công nghiệp văn hóa trong giai đoạn mới.

Phát biểu bế mạc diễn đàn, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình nhấn mạnh: “Báo chí có vai trò rất quan trọng thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa kể cả từ góc độ tự thân của báo chí và từ góc độ cầu nối, chất xúc tác của báo chí với các ngành công nghiệp văn hóa”.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình phát biểu.

Để hiện thực hóa vai trò động lực, cầu nối, chất dẫn, đồng hành của báo chí đối với các ngành công nghiệp văn hóa trong kỷ nguyên mới, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch mong muốn các cơ quan báo chí tiếp tục chủ động đổi mới cả về nội dung, hình thức, ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ, chuyển đổi số lan tỏa câu chuyện đổi mới sáng tạo, tôn vinh sáng kiến, gương điển hình trong lĩnh vực kinh tế -văn hóa;

Tăng cường hợp tác liên ngành, liên kết chặt chẽ với các cơ sở sáng tạo, nghệ thuật trong quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu văn hóa quốc gia, tầm quốc tế. Cung cấp thông tin chính xác, nhân văn, định hướng thẩm mỹ và khơi dậy niềm tự hào bản sắc Việt. Bảo vệ vững chắc nền tảng văn hóa dân tộc trong dòng chảy đổi mới, hội nhập quốc tế.v.v…

Báo chí cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ phóng viên, biên tập viên, nhà báo có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao, am hiểu sâu sắc về văn hóa, nghệ thuật, sáng tạo, có khả năng truyền cảm hứng, tạo động lực cho sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa.

Các đại biểu cắt băng khai mạc Triển lãm ảnh, video “Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam”.

Bên lề Diễn đàn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp UBND TP Hải Phòng tổ chức Triển lãm ảnh, video “Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam”. Triển lãm trưng bày hàng trăm tác phẩm đạt giải và lọt vào vòng chung khảo Giải thưởng thường niên Truyền thông về quyền con người “Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam”.

Triển lãm trưng bày hàng trăm tác phẩm đạt giải và lọt vào vòng chung khảo Giải thưởng thường niên Truyền thông về quyền con người “Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam”.

Cùng với đó, triển lãm ảnh, tư liệu chủ đề “Văn hóa và Công nghiệp Văn hóa thành phố Hải Phòng” trưng bày 150 ảnh do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức nhằm tôn vinh và lan tỏa các giá trị văn hóa của TP Hải Phòng.

Quỳnh Nga