Bảo đảm an ninh dữ liệu là yếu tố vô cùng quan trọng

Đáp ứng yêu cầu của bối cảnh chuyển đổi số sâu rộng

Phát biểu thảo luận tại Tổ 1, ĐBQH Lê Nhật Thành nhất trí với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại. Theo đó, việc ban hành Luật là cần thiết, kịp thời thể chế hóa các đường lối, quan điểm chỉ đạo của Đảng; khắc phục những chồng chéo, mâu thuẫn, phân định chưa rõ ràng về thẩm quyền, chức năng giữa hai luật hiện hành. Đồng thời, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh chuyển đổi số sâu rộng và tình hình tấn công mạng, tội phạm mạng xuyên biên giới diễn biến ngày càng phức tạp.

ĐBQH Lê Nhật Thành phát biểu

Góp ý về hồ sơ dự án Luật, ĐBQH Lê Nhật Thành đánh giá cao sự chuẩn bị kỹ lưỡng của Cơ quan chủ trì soạn thảo. Mặc dù được xây dựng theo trình tự, thủ tục rút gọn, song trong quá trình xây dựng dự án Luật, Cơ quan chủ trì soạn thảo vẫn tổ chức lấy ý kiến rộng rãi trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an; đồng thời lấy ý kiến các bộ, cơ quan ngang bộ, các cơ quan liên quan và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố. Điều đó thể hiện tinh thần cầu thị, nỗ lực hoàn thành tốt nhất dự án Luật của Cơ quan chủ trì soạn thảo.

Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, ĐBQH Lê Nhật Thành đề xuất một số nội dung cụ thể. Trước hết, việc rà soát, hoàn thiện dự thảo Luật cần bám sát các nguyên tắc, đó là bảo đảm thống nhất về trách nhiệm quản lý nhà nước và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; trong đó, xác định rõ “một việc chỉ do một cơ quan chủ trì và chịu trách nhiệm chính”.

Bên cạnh đó, Luật An ninh mạng (sửa đổi) cần được xác định là luật khung, trên cơ sở hợp nhất các quy định hiện hành của Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2018) và Luật An ninh mạng năm 2018, nhằm phục vụ triển khai mô hình tổ chức mới của hệ thống chính trị theo Kết luận số 177-KL/TW của Bộ Chính trị; trong đó, Bộ Công an tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng từ Bộ Thông tin và Truyền thông trước đây.

Ngoài ra, đại biểu cho rằng, chỉ bổ sung vào dự thảo Luật những nội dung đã được cấp có thẩm quyền chỉ đạo cụ thể; đối với các chính sách mới cần tổng kết thực tiễn, đánh giá kỹ lưỡng và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định tại những lần sửa đổi Luật tiếp theo.

Về thẩm quyền của lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng, cần rà soát, chỉnh lý theo hướng giao lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng của Bộ Công an chịu trách nhiệm chủ trì bảo đảm an ninh mạng trong phạm vi cả nước; các lực lượng, cơ quan khác theo chức năng, nhiệm vụ có trách nhiệm phối hợp với lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng của Bộ Công an thực hiện công tác bảo vệ an ninh mạng.

Bổ sung quy định về an ninh dữ liệu là cần thiết

Cũng theo ĐBQH Lê Nhật Thành, tại Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội đã thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Tuy nhiên, ngoài dữ liệu cá nhân, dữ liệu còn bao gồm dữ liệu tổ chức, dữ liệu hệ thống, dữ liệu trong quá trình truyền tải, hạ tầng công nghệ và dữ liệu về quyền riêng tư của người dùng.

Với thuộc tính đa dạng ấy, khi dữ liệu bị chiếm đoạt, sử dụng, khai thác trái phép hoặc bị tiêu hủy, hậu quả sẽ vô cùng nguy hiểm, có thể trực tiếp ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, thậm chí gây ra thảm họa. Sự phát triển vượt bậc của khoa học - công nghệ cùng những đặc tính riêng của dữ liệu, an ninh dữ liệu đã trở thành bộ phận không thể tách rời của an ninh mạng.

"Do đó, bảo đảm an ninh dữ liệu là yếu tố vô cùng quan trọng, là yêu cầu xuyên suốt trong quá trình chuyển đổi số quốc gia và xây dựng hệ sinh thái số tại Việt Nam hiện nay cũng như trong thời gian tới", ĐBQH Lê Nhật Thành nhấn mạnh.

Quang cảnh thảo luận tại Tổ 1

ĐBQH Lê Nhật Thành cũng cho biết, việc bổ sung quy định về an ninh dữ liệu trong dự thảo Luật là rất cần thiết; song cần nghiên cứu để bảo đảm tính thống nhất với các dự án luật có liên quan cũng đang được Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp này, như: Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi), Luật Chuyển đổi số, Luật Trí tuệ nhân tạo, Luật Công nghệ cao..., qua đó cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cùng các quan điểm chỉ đạo liên quan của Đảng.

Đáng chú ý, về kinh phí bảo vệ an ninh mạng của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước, tổ chức chính trị phải bảo đảm tối thiểu 10% trong tổng kinh phí triển khai các đề án, dự án, chương trình, kế hoạch đầu tư, ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin, đại biểu cho rằng: đây là mức thông lệ chung trên thế giới và đã được nêu tại Chỉ thị số 14/CT-TTg ngày 7/6/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường bảo đảm an toàn, an ninh mạng nhằm cải thiện chỉ số xếp hạng của Việt Nam; trong đó, yêu cầu “bảo đảm tỷ lệ kinh phí chi cho các sản phẩm, dịch vụ an toàn thông tin mạng đạt tối thiểu 10% trong tổng kinh phí triển khai kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin hàng năm, giai đoạn 5 năm và các dự án công nghệ thông tin...”.

Xây dựng môi trường không gian mạng lành mạnh, nhân văn

Cùng tham gia góp ý dự án Luật này, ĐBQH Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm đánh giá, trong những năm gần đây, sự phát triển bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, mạng xã hội, dữ liệu lớn, điện toán đám mây đã khiến không gian mạng trở thành môi trường lan tỏa thông tin nhanh chóng, gắn chặt với mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Tuy nhiên, không gian mạng cũng chứa đựng nhiều nguy cơ; đặc biệt, là khủng hoảng truyền thông với các biểu hiện ngày càng tinh vi, như: tấn công mạng vào hạ tầng trọng yếu, cơ quan nhà nước, ngân hàng, hệ thống năng lượng, giao thông; phát tán tin giả, tin rác, lừa đảo mạng, tội phạm công nghệ cao; gia tăng các hành vi xuyên tạc, xúc phạm chủ quyền quốc gia, bóp méo lịch sử, bôi nhọ lãnh tụ, xúc phạm văn hóa truyền thống, danh dự cá nhân; kích động hận thù, chia rẽ tôn giáo, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân, gây bất ổn xã hội.

ĐBQH Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm phát biểu thảo luận tại Tổ 1

Theo ĐBQH Hòa Thượng Thích Bảo Nghiêm, việc ban hành Luật An ninh mạng là bước đi cần thiết và kịp thời, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng và Nhà nước trong bảo vệ quốc gia từ sớm, từ xa ngay trong không gian mạng. Đây không chỉ là cuộc đấu tranh với tội phạm công nghệ cao mà còn là hành trình xây dựng một môi trường mạng lành mạnh, nhân văn, vì con người Việt Nam, vì văn hóa Việt Nam. Tinh thần đoàn kết, tỉnh thức và trách nhiệm xã hội cần được khơi dậy để mỗi người dân ý thức sâu sắc về trách nhiệm giữ gìn an ninh mạng quốc gia.

"Luật An ninh mạng nếu được xây dựng trên tinh thần “an ninh để an dân, an dân để an quốc”, chắc chắn sẽ trở thành nền tảng quan trọng cho sự phát triển hài hòa giữa công nghệ và con người, giữa an toàn và tự do, giữa pháp luật và đạo đức trong thời đại số", ĐBQH Hòa Thượng Thích Bảo Nghiêm nhấn mạnh.

Để hoàn thiện hơn nữa dự án Luật này, đại biểu đề xuất cần tăng cường các quy định phòng ngừa, xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc, kích động hận thù nhằm giữ gìn sự trong sạch của truyền thông và bảo vệ niềm tin xã hội; bảo vệ danh dự, nhân phẩm, dữ liệu cá nhân của công dân, coi đó là biểu hiện của sự tôn trọng phẩm giá con người – một giá trị đạo đức căn bản; quy định rõ trách nhiệm của các doanh nghiệp mạng xã hội, nhất là các nền tảng xuyên biên giới, trong việc kiểm soát, gỡ bỏ nội dung độc hại và phối hợp với cơ quan chức năng Việt Nam.

Ngoài ra, ĐBQH Hòa Thượng Thích Bảo Nghiêm cũng đề xuất, cần đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền về văn hóa ứng xử trên không gian mạng, giúp người dân có nhận thức đúng, biết sử dụng mạng để lan tỏa điều thiện, tránh gieo rắc thông tin tiêu cực; tạo sự cân bằng giữa yêu cầu bảo vệ an ninh và bảo đảm quyền tự do ngôn luận, sáng tạo, hướng tới một môi trường mạng an toàn, lành mạnh, góp phần ổn định xã hội và phát triển bền vững.

Phi Long