Bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và nhà đầu tư
Góp ý tại Hội nghị ĐBQH chuyên trách tiếp tục xem xét, cho ý kiến về một số vấn đề lớn cần xin ý kiến của Dự án Luật Đất đai (sửa đổi), ĐBQH Nguyễn Vân Chi (Đoàn Nghệ An) đề nghị chính sách miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của Nhà nước cần được quy định pháp điển hóa một cách rõ ràng; cân nhắc đưa lại nội dung về thu hồi đất trong trường hợp các tổ chức được Nhà nước giao đất, không thu tiền sử dụng đất, chuyển đi nơi khác quy định lại vào Điều 78 về thu hồi đất… nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và nhà đầu tư.
Góp ý vào Điều 149 của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Vân Chi cho rằng, trong các khoản thu từ đất đai thì quan trọng nhất là tiền sử dụng đất và tiền thuê đất. Đất đai là một nguồn lực lớn của xã hội và là nguồn thu quan trọng của NSNN, nhất là ngân sách địa phương… Tuy nhiên, bất cập các khoản thu từ thuế được quy định chi tiết, chặt chẽ ở cấp độ của luật, tức là thuộc thẩm quyền Quốc hội, đặc biệt với quy định về miễn giảm thuế, song tại dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) các nội dung về tiền thu từ đất (bao gồm tiền sử dụng đất và tiền thuê đất…) còn khái quát, mang tính liệt kê, thiếu nội hàm cụ thể, cơ bản giao Chính phủ quy định chi tiết.
Thực tế đó, ĐBQH Nguyễn Vân Chi đề nghị chính sách miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của Nhà nước cần được quy định pháp điển hóa một cách rõ ràng tại luật, ít nhất là về phạm vi và mức độ miễn giảm cụ thể, trên cơ sở các văn bản quy định dưới luật đã được áp dụng ổn định trong thời gian qua một cách hợp lý. Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị đưa các trường hợp miễn giảm khác mà Chính phủ dự kiến sẽ quy định thì cũng nên quy định trực tiếp tại luật.
Liên quan đến nội dung chuyển mục đích sử dụng đất (Điều 117) của dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Vân Chi cho rằng: Hiện, có sự bất bình đẳng phát sinh trong cơ chế chuyển mục đích sử dụng đất không chỉ giữa người bị thu hồi đất và người không bị thu hồi đất mà còn phát sinh giữa nhà đầu tư đấu giá quyền sử dụng đất và nhà đầu tư không phải đấu giá quyền sử dụng đất trong thực hiện dự án đầu tư, trong khi cơ chế tài chính về đất đai và hiện tại giá đất còn nhiều vấn đề khó để xử lý triệt để.
Người được hưởng lợi nhất nếu quy về giá trị là người sử dụng đất, người được chuyển trụ sở đến vị trí mới, không phải đấu giá đất, vừa được chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị, xây dựng nhà ở thương mại, khu thương mại, dịch vụ tại vị trí cũ mà không phải qua đấu giá tiền sử dụng đất. Người duy nhất bị thiệt hại về lợi ích là Nhà nước vì bị thất thu ngân sách Nhà nước.
Do đó, để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và nhà đầu tư, ĐBQH Nguyễn Vân Chi đề nghị cân nhắc đưa lại nội dung về thu hồi đất trong trường hợp các tổ chức được Nhà nước giao đất, không thu tiền sử dụng đất, chuyển đi nơi khác quy định lại vào Điều 78 về thu hồi đất…
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Vân Chi cũng đề nghị cân nhắc bổ sung Điều 117 về chuyển mục đích sử dụng đất một khoản quy định về việc người đang sử dụng đất không được chuyển quyền mục đích sử dụng đất đối với trường hợp: Chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp; chuyển đất phi nông nghiệp không phải là đất ở; chuyển sang đất thương mại, dịch vụ đối với các loại đất xây dựng công trình sự nghiệp, đất sử dụng vào mục đích công cộng, đất có mục đích kinh doanh…