Bảo đảm quyền con người trong 4 dự thảo Luật về hợp tác tư pháp

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV

Hoàn thiện các quy định pháp luật chặt chẽ, bảo đảm quyền con người

Theo báo cáo tóm tắt của cơ quan thẩm tra, 4 dự thảo Luật đã qua thảo luận tại Kỳ họp thứ 9 và được tiếp thu, chỉnh lý trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cùng các Đoàn đại biểu Quốc hội.

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu Quốc hội nhất trí cao với định hướng xây dựng nhưng đồng thời kiến nghị tiếp tục rà soát kỹ các quy định nhằm bảo đảm nguyên tắc tôn trọng quyền con người và quyền công dân.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long) đề nghị bổ sung điều khoản riêng trong Luật Tương trợ tư pháp về dân sự, quy định rõ việc bảo vệ dữ liệu cá nhân, quyền riêng tư, đặc biệt chú trọng đối tượng phụ nữ, trẻ em và người yếu thế. Ông nhấn mạnh: “Mọi hoạt động tương trợ tư pháp phải bảo đảm tôn trọng và bảo vệ quyền con người, phù hợp Hiến pháp năm 2013 và Nghị định 13/2023 của Chính phủ.”

Đại biểu Vũ Huy Khánh (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) cho rằng, quy định về thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp cần được thể hiện rõ ràng, mang tính nguyên tắc, để vừa đáp ứng yêu cầu hợp tác quốc tế vừa bảo đảm không vi phạm quyền con người.

Đồng quan điểm, đại biểu Vũ Huy Khánh (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) cho rằng, quy định về thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp cần được thể hiện rõ ràng, mang tính nguyên tắc, để vừa đáp ứng yêu cầu hợp tác quốc tế vừa bảo đảm không vi phạm quyền con người.

Bổ sung nguyên tắc nhân đạo trong hợp tác tư pháp hình sự

Đại biểu Quốc hội Trần Thị Thu Hằng (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng) nêu ý kiến, Điều 5 của dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về hình sự cần ghi nhận rõ nguyên tắc bảo vệ quyền con người, quyền không bị tra tấn hay đối xử vô nhân đạo. “Việt Nam là thành viên của Công ước chống tra tấn của Liên Hợp Quốc, do đó các quy định của luật phải thể hiện rõ cam kết nhân đạo, tôn trọng nhân phẩm và tự do thân thể,” bà Hằng nói.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) cũng kiến nghị bổ sung nguyên tắc bảo đảm quyền con người, quyền công dân vào phần quy định chung của Luật Dẫn độ. Ông cho rằng đây vừa là yêu cầu chính trị, pháp lý, vừa là chuẩn mực quốc tế mà Việt Nam đang thực thi.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) kiến nghị bổ sung nguyên tắc bảo đảm quyền con người, quyền công dân vào phần quy định chung của Luật Dẫn độ

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, các ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội đã được tiếp thu trong quá trình chỉnh lý.

Về khái niệm “vụ việc dân sự”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho hay dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về dân sự sử dụng khái niệm này theo nghĩa rộng, đã bao quát các lĩnh vực hôn nhân – gia đình, lao động, cạnh tranh… nên không cần liệt kê cụ thể.

Đối với các kiến nghị bổ sung nguyên tắc bảo vệ quyền con người, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, cả 4 dự thảo đều đã quy định khái quát nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân và sự phù hợp với Hiến pháp, Bộ luật Tố tụng Hình sự cũng như các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia. “Các quyền được nêu đã được bao hàm trong nguyên tắc phù hợp Hiến pháp, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật,” ông nhấn mạnh.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại hội trường

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá cao tinh thần trách nhiệm và đóng góp sâu sắc của các đại biểu. Ông cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, tiếp thu đầy đủ các ý kiến nhằm hoàn thiện 4 dự thảo Luật với chất lượng cao nhất, trình Quốc hội xem xét và thông qua vào cuối kỳ họp này.

"Việc ban hành đồng bộ 4 đạo luật về hợp tác tư pháp được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho quá trình hội nhập quốc tế, góp phần khẳng định cam kết của Việt Nam trong bảo đảm công lý, nhân quyền và hợp tác quốc tế trên lĩnh vực tư pháp" - Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định.

Hồng Thái