Bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của 3 cao tốc khởi công năm 2023

Sơ đồ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng

Đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất

Sáng nay (6/6), kỳ họp thứ 3 Quốc hội Khóa XV đã nghe báo cáo và thảo luận về chủ trương đầu tư 3 dự án cao tốc gồm: Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1), Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1) và Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1).

Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban nhất trí về sự cấp thiết đầu tư 3 dự án cao tốc này nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030 đã được Đại hội lần thứ XIII của Đảng thông qua. Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đánh giá, việc đầu tư các tuyến cao tốc này sẽ thúc đẩy phát triển KT-XH của các vùng có tuyến cao tốc đi qua, giúp tăng cường việc bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Cả 3 dự án cũng phù hợp với Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, phù hợp với quy hoạch có liên quan và Kế hoạch thực hiện Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (3 dự án được triển khai đầu tư trong giai đoạn 2021-2025).

Tại kỳ họp, một số ý kiến đại biểu Quốc hội nhìn nhận, việc triển khai nhiều dự án cao tốc hiện nay sẽ cần nguồn lực rất lớn, bởi các cao tốc có quy mô yêu cầu kỹ thuật phức tạp và cùng thực hiện trong khoảng thời gian ngắn (khoảng 2 năm). Trong khi đó, các địa phương được giao triển khai thực hiện 3 dự án này chưa có kinh nghiệm về tổ chức thực hiện dự án đường cao tốc. Vì vậy, việc triển khai 3 dự án có thể sẽ gặp khó khăn trong việc bảo đảm tiến độ, chất lượng...

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra tờ trình các dự án

Dựa trên cơ sở đó, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề nghị, khả năng giải ngân, hấp thụ vốn, cân đối và hiệu quả trong phân bổ nguồn lực, năng lực quản lý, thi công cần phải được đánh giá một cách đầy đủ hơn để có giải pháp kịp thời, đồng bộ. Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ và các địa phương cần cam kết trách nhiệm tổ chức thực hiện bảo đảm hiệu quả, tiến độ, chất lượng cho 3 dự án này và các dự án quan trọng khác cùng được triển khai, đồng thời cần tăng cường vai trò của Bộ GTVT trong việc tổ chức thực hiện.

Theo kiến nghị của Chính phủ, để thuận lợi cho việc phân cấp, cần phân chia các dự án thành phần theo nguyên tắc nằm trên địa bàn một tỉnh nhưng việc phân chia này sẽ không đảm bảo điều kiện vận hành độc lập của các dự án thành phần. Do đó, Ủy ban Kinh tế Quốc hội đề nghị Chính phủ làm rõ hơn giải pháp để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất cho toàn bộ các dự án này và thuận lợi cho việc quản lý, khai thác, vận hành, thu phí về sau.

Cấp thiết giải quyết các “điểm nghẽn” hạ tầng giao thông

Trước đó, theo Tờ trình của Chính phủ do Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trình bày tại Quốc hội, 3 dự án cao tốc này có vai trò vô cùng cấp thiết nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải đang tăng cao, giải quyết các “điểm nghẽn” về hạ tầng giao thông vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, phát huy tiềm năng, khai thác tối ưu lợi thế của vùng Tây Nguyên và vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Trong đó, cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1) có chiều dài khoảng 188,2 km, quy mô 4 làn xe; đi qua tỉnh An Giang (khoảng 56,7km), TP.Cần Thơ (khoảng 37,7km), tỉnh Hậu Giang (khoảng 37,7km) và tỉnh Sóc Trăng (khoảng 56,1km); quy mô 4-6 làn xe; tổng mức đầu tư khoảng 44.691 tỷ đồng.

Cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1) có chiều dài khoảng 117,5km, quy mô 4 làn xe; kết nối TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk với cảng biển Nam Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa; tổng mức đầu tư khoảng 21.935 tỷ đồng.

Cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1) có chiều dài khoảng 53,7 km; quy mô 4-6 làn xe; đi qua tỉnh Đồng Nai (34,2 km), tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (19,5 km); tổng mức đầu tư 17.837 tỷ đồng.

Cả dự án 3 cao tốc này đều dự kiến khởi công trong năm 2023, hoàn thành vào năm 2025, áp dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại từ giai đoạn chuẩn bị dự án, giai đoạn thực hiện dự án và giai đoạn vận hành khai thác nhằm bảo đảm an toàn, thuận tiện cho người sử dụng dịch vụ và các cơ quan quản lý, khai thác dự án.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, sau khi Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, Thủ tướng Chính phủ sẽ xem xét phân cấp cho một số địa phương làm chủ quản đầu tư dự án thành phần. Đối với dự án đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu, dự kiến mỗi địa phương làm cơ quan chủ quản của một dự án thành phần, Bộ GTVT là cơ quan chủ quản của một dự án thành phần. Đối với dự án đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, dự kiến giao các địa phương thực hiện các dự án thành phần.

Địa phương được Thủ tướng Chính phủ phân cấp làm cơ quan chủ quản có trách nhiệm quyết định đầu tư dự án thành phần; bố trí đủ phần vốn đã cam kết tham gia đầu tư dự án bảo đảm tiến độ; quyết toán đối với các dự án thành phần; tổ chức thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bảo đảm tiến độ và chịu trách nhiệm về chất lượng, tiến độ, giá thành của dự án thành phần. Sau khi đầu tư hoàn thành sẽ bàn giao cho Bộ GTVT quản lý, khai thác.

Bộ GTVT thực hiện chức năng quản lý chuyên ngành sẽ là cơ quan chủ trì thẩm định thiết kế cơ sở bảo đảm thống nhất về quy mô, tiêu chuẩn kỹ thuật đối với các dự án thành phần phân cấp cho địa phương chủ quản đầu tư; tiếp nhận quản lý, vận hành khai thác đối với các dự án thành phần phân cấp cho các địa phương; xây dựng phương án nhượng quyền để thu hồi toàn bộ vốn ngân sách nhà nước đã đầu tư; chủ trì tổng hợp trình điều chỉnh chủ trương đầu tư (nếu có) và tổng hợp báo cáo Quốc hội hàng năm về tình hình thực hiện đầu tư.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính chịu trách nhiệm bố trí vốn ngân sách trung ương đáp ứng tiến độ triển khai các dự án.

Để bảo đảm việc chỉ đạo, điều hành tập trung, thống nhất, Thủ tướng Chính phủ sẽ giao Ban chỉ đạo Nhà nước các công trình trọng điểm với thành phần bao gồm các bộ, ngành, địa phương liên quan chỉ đạo triển khai thực hiện, giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai dự án.

Vũ Thành Vũ