Bảo đảm tính tương thích, đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước lĩnh vực hàng không dân dụng

Tờ trình dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) do Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày cho biết, việc xây dựng dự án luật nhằm thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; hoàn thiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực hàng không dân dụng; thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế. Đồng thời, tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước lĩnh vực hàng không dân dụng; khắc phục những vướng mắc, bất cập; đề xuất giải quyết các vấn đề mới, vấn đề phát sinh; khơi thông các điểm nghẽn, tạo ra động lực mới cho sự phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế, đảm bảo quốc phòng - an ninh trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Gồm 11 Chương và 107 Điều (giảm 95 điều so với luật hiện hành), dự thảo luật kế thừa phát triển các quy định đã được áp dụng ổn định, hiệu quả, thực tiễn kiểm nghiệm; bãi bỏ các nội dung: quy hoạch vùng thông báo bay; tạm giữ tàu bay, khám xét tàu bay…

Sửa đổi quy định cho phép hoạt động hàng không dân dụng của lực lượng vũ trang và các cơ quan nhà nước khác, hoạt động của tàu bay công vụ thuộc lực lượng vũ trang hoặc của các cơ quan nhà nước khác phục vụ mục đích công vụ, tàu bay không người lái và phương tiện bay khác được thực hiện theo quy định của luật này để tạo hành lang pháp lý để đáp ứng nhu cầu phát triển của lĩnh vực này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Dự thảo luật cũng bổ sung quy định về người đứng đầu của Nhà chức trách hàng không, giám sát viên hàng không; bổ sung quy định về quản lý đội tàu bay của các hãng hàng không Việt Nam; quản lý, sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng hàng không để phát huy chức năng lưỡng dụng của cảng hàng không, sân bay…

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Thường trực Ủy ban tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Hàng không dân dụng Việt Nam; đề nghị tiếp tục rà soát bảo đảm tính tương thích, đồng bộ, thống nhất; trường hợp thật sự cần thiết phải quy định khác với luật hiện hành để đáp ứng yêu cầu hoạt động hàng không dân dụng thì phải kiến nghị sửa quy định tại luật có liên quan.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra dự án luật. Ảnh: Phạm Thắng

Về an toàn hàng không và điều tra sự cố, tai nạn tàu bay (Chương VII, từ Điều 81 đến Điều 89), Thường trực Ủy ban tán thành việc bổ sung một Chương mới (Chương VII) và một điều riêng về an toàn hàng không (Điều 81) trong dự thảo Luật để chuyển hóa các quy định của Phụ ước 19 của ICAO về an toàn hàng không.

Thường trực Ủy ban đề nghị tiếp tục rà soát các quy định cụ thể bảo đảm phù hợp với các tiêu chuẩn của ICAO, như quy định tại Điều 84 về hệ thống thu thập, đánh giá và xử lý dữ liệu an toàn hàng không, Điều 85 về trách nhiệm trao đổi và chia sẻ thông tin an toàn hàng không…

Bổ sung quy định thẩm quyền, trách nhiệm của Hội đồng điều phối slot

Đa số ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc sửa đổi toàn diện dự án luật này là hoàn toàn hợp lý trong điều kiện phát triển kinh tế - xã hội hiện nay.

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật với Luật Phòng không nhân dân để bảo đảm tính thống nhất, tránh trùng lặp, chồng chéo.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Quan tâm đến các cụm từ “hàng không thương mại", "hàng không chung", "hàng không chuyên dùng", Phó Chủ tịch Quốc hội nêu vấn đề, khái niệm “hàng không chung” rất mới nhưng phần giải thích từ ngữ trong dự thảo Luật chưa giải thích.

“Kinh nghiệm quốc tế trong hàng không dân dụng cho thấy, khái niệm "hàng không chung" bây giờ đã trở thành một hệ sinh thái ngành công nghiệp mới nổi, có tính chiến lược”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Góp ý về quản lý hoạt động bay, điều phối giờ cất bay (Điều 29), Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho rằng, cơ bản các quy định về nguyên tắc điều phối các slot phù hợp với thông lệ quốc tế và nguyên tắc về slot của IATA.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác Đại biểu Nguyễn Thanh Hải phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc điều phối slot còn có nhiều bất cập, gây bức xúc cho các doanh nghiệp và hành khách. Dù dự thảo luật đã cố gắng luật hóa các nguyên tắc phân bổ, thu hồi slot, song các tiêu chí cụ thể để ưu tiên, như hãng bay đúng giờ, những đường bay mới… vẫn chưa được làm rõ, có thể sẽ dẫn đến sự vận dụng thiếu nhất quán.

Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu đề nghị, dự thảo luật bổ sung các quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của Hội đồng điều phối slot; nguyên tắc ưu tiên điều phối slot dựa trên tiêu chí định lượng, như tỉ lệ bay đúng giờ, bởi có những hãng delay nhiều, vài giờ, thậm chí có những hãng nửa ngày.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày Tờ trình dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi). Ảnh: Phạm Thắng

Qua đó, khuyến khích các hãng hàng không bảo đảm quyền lợi của khách hàng và hiệu quả sử dụng các slot mở các đường bay mới theo định hướng của Nhà nước. Đồng thời, cần tăng cường cơ chế giám sát công khai hóa toàn bộ quá trình và kết quả điều phối slot trên cổng thông tin điện tử của Bộ Xây dựng và Cục Hàng không Việt Nam để đánh giá.

Phát biểu kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, cơ quan soạn thảo phối hợp với các cơ quan tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ các quy định của dự thảo luật, bảo đảm tương thích với các điều quốc tế mà Việt Nam là thành viên; bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Trường hợp thật sự cần thiết phải quy định trong luật này, khác với luật hiện hành để đáp ứng yêu cầu mới của hoạt động hàng không dân dụng thì phải sửa đổi, bổ sung ngay trong các luật có liên quan để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của pháp luật.

Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Tư pháp, các bộ cơ quan có liên quan khẩn trương tham mưu giúp Chính phủ hoàn thiện hồ sơ dự án luật; giao Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tổ chức thẩm tra chính thức sau khi Chính phủ có Tờ trình và hồ sơ mới để báo cáo với Quốc hội tại Kỳ họp thứ Mười.

Trung Thành