Vướng thủ tục, người trồng rừng Hà Tĩnh nhìn tài sản ngã rạp sau bão

Người trồng keo Hà Tĩnh xót xa nhìn tài sản ngã rạp sau bão. Clip: Hạnh Nguyên.

10 ngày trôi qua kể từ khi bão số 5 xảy ra, hàng nghìn hecta keo, tràm của người dân xã Cẩm Duệ (tỉnh Hà Tĩnh) được trồng trên phần đất giao khoán của Ban Quản lý (BQL) Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ vẫn nằm bất động trên mặt đất.

Gió bão khiến cây keo của người dân nhận khoán tự bỏ vốn trồng gãy đổ ngổn ngang. Ảnh: HN.

Những khoảnh rừng trồng keo, tràm có độ tuổi từ 3-8 năm bị gió bão tàn phá làm hư hại, bật gốc, gãy thân. Những cánh rừng xanh mướt trước đây giờ đã trở nên xơ xác, cây cối nằm ngổn ngang.

Gia đình bà Nguyễn Thị Dung (SN 1966, thôn Mỹ Lâm, xã Cẩm Duệ) có 3,5 ha rừng phòng hộ trồng keo, bão số 5 quật ngã khiến phần lớn cây keo có độ tuổi từ 7-8 năm của gia đình hư hại.

Theo bà Dung, gia đình bỏ ra khoảng 150 triệu đồng mua cây giống, phân bón, thuê nhân công trồng keo. Giờ đây keo đã đến kỳ thu hoạch, sản lượng khá, những tưởng gia đình sẽ thu về hàng trăm triệu đồng nhưng gió bão tàn phá làm gãy đổ khoảng 70-80%, khiến gia đình thiệt hại rất lớn.

Bà Nguyễn Thị Dung xót xa nhìn của cải, công sức bỏ ra bị bão tàn phá. Ảnh: HN.

“Sau khi bão tan, gia đình tôi làm giấy phép để xin được khai thác tận thu, mong vớt vát phần nào thiệt hại nhưng đến nay đã 10 ngày trôi qua, giấy phép vẫn chưa được phê duyệt. Chúng tôi mong mỏi các cấp, các ngành tháo gỡ khó khăn, sớm cấp phép cho gia đình tận thu để bán và trồng lại rừng thay thế” – bà Dung đề xuất.

Ngay cạnh khoảnh rừng của bà Dung, những ngày qua, 2 vợ chồng anh Trần Văn Minh (SN 1983), chị Nguyễn Thị Dung (SN 1984, thôn Mỹ Lâm) xót của nên chạy đi chạy lại đến cánh rừng trồng của mình rồi bất lực quay về.

Những cây keo 3-8 năm tuổi gãy ngang. Ảnh: HN.

“Vợ chồng tôi nhận trồng 2 ha keo với hơn 7.000 cây giống, đến nay keo đã 5 năm tuổi, chúng tôi dự định khai thác trước mùa mưa bão nhưng chưa làm kịp thì gặp trận bão số 5 khiến 70% cây keo bị gãy đổ. Trong khi đó, thủ tục tận thu sau bão chúng tôi làm nộp mấy ngày rồi nhưng đến nay chưa được phê duyệt”, chị Nguyễn Thị Dung bày tỏ.

Theo người trồng keo, sau bão, nếu được tận thu xuất bán sớm thì sản lượng cao, được giá. Còn nếu để lâu cây keo bị khô, doanh nghiệp thu mua lại ép giá nên thiệt hại của người dân càng lớn hơn.

Cần giải pháp tháo gỡ nhanh chóng

Trao đổi với PV Đại đoàn kết, ông Nguyễn Tiến Dũng – Giám đốc BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ, cho biết: Thống kê ban đầu, bão số 5 gây thiệt hại cho đơn vị khoảng 4.500 ha rừng phòng hộ nhận khoán, tỷ lệ thiệt hại từ 30-90%. Trong đó, khoảng 1.600 ha với 1.000 hộ dân nhận khoán tự bỏ vốn để trồng keo bị thiệt hại nặng.

Người dân tự bỏ vốn trồng keo bất lực nhìn keo gãy đổ sau bão. Ảnh: HN.

Theo Giám đốc BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ, sau bão, đơn vị đã tiến hành kiểm tra, thống kê thiệt hại và đề xuất phương án cho phép người dân nhận khoán tự bỏ vốn trồng được tận thu keo, tràm để xuất bán sớm nhằm giảm thiểu thiệt hại. Các cơ quan liên quan cũng họp bàn và thống nhất phương án đó.

Tuy nhiên, ngày 29/8, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh ban hành văn bản số 5060/SNNMT-KL về việc khai thác tận thu, tận dụng gỗ và thanh lý rừng đối với diện tích rừng bị thiệt hại do cơn bão số 5 năm 2025 thì không đồng ý với phương án đã thống nhất trong trong cuộc họp trước đó.

Keo gãy đổ, bật gốc, hư hại nặng nề. Ảnh: HN.

“Đối với rừng phòng hộ do hộ dân tự bỏ vốn đầu tư: Đề nghị UBND các phường, xã và đơn vị chủ rừng trên cơ sở biên bản kiểm tra hiện trường đã lập, xây dựng phê duyệt phương án khai thác, khai thác tận thu cho hộ gia đình, cá nhân theo quy định tại Thông tư số 26/2025/TT-BNNMT ngày 24/6/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường; trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phương án khai thác tận thu theo theo quy định” – trích văn bản 5060/SNNMT-KL của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh.

Thực hiện theo văn bản của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh, những ngày qua, BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ dốc toàn bộ nhân lực, phương tiện, tranh thủ ngày và đêm kiểm đếm thiệt hại, xây dựng phương án thiết kế để sớm hoàn thiện thủ tục cho người dân tận thu lâm sản sau bão.

Mặc dù bão số 5 đã trôi qua 10 ngày nhưng người dân tự bỏ vốn trồng keo trên đất rừng phòng hộ chưa thể tận thu. Ảnh: HN.

“Chúng tôi phối hợp với một đơn vị đang vận hành máy bay không người lái để đo đếm diện tích thiệt hại, xây dựng phương án trồng rừng thay thế. Đồng thời, toàn bộ nhân lực của đơn vị cũng được huy động, tốc lực thực hiện theo quy định. Tuy nhiên, chậm nhất cũng phải 4-5 ngày nữa đơn vị mới có thể hoàn thiện được phương án thiết kế trình cấp thẩm quyền theo quy định” – ông Nguyễn Tiến Dũng nói.

Giám đốc BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ cũng cho biết thêm, sau khi đơn vị hoàn thiện phương án và trình cấp có thẩm quyền xem xét, cơ quan chức năng liên quan sẽ kiểm tra thực địa rồi trình cấp trên phê duyệt. Quy trình còn phải mất thêm nhiều ngày nữa. Trong khi đó, lâm sản càng để thêm ngày nào thì thiệt hại của dân càng lớn.

BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ tốc lực thống kê thiệt hại, hoàn thiện hồ sơ để trình cấp thẩm quyền phê duyệt. Ảnh: HN.

"Đối với rừng phòng hộ do vốn ngân sách Nhà nước đầu tư thì cần hồ sơ, thủ tục đầy đủ theo quy định vì liên quan đến việc thanh lý, quyết toán rừng trồng. Còn đối với rừng phòng hộ do người dân tự bỏ vốn nên nên đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện để dân bổ sung hồ sơ còn thiếu sau, như thế sẽ giúp dân giảm thiểu thiệt hại sau bão" - ông Nguyễn Tiến Dũng đề xuất.

Liên quan đến nội dung này, ông Hoàng Quốc Huấn, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hà Tĩnh, cho biết: Đơn vị luôn sẵn sàng tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để hỗ trợ người dân trong việc khai thác tận thu lâm sản sau bão.

Tuy nhiên, chủ rừng - đơn vị quản lý trực tiếp phải đề xuất phương án cụ thể, hồ sơ, thủ tục pháp lý rõ ràng. Tình trạng thiệt hại phải kiểm kê đầy đủ, có sự xác nhận của hộ dân nhận khoán, chính quyền địa phương, cơ quan chức năng liên quan.

"Thực tế, đến nay Chi cục chưa nhận được phương án đề xuất cụ thể của BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ về số liệu thiệt hại cũng như các biên bản liên quan đến các hộ dân nhận khoán trồng rừng phòng hộ.

Chúng tôi phải kiểm soát chặt chẽ để đề phòng trường hợp một số hộ dân lợi dụng tình trạng ảnh hưởng sau bão để khai thác, tận thu lâm sản trái phép cũng như việc người dân lấn chiếm đất rừng phòng hộ của các BQL rừng phòng hộ trên địa bàn" - ông Hoàng Quốc Huấn nói.

Hạnh Nguyên - Đặng Sơn