Báo động đỏ tình trạng ô nhiễm không khí toàn cầu

Cụ thể, 126 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới ghi nhận chỉ số ô nhiễm không khí vượt ngưỡng khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Dữ liệu được tổng hợp từ hơn 40.000 điểm đo lường thuộc 138 quốc gia và vùng lãnh thổ, theo báo cáo của công ty giám sát chất lượng không khí IQAir của Thụy Sĩ. Theo đó, chỉ số chất lượng không khí (AQI) là chỉ số được tính toán từ các thông số quan trắc các chất ô nhiễm trong không khí, nhằm cho biết tình trạng chất lượng không khí và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe con người, được thể hiện qua một thang điểm.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị mức trung bình bụi mịn là 5 mg/m³. Trên phạm vi toàn cầu, tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất tập trung tại các quốc gia Chad, Bangladesh, Pakistan, Cộng hòa Dân chủ Congo và Ấn Độ. Trong đó, Chad dẫn đầu với mức ô nhiễm lên đến 91,5 mg/m3, vượt quá 18 lần so với khuyến nghị của WHO. Tiếp theo là Bangladesh (78 mg/m3), Pakistan (73,7 mg/m3), Cộng hòa Dân chủ Congo (58,2 mg/m3) và Ấn Độ (50,6 mg/m3).

Ô nhiễm không khí ở Bangladesh. Ảnh: Getty

Thành phố Byrnihat, Ấn Độ, được ghi nhận là khu vực đô thị ô nhiễm nhất thế giới trong năm 2024 với mức ô nhiễm trung bình 128,2 mg/m3. Theo IQAir, Ấn Độ có 6 trong số 9 thành phố ô nhiễm nhất toàn cầu.

Năm 2024, tại Mỹ, phần lớn các đô thị ghi nhận chỉ số ô nhiễm không khí ở mức trung bình, dao động từ 5,1 đến 15 mg/m3. Trong số các thành phố lớn, Los Angeles và California tiếp tục là điểm nóng ô nhiễm không khí, trong khi ở nhóm đô thị nhỏ, Ontario cũng đối mặt với tình trạng tương tự.

Tuy nhiên, đáng chú ý là một số khu vực dọc Bờ Tây, New England và Tây Nam Mỹ đạt được chất lượng không khí tốt, đáp ứng tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới với chỉ số dưới 5 mg/m3.

Báo cáo của IQAir cũng ghi nhận Seattle, Washington là những thành phố lớn có chất lượng không khí tốt nhất toàn nước Mỹ.

Trên phạm vi toàn cầu, một số quốc gia đạt chuẩn chất lượng không khí của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là Australia, Bahamas, Barbados, Estonia, Grenada, Iceland và New Zealand. Khu vực Châu Đại Dương nổi bật với không gian sống trong lành, hơn một nửa số thành phố tại khu vực đáp ứng tiêu chuẩn của WHO.

Đáng chú ý, thành phố Mayagüez, Puerto Rico, dẫn đầu danh sách các đô thị với chỉ số ô nhiễm không khí trung bình lý tưởng là 1,1 mg/m3.

Cũng trong Báo cáo Chất lượng Không khí Toàn cầu năm 2024, ông Frank Hammes – Giám đốc điều hành IQAir nhấn mạnh, ô nhiễm không khí là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe con người và sự ổn định của môi trường.

WHO ước tính 99% dân số thế giới đang sống trong các khu vực không đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng không khí. Ô nhiễm không khí cũng là yếu tố rủi ro gây tử vong lớn thứ hai trên toàn cầu.

Năm 2021, theo dữ liệu từ IQAir, hơn 8 triệu ca tử vong trên thế giới có liên quan đến ô nhiễm không khí. Trong đó, khoảng 58% các trường hợp tử vong có nguyên nhân trực tiếp từ việc tiếp xúc với không khí ô nhiễm.

Ô nhiễm không khí là sự xuất hiện của các loại bụi, bụi mịn, bụi siêu mịn hoặc các khí gây ô nhiễm như CO, SO2, NO2. Các hạt bụi mịn tồn tại trong không khí chính là tác nhân gây ra và làm trầm trọng thêm hàng loạt vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm hen suyễn, ung thư, đột quỵ và các bệnh lý về phổi. Đặc biệt, trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương nhất, phải đối mặt với nguy cơ cao mắc các bệnh về đường hô hấp và chậm phát triển do ảnh hưởng của ô nhiễm không khí.

Theo số liệu thống kê, chất lượng không khí trên toàn cầu đã có những chuyển biến tích cực đáng kể so với năm 2023. Tỷ lệ thành phố đạt chuẩn WHO tăng từ 9% năm 2023 lên 17% hiện nay. Dù vậy, IQAir vẫn lưu ý: "Công cuộc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trẻ em, vẫn cần nỗ lực bền bỉ".

CTV Thảo Nguyên/VOV.VN (biên dịch) Theo CBS News