Bao giờ Hà Nội hết ùn tắc giao thông?

Vào mỗi dịp cuối năm, tình trạng ùn tắc tại Hà Nội càng trở nên nghiêm trọng do sự gia tăng đột biến nhu cầu đi lại, mua sắm, giao thương và vận chuyển hàng hóa của người dân. Tuy nhiên, đây chỉ là “điểm bùng phát” của một vấn đề vốn đã tồn tại lâu dài, bắt nguồn từ sự mất cân đối kéo dài giữa tốc độ đô thị hóa, gia tăng phương tiện cá nhân và khả năng đáp ứng của hạ tầng giao thông.

Theo số liệu của cơ quan quản lý, Hà Nội hiện có khoảng 8,8 triệu dân nhưng số lượng phương tiện đã lên tới gần 9,38 triệu, trong đó xe máy chiếm tới 86%. Trong khi đó, phương tiện cá nhân tăng trung bình 4-5% mỗi năm, dân số tăng khoảng 1,9-2,1%, còn diện tích đất dành cho giao thông chỉ tăng xấp xỉ 0,35%. Những con số này cho thấy, ùn tắc giao thông không chỉ là hệ quả của ý thức người tham gia giao thông, mà là vấn đề gắn chặt với quy hoạch và khả năng quản lý không gian đô thị.

Thực tế, nhiều tuyến giao thông cửa ngõ, đường vành đai và trục kết nối trung tâm chưa được hoàn thiện, đồng bộ theo quy hoạch. Một số dự án giao thông trọng điểm, đặc biệt là các tuyến đường sắt đô thị, chậm tiến độ, kéo dài thời gian thi công, chiếm dụng mặt đường, làm suy giảm đáng kể khả năng lưu thông. Ý thức chấp hành pháp luật giao thông hạn chế, dừng đỗ sai quy định, lấn chiếm lòng đường càng làm cho ùn tắc giao thông nghiêm trọng hơn.

Hệ quả của ùn tắc giao thông không chỉ ảnh hưởng đến từng cá nhân, mà còn gây ra những tổn thất lớn về kinh tế - xã hội. Thời gian lao động bị lãng phí, chi phí nhiên liệu gia tăng, hiệu quả vận tải suy giảm và ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân cũng như sức cạnh tranh của đô thị.

Từ thực trạng đó, câu hỏi “Bao giờ Hà Nội hết ùn tắc giao thông?” chỉ có thể được trả lời khi có những hành động nhất quán, kiên trì và quyết liệt. Trước mắt, trong các dịp cao điểm, đặc biệt là cuối năm và lễ, Tết, các cơ quan chức năng cần chủ động triển khai sớm các giải pháp điều hành giao thông linh hoạt; tổ chức lại luồng tuyến, tăng cường lực lượng tại các điểm nóng, xử lý nghiêm hành vi vi phạm…

Về lâu dài, Hà Nội chỉ có thể từng bước thoát khỏi tình trạng ùn tắc khi giải quyết được bài toán hạ tầng và phương thức đi lại. Điều này đòi hỏi thành phố phải tập trung mọi nguồn lực, quyết liệt triển khai sớm hoàn thành các dự án giao thông trọng điểm như Vành đai 1, Vành đai 2,5, Vành đai 4 và các tuyến đường sắt đô thị, gắn trách nhiệm rõ ràng với từng cấp, từng cá nhân phụ trách. Cùng với đó là chính sách đủ mạnh để phát triển giao thông công cộng, bảo đảm tính kết nối liên hoàn (xe buýt, metro, bãi đỗ xe), từng bước hạn chế phương tiện cá nhân, kết hợp triển khai đồng bộ hệ thống giao thông thông minh nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành.

Nhận diện rõ tính chất cấp bách của vấn đề, trong Chương trình số 02-CTr/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội khóa XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030, ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường đã được xác định là những vấn đề cần ưu tiên xử lý. Quyết tâm này tiếp tục được cụ thể hóa bằng Kế hoạch số 330/KH-UBND của UBND thành phố Hà Nội triển khai các giải pháp giảm ùn tắc giao thông giai đoạn 2026-2030 và các năm tiếp theo, với mục tiêu huy động mọi nguồn lực, triển khai đồng bộ các giải pháp, lấy phát triển vận tải hành khách công cộng, giao thông thông minh và quản lý nhu cầu giao thông làm nòng cốt.

Nhiều chỉ tiêu cụ thể như nâng tỷ lệ đất dành cho giao thông lên khoảng 14-16%, đất giao thông tĩnh tối thiểu 1%; vận tải hành khách công cộng đáp ứng 30-35% nhu cầu đi lại; hoàn thành khoảng 100km đường sắt đô thị; mở mới 20-24 tuyến xe buýt xanh; khép kín các tuyến vành đai, hoàn thành các cầu vượt sông lớn, nâng cao năng lực thông hành tại các nút giao trọng điểm bằng giải pháp tổ chức giao thông và điều khiển tín hiệu thông minh…

Rõ ràng, những giải pháp nhằm giảm ùn tắc giao thông cho Hà Nội không phải là câu chuyện mới. Vấn đề đặt ra là cần nguồn lực đủ mạnh và quyết tâm thực hiện cho bằng được các mục tiêu đã đề ra. Nếu không tập trung đầu tư; nếu các dự án giao thông trọng điểm tiếp tục chậm tiến độ; nếu việc phát triển vận tải hành khách công cộng chưa đủ sức thuyết phục người dân từ bỏ phương tiện cá nhân; nếu trách nhiệm của từng cấp, từng ngành chưa được gắn với kết quả cụ thể, thì ùn tắc giao thông sẽ vẫn là “bài toán treo”.

Bao giờ Hà Nội hết ùn tắc giao thông? Câu trả lời phụ thuộc vào việc thành phố có lựa chọn những ưu tiên rõ ràng, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực; đồng thời kiên trì, quyết liệt thực hiện giải pháp đã được hoạch định. Câu trả lời cũng nằm trong lựa chọn hằng ngày của mỗi người dân Thủ đô: Sử dụng phương tiện công cộng, kiên nhẫn, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật giao thông. Có như vậy, Hà Nội mới có thể từng bước tháo gỡ “nút thắt” ùn tắc giao thông, hướng tới một đô thị văn minh, hiện đại, đáng sống.

Gia Khánh