Bảo tàng bonsai Sa Đéc: Hướng đi triển vọng của nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc

Nơi đây không chỉ là điểm trưng bày nghệ thuật mà còn minh chứng cho câu chuyện khởi nghiệp thành công và tâm huyết nâng tầm Bonsai Việt.

NƠI HỘI TỤ GIÁ TRỊ NGHỆ THUẬT BONSAI

Nằm cách trung tâm phường Sa Đéc khoảng 5 km về phía Bắc, Bảo tàng bonsai Sa Đéc (số 156, Tỉnh lộ ĐT 848, khóm Khánh Nhơn, phường Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp) thu hút du khách bởi vẻ mới lạ và quy mô. Bước chân vào Bảo tàng, du khách được trải nghiệm một không gian thoáng đãng, đối lập hoàn toàn với sự nhộn nhịp bên ngoài.

Du khách đến tham quan Bảo tàng bonsai Sa Đéc của ông Nguyễn Phước Lộc.

Chị Trần Phương Ly, du khách đến từ TP. Hồ Chí Minh, đã không giấu được cảm xúc ấn tượng sau chuyến tham quan: “Quy mô của vườn khá lớn, các dáng thế cây vô cùng độc đáo thú vị. Tôi thích nhất là tác phẩm đạt kỷ lục quốc gia “Cặp me kiểng cổ nhất Việt Nam”, với dáng thế đặc biệt, không nơi nào có được”.

Quả thật, nếu không tận mắt chứng kiến, khó có thể hình dung ra một bảo tàng bonsai quy mô, ấn tượng trong lòng Sa Đéc. Với hơn 1.000 tác phẩm (trong đó có 4 tác phẩm đạt kỷ lục quốc gia), nơi đây không chỉ là một khu trưng bày, mà còn hội tụ nhiều giá trị của nghệ thuật Bonsai Nam bộ, một không gian văn hóa độc đáo tô điểm thêm cho bức tranh xinh đẹp của Làng hoa Sa Đéc.

Với niềm tự hào và sự am hiểu sâu sắc về nghề, Nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc thường tự mình dẫn đoàn, nhiệt tình giới thiệu tên, dáng thế và câu chuyện đằng sau từng tác phẩm. Sự phong phú này đã biến Bảo tàng Bonsai Sa Đéc không chỉ là nơi chiêm ngưỡng mà còn là điểm đến mang giá trị giáo dục và truyền cảm hứng sâu sắc về nghệ thuật kiểng Việt.

Nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc bên tác phẩm “Cặp me kiểng cổ nhất Việt Nam”.

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống kinh doanh hoa kiểng và ông Nguyễn Phước Lộc có niềm đam mê cây cối từ thời trai trẻ.

Với đôi bàn tay khéo léo và bản tính ham học hỏi, ông không chỉ kế thừa mà còn phát triển cơ sở kinh doanh của gia đình.

Cột mốc làm nên tên tuổi của ông trong giới chơi bonsai là vào năm 2013, khi cặp me cổ quý giá ông sưu tầm được công nhận là cặp me cổ nhất Việt Nam với giá trị ước tính 1 triệu USD.

Từ thành công này, ông tiếp tục đầu tư, sưu tầm và tạo tác thêm nhiều tác phẩm bonsai quý và thành quả lớn nhất chính là việc hình thành Bảo tàng Bonsai Sa Đéc quy mô như hiện nay.

GÌN GIỮ VÀ PHÁT TRIỂN NGHỀ

Là một nghệ nhân kỳ cựu, ông Nguyễn Phước Lộc thẳng thắn nhìn nhận rằng, bonsai Việt Nam hiện vẫn đang ở “giai đoạn khởi đầu” trên bản đồ quốc tế.

Ông chỉ ra thách thức lớn nhất là nghề bonsai chưa được công nhận như một ngành kinh tế mũi nhọn, việc sản xuất còn mang tính nhỏ lẻ, làm theo sở thích cá nhân và thiếu tính chuyên nghiệp.

Bảo tàng bonsai Sa Đéc hiện trưng bày hơn 1.000 tác phẩm.

Điều này hoàn toàn đối lập với các nước như Nhật Bản, Đài Loan hay Thái Lan, nơi đã xây dựng hệ sinh thái bonsai bài bản từ rất lâu.

Tuy nhiên, nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc khẳng định Việt Nam đang sở hữu nhiều lợi thế độc nhất như: Khí hậu thuận lợi giúp rút ngắn thời gian dưỡng cây bonsai từ 20 năm (ở Nhật Bản) xuống còn khoảng 10 năm; Việt Nam có nhiều loại cây bản địa quý hiếm như: Mai chiếu thủy, linh sam, sam núi... những chủng loại đặc hữu đang được nhiều nghệ nhân quốc tế săn tìm - “kho báu tự nhiên” - nếu được khai thác hợp lý.

Thêm vào đó, ông Lộc cho biết, thị trường quốc tế đang thiếu hụt nghệ nhân bonsai. Với nguồn nhân lực trẻ và khéo léo, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành “cứ điểm” cung ứng nghệ nhân cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Bản thân ông Lộc đã gửi nhiều học viên sang Nhật Bản, Đài Loan làm việc và học tập, mở ra hướng đi mới đầy triển vọng cho thế hệ kế thừa.

Để hiện thực hóa tiềm năng ấy, nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc đang tập trung vào việc đào tạo. Bảo tàng Bonsai Sa Đéc thường xuyên tổ chức các lớp học định kỳ từ cơ bản đến nâng cao.

Nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc chụp ảnh cùng du khách bên tác phẩm “Cặp vạn niên tùng kiểng xuất xứ Nam bộ được tạo tác theo phương pháp tứ diện nhật nguyệt, đạt giá trị kỷ lục độc bản Việt Nam”.

Ông Lộc nhấn mạnh: “Nghề bonsai không thể bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo. Đây là nghề của cảm xúc, của đôi bàn tay, cũng là cơ hội nghề nghiệp có thu nhập tốt, từ 500.000 đồng/ngày cho người mới nếu được đào tạo bài bản”.

Từng giữ chức Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh TP. Sa Đéc (cũ) và là Nghệ nhân Sinh vật cảnh cấp quốc gia, ông Nguyễn Phước Lộc tin tưởng rằng, nếu có sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, hiệp hội và các nhà làm nghề, nghệ thuật bonsai Việt Nam hoàn toàn có thể vươn tầm thế giới.

Ông đúc kết: “Một cây bonsai có thể mang lại giá trị kinh tế rất cao, nếu được phát triển đúng hướng”.

Với tâm huyết gìn giữ và phát triển nghề bonsai, nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc đang âm thầm xây dựng một “ngôi đền bonsai” không chỉ cho riêng mình, mà cho cả thế hệ tương lai - những người yêu cái đẹp, thấu hiểu hồn cây Việt.

M. NHÂN