Bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa

Theo Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Huỳnh Thị Như Lam, di tích lịch sử, văn hóa không chỉ đơn thuần là những công trình kiến trúc, hiện vật mang dấu ấn thời gian mà còn là nơi lưu giữ kiến thức, truyền thống văn hóa, lịch sử oai hùng của dân tộc. Di tích đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, làm phong phú đời sống tinh thần của Nhân dân.

Giao lưu tại “Không gian đờn ca tài tử Nam Bộ” trong khuôn khổ lễ hội truyền thống kỷ niệm 157 năm Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực
hy sinh. Ảnh: LÊ TRUNG HIẾU

Những năm qua, công tác bảo tồn di sản văn hóa, quản lý và tổ chức lễ hội, bảo vệ di sản, trùng tu, tôn tạo di tích của tỉnh tiếp tục được chú trọng và triển khai tích cực. Tỉnh ban hành nhiều quy định quản lý di sản, chú trọng việc bảo vệ, khai thác di tích. Cơ quan chức năng ứng dụng công nghệ để lập bản đồ khoanh vùng, bảo vệ các di tích; tích cực thực hiện công tác tuyên truyền, góp phần giáo dục truyền thống, phát triển du lịch và quảng bá các giá trị văn hóa đặc sắc.

Ông Nguyễn Thanh Nhanh - đại diện Ban Bảo vệ di tích đình Nam Thái, xã Đông Thái cho biết, được sự quan tâm của chính quyền địa phương, hoạt động quản lý, bảo tồn và phát huy di tích đình Nam Thái đạt được kết quả nhất định. Ban Bảo vệ di tích đình Nam Thái huy động tốt nguồn vận động xã hội hóa, phát huy vai trò của cộng đồng trong bảo tồn, phát huy giá trị di tích; duy trì các nghi thức, nghi lễ, thực hiện tốt công tác bảo vệ và gìn giữ di tích, quy định trùng tu, tôn tạo di tích, góp phần đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của Nhân dân.

Năm 2025, Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì phối hợp các sở, ban, ngành và địa phương liên quan tổ chức lễ đón nhận quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc đưa “Nghệ thuật diễn tấu trống Chhay-dăm của đồng bào Khmer, huyện Tri Tôn và thị xã Tịnh Biên, tỉnh An Giang” vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Sở phối hợp Ban Quản lý Di tích văn hóa Óc Eo xây dựng hồ sơ Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê đề nghị UNESCO đưa vào danh sách dự kiến lập hồ sơ di sản văn hóa thế giới; hoàn thành lắp đặt bảng mã QR giới thiệu di tích tại 20 di tích xếp hạng cấp tỉnh; triển khai công tác lập bản đồ khoanh vùng các khu vực bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, triển khai công tác điều chỉnh khoanh vùng bảo vệ và cắm mốc di tích đối với di tích thắng cảnh núi Bình San, phường Hà Tiên; di tích lịch sử và thắng cảnh Ba Hòn, xã Hòn Đất...; xây dựng 6 hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng di tích cấp tỉnh.

Việc ứng dụng công nghệ số trong việc bảo tồn, quảng bá các giá trị di tích, hoạt động lễ hội trở thành xu hướng tất yếu, ngày càng phát triển mạnh mẽ. Đ?c bi?t, ặc biệt, sự phổ biến của mạng xã hội là cầu nối giúp các tầng lớp Nhân dân kết nối, lan tỏa các giá trị văn hóa của di tích, lễ hội một cách chủ động, linh hoạt hơn. Ông Lê Đình Quốc Việt - Phó trưởng Phòng Quản lý kinh doanh, dịch vụ du lịch, Ban Quản lý khu du lịch quốc gia núi Sam cho biết, ban quản lý tạo các kênh quảng bá trên website, Facebook, YouTube, TikTok… để đăng tải hình ảnh, video về hoạt động bảo vệ di tích, hoạt động lễ hội trong khu du lịch quốc gia núi Sam. Từ hình ảnh, thước phim, bài viết hay thông tin được “like”, chia sẻ, khu du lịch được cộng đồng trong và ngoài nước biết đến rộng rãi hơn.

Bà Huỳnh Thị Như Lam cho biết, năm 2026, ngành văn hóa tiếp tục đẩy mạnh công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, các loại hình văn hóa vật thể và phi vật thể thông qua xây dựng hồ sơ, đề án. Sở chú trọng kiểm kê, lập danh mục và nghiên cứu di sản văn hóa phi vật thể gắn với di tích và đề nghị đưa vào danh mục di sản quốc gia. Đồng thời, tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực di sản văn hóa, bảo tồn và phát huy giá trị các di tích, gắn với phát triển du lịch di sản văn hóa mang tính bền vững; chủ động triển khai các chương trình, kế hoạch của ngành và tỉnh. Ngoài ra, phối hợp các cơ quan chuyên môn thực hiện tốt việc giám sát kỹ thuật, đảm bảo tuân thủ yếu tố nguyên gốc của di tích và quy định pháp luật; đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng trong bảo tồn vật liệu truyền thống và kỹ thuật bảo quản hiện vật…

Hiện, An Giang có 2 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại gồm nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ, lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam; 10 bảo vật quốc gia; 11 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia; 152 di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng, trong đó 3 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 50 di tích cấp quốc gia, 99 di tích cấp tỉnh.

LÊ TRUNG HIẾU