Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch

Cục trưởng Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam Trịnh Ngọc Chung phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: Bích Nguyên

Đồng chí Trịnh Ngọc Chung, Cục trưởng Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam; đồng chí Nguyễn Thị Hải Nhung, Phó cục trưởng Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và du lịch) và Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Ngọc Thắng, Tổng Biên tập Tạp chí Dân tộc và thời đại đồng chủ trì hội thảo.

Thông tin tại hội thảo khẳng định, văn hóa luôn được xác định là nguồn lực quan trọng cho phát triển bền vững, góp phần xây dựng kinh tế, xóa đói giảm nghèo và nâng cao chất lượng đời sống xã hội. Trong mọi giai đoạn, Đảng và Nhà nước ta luôn coi bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp bách vừa lâu dài, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế và sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ hiện nay.

Việc kết hợp bảo tồn di sản văn hóa với phát triển du lịch đã được định hướng rõ trong nhiều chủ trương lớn, như Nghị quyết số 08-NQ/TW (năm 2017) về phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn hay Dự án số 6 thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi. Những chính sách này tạo hành lang quan trọng để các địa phương phục hồi, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời đưa văn hóa vào hoạt động du lịch, nhất là du lịch cộng đồng, tạo sinh kế và nâng cao đời sống người dân.

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Trịnh Ngọc Chung, Cục trưởng Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam nhấn mạnh, trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa, việc bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch là một yêu cầu vừa cấp thiết, vừa lâu dài. Đây không chỉ là câu chuyện của bảo tồn di sản, mà còn là con đường phát triển bền vững, giúp đồng bào các DTTS vừa giữ gìn bản sắc, góp phần tạo sinh kế cho người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo, ổn định và nâng cao đời sống bền vững, tự hào về văn hóa của cộng đồng dân tộc mình, tự tin trong quá trình hội nhập và phát triển.

Văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số không chỉ là tài sản tinh thần quý báu mà còn là nguồn lực quan trọng phát triển du lịch văn hóa cộng đồng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững vùng đồng bào DTTS. Ảnh: Bích Nguyên

Theo báo cáo đề dẫn hội thảo, thực tiễn thời gian qua cho thấy nhiều giá trị văn hóa có nguy cơ mai một đã được khôi phục hiệu quả; nhiều hoạt động văn hóa lan tỏa mạnh mẽ đến cộng đồng và du khách trong nước, quốc tế. Tuy vậy, vẫn còn nhiều thách thức đặt ra: cân bằng giữa bảo tồn và phát triển; hài hòa giữa lợi ích kinh tế - văn hóa - môi trường; ứng dụng công nghệ trong bảo tồn; mối quan hệ giữa cộng đồng - doanh nghiệp - quản lý nhà nước; và nguy cơ thương mại hóa di sản.

Tại hội thảo, các đại biểu đã thảo luận làm rõ các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS cần ưu tiên bảo tồn, phát huy trong bối cảnh mới; mối quan hệ giữa bảo tồn văn hóa với phát triển kinh tế và du lịch bền vững; tác động của hội nhập, toàn cầu hóa và công nghệ số với bảo tồn văn hóa. Các đại biểu cũng làm rõ vai trò chủ thể của cộng đồng trong gìn giữ và lan tỏa văn hóa truyền thống. Đồng thời góp ý, đề xuất giải pháp và chính sách nhằm khai thác hợp lý tài nguyên văn hóa, phát triển du lịch gắn với lợi ích của cộng đồng.

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thiệu, để cân bằng giữa bảo tồn và khai thác vô độ các giá trị văn hóa cho phát triển du lịch, cần đặt nguyên tắc bảo tồn lên hàng đầu, không hy sinh văn hóa vì lợi ích trước mắt, đồng thời phải phát huy giá trị văn hóa một cách bền vững và mang lại lợi ích lâu dài cho cộng đồng, địa phương.

Bích Nguyên