Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của Lễ hội đình Khênh

Một trong những nghi lễ quan trọng tại Lễ hội đình Khênh

Truyền thuyết kể rằng, xưa kia, khi giặc Ngô đến xâm lược xứ Mường, ông Chưởng Tín, bà Triệu Ân đã lấy núi Khụ Khênh làm căn cứ chiêu binh Mường, huấn luyện quân sĩ, đem quân đi đánh tan giặc Ngô, giết chết tướng giặc. Hai vị chặt đầu tướng giặc đem về Khụ Khênh tế trời, đất. Về sau, các vị hóa ở Khụ Khênh. Người dân Mường tưởng nhớ công ơn các vị nên đã lập đình để khói hương thờ phụng.

Ngoài ra, Đình Khênh còn là nơi thờ các vị đã hóa thần thánh phù trợ cho dân Mường.

Người già trong làng kể: ông Hiển, ông Hiệu là hai anh em ruột. Ông Hiển là chức sắc chuyên đi thu thuế trong dân. Một hôm, ông mang tiền thuế xuống Tổng nộp, ông Hiệu ở nhà lên đồi Mòi để chọi gà rừng, không may bị hổ vồ, tha đi mất. Vì quá thương em, ông Hiển đã rút dao tự đâm vào cổ mà chết theo em tại ruộng Nà Khồi trên đồng cỏ lội, trước làng Đồi.

Cảm kích trước tình anh em của hai ông và cho rằng hai ông sống khôn, chết thành ma thiêng phù hộ cho dân Mường, nên dân Mường Khênh đã tôn làm thành hoàng và cho thờ trong đình Khênh. Vào một ngày trước khi hội chính, dân Mường Khênh cho kiệu ra tận ruộng Nà Khồi cúng rước hai anh em ông Hiển, ông Hiệu về dự hội đình.

Phó Chủ tịch UBND xã Văn Sơn cho biết: Trải qua thời kỳ chiến tranh và những năm điều kiện kinh tế khó khăn, lễ hội đình Khênh không được tổ chức, đứng trước nguy cơ mai một. Những năm gần đây, lễ hội được quan tâm khôi phục, tạo nguồn động viên, khích lệ Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương tham gia bảo tồn, phát huy những giá trị bản sắc văn hóa vật thể và phi vật thể, bảo vệ giá trị di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn.

Những người dân đất Mường ở xã Văn Sơn luôn thành tâm tưởng nhớ, tỏ lòng biết ơn các vị tiền nhân phù trợ cho dân làng có cuộc sống yên lành. Trong lễ hội đình Khênh vào những năm trước, bên cạnh tái hiện nghi lễ tâm linh, các tích phả, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, mọi người khỏe mạnh, nhân dân còn tham gia sôi nổi các hoạt động vui hội cùng các trò chơi dân gian truyền thống của người Mường như đánh mảng, kéo co, đẩy gậy, ném còn.

Năm 2022, UBND tỉnh Hòa Bình tổ chức lễ hội đình Khênh nhưng không làm phần hội nhằm đảm bảo an toàn chống dịch. Riêng phần lễ vẫn thực hiện đầy đủ, long trọng, tôn nghiêm. Đặc biệt, Ban tổ chức còn tiến hành nghi lễ ban lúa lộc đầu xuân mang ý nghĩa nhân văn, thỏa mong muốn một năm mới nhiều may mắn, tài lộc, phú quý đến với mọi người, mọi nhà.