Báo Ukraine: Pokrovsk chưa phải mặt trận nguy cấp nhất, một mặt trận khác đang thay đổi rất nhanh

Đà tiến công nhanh của Nga ở miền nam Ukraine. Ảnh: Deep State.

Mặt trận biến động lớn nhưng ít được chú ý

Ngày 11/11, đúng lúc đoàn xe quân sự Nga bị ghi hình tiến vào Pokrovsk trong màn sương dày, quân đội Ukraine thông báo rút khỏi 5 ngôi làng phía bắc thành phố nhỏ Huliaipole (tỉnh Zaporizhzhia), khi phòng thủ tại đây trở nên hỗn loạn và xuống cấp nghiêm trọng, tờ Kyiv Independent đưa tin.

Đó là những diễn biến mới nhất trong chiến dịch tấn công quy mô lớn mà Nga bắt đầu từ mùa đông năm ngoái, khi lực lượng Nga kiểm soát các cánh đồng rộng lớn ở phía nam vùng Donetsk.

Điều đáng chú ý là suốt năm 2025, khu vực mặt trận nơi Nga kiểm soát thêm nhiều lãnh thổ nhất – vùng rộng lớn nằm giữa ba tỉnh Donetsk, Zaporizhzhia và Dnipropetrovsk – lại là nơi ít được truyền thông nhắc tới nhất, tờ Kyiv Independent cho biết.

Vùng đất này được Ukraine gọi là “đồng hoang”, vốn thưa dân từ nhiều thế kỷ, từ thời quân Cossack Zaporizhzhia được thành lập, hay thời thủ lĩnh vô chính phủ Nestor Makhno chọn Huliaipole làm căn cứ sau Thế chiến I. Cossack Zaporizhzhia là lực lượng bán quân sự – bán tự trị của người Cossack sống dọc hạ lưu sông Dnipro từ thế kỷ 16 đến 18. Họ nổi tiếng thiện chiến, từng lập “Trung tâm Cossack Zaporizhzhia” và đóng vai trò quan trọng trong lịch sử quân sự – chính trị của Ukraine.

Lưới ngăn UAV được Ukraine dựng ở vùng Zaporizhzhia. Ảnh: NurPhoto.

Địa hình ở đây có nhiều sông nhỏ, ít đô thị lớn, thậm chí không có tên gọi chính thức cho toàn khu vực này trong báo cáo quân sự của Ukraine.

Vì ít dân và không có giá trị đô thị lớn, khu vực này từ lâu bị coi là thứ yếu trong ưu tiên phòng thủ của Ukraine. Nhưng điều đó đang thay đổi rất nhanh. Cái giá của việc phớt lờ vùng đất này đang hiện rõ, và toàn bộ tuyến phòng thủ Zaporizhzhia có nguy cơ rơi vào thế hiểm nghèo, báo Ukraine nhận định.

Nga tiến công nhanh ở miền nam Ukraine

Từ những ngày đầu Nga mở chiến dịch quy mô lớn vào năm 2022, mặt trận quanh thành phố Huliaipole – nơi có 12.000 người sinh sống – luôn thuộc nhóm ổn định nhất.

Huliaipole cách đường tiền tuyến chưa đầy 10 km về phía nam, nhưng với bước tiến mới của Nga, thị trấn này có thể sớm bị uy hiếp từ cả phía bắc.

Ngày 11/11, người phát ngôn quân đội Ukraine Vladyslav Voloshyn thừa nhận họ đã rút khỏi 5 khu dân cư trong vùng, trong đó có Uspenivka và Novomykolaivka, hai ngôi làng cửa ngõ dẫn tới Huliaipole.

Trong cuộc chiến giằng co, nơi việc để mất mỗi khóm cây hay mỗi km đất đều phải trả giá đắt, việc rút khỏi nhiều làng cùng lúc cho thấy tốc độ tiến công của Nga khác hẳn thường lệ, báo Ukraine nhận định.

Xa hơn về phía bắc, trong địa phận Dnipropetrovsk, Nga tiếp tục tiến gần thành phố Pokrovske (không phải Pokrovsk ở vùng Donetsk).

Chiến dịch ở khu vực này tăng tốc sau khi Nga kiểm soát thành trì Velyka Novosilka ở phía nam Donetsk – nơi từng là bàn đạp quan trọng trong chiến dịch phản công của Ukraine.

UAV Nga được Ukraine trưng bày ở thành phố Pavlohrad, vùng Dnipropetrovsk. Ảnh: Getty Images.

Sau khi vượt sông Mokri Yaly, Nga tiến đều về phía tây, và đến giữa tháng 8, lần đầu tiên kiểm soát lãnh thổ Ukraine ở vùng Dnipropetrovsk.

Ukraine bố trí binh lực lỏng lẻo

Khác với các điểm nóng như Pokrovsk, Kostiantynivka hay Kupiansk – nơi Ukraine bố trí nhiều lữ đoàn tinh nhuệ và đơn vị máy bay không người lái – vùng “đồng hoang” ở phía nam luôn trong tình trạng phòng thủ kém.

Các đơn vị Ukraine ở mặt trận này có năng lực chiến đấu kém hơn hẳn. Tình trạng phải rút khỏi vị trí liên tục khiến họ không thể giữ vững phòng tuyến.

Theo nhóm phân tích Deep State, trong tháng 10/2025, 69% diện tích lãnh thổ Nga kiểm soát ở Ukraine nằm ở mặt trận quanh Huliaipole, dù số đợt tấn công của Nga tại đây chỉ chiếm 16%.

Điều này nghĩa là dù không dồn nhiều lực lượng vào đây như giao tranh ở Pokrovsk hay Kupiansk, Nga vẫn tạo ra bước tiến lớn.

Trong tình trạng thiếu lực lượng dự bị chiến lược, Ukraine buộc phải chọn vị trí ưu tiên. Nhiều năm qua, Donbas luôn là chiến trường quan trọng nhất, nên khi Nga tăng sức ép ở Donetsk, Kiev phải dồn nguồn lực vào đó và buộc phải giảm ưu tiên cho khu vực “đồng hoang”, báo Ukraine nhận định.

Điều này phản ánh phương thức tác chiến của Nga. Mỗi khi nhận thấy cơ hội có thể tiến lên, quân đội Nga lập tức khai thác để giành thêm lợi thế. Giờ đây, khi Nga áp sát Huliaipole và Pokrovske, tình thế nguy hiểm đã hiện rõ và quá nghiêm trọng để Bộ Tổng tham mưu Ukraine có thể tiếp tục bỏ qua.

Phòng tuyến có thể sụp đổ

Lực lượng Ukraine khai hỏa về phía mục tiêu là UAV Nga vào ngày 19/7/2025. Ảnh: AFP.

Nếu tiếp tục tiến từ phía bắc xuống Huliaipole, Nga có thể vượt qua toàn bộ tuyến phòng thủ ở vùng Zaporizhzhia vào năm 2026, theo tờ Kyiv Independent.

Nếu phòng tuyến này bị đe dọa, thành phố Zaporizhzhia cũng có thể bị đặt vào tầm tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) và thậm chí là đối mặt nguy cơ bị Nga bao vây.

Bước sang năm 2026, chương mới của vùng “đồng hoang” – nơi gắn với lịch sử giao tranh kéo dài hàng thế kỷ – có thể trở thành nhân tố quyết định đến tương lai của Ukraine hơn bất kỳ nơi nào khác, tờ Kyiv Independent kết luận.

Đăng Nguyễn - Kyiv Independent