Bảo vệ, chăm sóc trẻ em ngay từ cơ sở
ĐBP - Toàn tỉnh hiện có 208.222 trẻ em dưới 16 tuổi, chiếm 31,2% dân số. Trong đó, 6.847 trẻ em thuộc diện hoàn cảnh đặc biệt và khoảng 68.000 trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, chủ yếu là con em hộ nghèo, cận nghèo, sinh sống tại vùng sâu, vùng xa.
Trước thực tế đó, các cấp, ngành tăng cường, triển khai đồng bộ giải pháp hỗ trợ, can thiệp kịp thời nhằm bảo đảm quyền được chăm sóc, bảo vệ và phát triển toàn diện cho trẻ em, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Những năm qua, công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em trên địa bàn tỉnh được triển khai đồng bộ, ngành Y tế giữ vai trò nòng cốt trong tham mưu, điều phối. Đến nay, 100% xã, phường đã thành lập Ban Chỉ đạo liên ngành về trẻ em, ban hành kế hoạch triển khai công tác trẻ em và Tháng hành động vì trẻ em. Các chính sách an sinh xã hội và hoạt động bảo vệ trẻ em được tổ chức theo ba cấp độ: Phòng ngừa, hỗ trợ, can thiệp, trong đó chú trọng xử lý các trường hợp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và trẻ có nguy cơ cao.
Cán bộ y tế khám sàng lọc trẻ khuyết tật tại xã Mường Ảng.
Ở lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, mạng lưới trạm y tế xã, phường là tuyến đầu trong quản lý sức khỏe bà mẹ, trẻ em, triển khai tiêm chủng, phòng chống suy dinh dưỡng và khám chữa bệnh ban đầu. Năm 2025, 100% trẻ em dưới 6 tuổi được cấp thẻ bảo hiểm y tế và khám chữa bệnh miễn phí theo quy định. Tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ 8 loại vắc xin đạt 95,5%; trẻ em dưới 5 tuổi được tiêm chủng đầy đủ 12 loại vắc xin đạt 95,8%. Cùng với chăm sóc sức khỏe, công tác hỗ trợ và can thiệp đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được triển khai kịp thời, đa dạng về hình thức. Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh tích cực vận động nguồn lực xã hội, phối hợp với các cơ sở y tế tổ chức khám sàng lọc, phẫu thuật miễn phí cho trẻ em khuyết tật; hỗ trợ chi phí đi lại, ăn ở cho trẻ em nghèo khi điều trị bệnh; chuyển tuyến kịp thời đối với các trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo. Năm 2025, 592 trẻ em khuyết tật đã được khám sàng lọc, trong đó 247 trẻ được phẫu thuật miễn phí, qua đó cải thiện sức khỏe, nâng cao cơ hội hòa nhập cộng đồng.
Công tác bảo vệ trẻ em tại cơ sở tiếp tục được tăng cường, đặc biệt trong xử lý các vụ việc xâm hại, bạo lực. Các xã, phường duy trì hoạt động của nhóm thường trực bảo vệ trẻ em, chủ động phát hiện, lập hồ sơ quản lý và tổ chức hỗ trợ, can thiệp kịp thời. Năm 2025, toàn tỉnh ghi nhận 38 vụ trẻ em bị xâm hại, lạm dụng, bóc lột; 100% số vụ khi phát hiện đều được can thiệp, hỗ trợ và xử lý theo quy định pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em. Đồng thời, 99,42% trẻ em dưới 5 tuổi được đăng ký khai sinh, góp phần bảo đảm quyền nhân thân cho trẻ ngay từ đầu đời.
Tại các cơ sở giáo dục, công tác chăm sóc và hỗ trợ trẻ em được triển khai gắn với xây dựng môi trường học đường an toàn, thân thiện. Toàn tỉnh hiện có 430 cơ sở giáo dục có trẻ em theo học; 100% trường học có phòng y tế và sổ theo dõi sức khỏe học sinh; 96% trường học có dịch vụ hỗ trợ tâm lý học đường. Các trường bán trú đặc biệt chú trọng chăm lo bữa ăn, chỗ ở cho học sinh vùng cao, xây dựng khẩu phần ăn phù hợp với thể trạng và điều kiện thực tế, góp phần phòng ngừa suy dinh dưỡng.
Công tác chăm sóc trẻ em tại gia đình và cộng đồng được đẩy mạnh thông qua các hoạt động truyền thông, hướng dẫn cha mẹ và người chăm sóc trẻ về nuôi dạy con an toàn, kỷ luật tích cực, phòng ngừa bạo lực gia đình. Nội dung phòng chống đuối nước, xâm hại trẻ em, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng được tuyên truyền thường xuyên qua hệ thống truyền thanh cơ sở; Tổng đài bảo vệ trẻ em 111 được giới thiệu rộng rãi, tạo kênh tiếp cận nhanh cho trẻ em và người dân khi cần hỗ trợ.
Ông Nguyễn Châu Sơn, Trưởng phòng Dân số - Trẻ em (Sở Y tế) cho biết: “Với đặc thù địa bàn miền núi, công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em chỉ thực sự hiệu quả khi được triển khai từ cơ sở. Trạm y tế xã, nhà trường, các tổ chức đoàn thể và chính quyền địa phương là lực lượng gần dân, sát trẻ nhất, có vai trò quyết định trong phát hiện sớm, hỗ trợ và can thiệp kịp thời đối với các trường hợp trẻ em gặp khó khăn.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em tại cơ sở vẫn còn không ít khó khăn. Đội ngũ cán bộ làm công tác trẻ em chủ yếu kiêm nhiệm; cơ sở vật chất phục vụ vui chơi, giải trí cho trẻ em còn thiếu, mới có 36/45 xã, phường có điểm vui chơi, sinh hoạt văn hóa dành cho trẻ em. Một số nguy cơ như tai nạn thương tích, tảo hôn, xâm hại trẻ em vẫn tiềm ẩn, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt, bền bỉ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.
Trong bối cảnh vẫn còn nhiều trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em tại cơ sở tiếp tục là nhiệm vụ thường xuyên. Khi các chính sách hỗ trợ và biện pháp can thiệp được triển khai kịp thời, sát thực tế, trẻ em, nhất là ở vùng khó, vùng đồng bào dân tộc thiểu số sẽ có điều kiện được bảo vệ an toàn, chăm sóc đầy đủ và phát triển toàn diện.
