Bảo vệ đàn chim yến: Cần sự chung tay từ nhiều phía
Ban bảo vệ chim yến thu lưới tàng hình giăng bắt chim yến trên khu đồng thuộc phường 9 (TP Tuy Hòa). Ảnh: THỦY TIÊN
Mặc dù Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản nghiêm cấm các hành vi bẫy bắt chim yến nhưng tình trạng bẫy bắt chim vẫn không giảm. Để chấm dứt được vấn nạn này, rất cần sự vào cuộc từ nhiều phía và có những biện pháp xử lý cứng rắn để răn đe.
Bẫy bắt chim tràn lan
Để chấm dứt tình trạng này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 14/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về chăn nuôi. Theo đó với hành vi săn bắt, dẫn dụ chim yến để sử dụng vào mục đích khác ngoài nuôi chim yến khai thác tổ hoặc nghiên cứu khoa học sẽ bị phạt 10-15 triệu đồng.
Theo Hội Yến sào Phú Yên, tình trạng bẫy bắt chim yến để giết thịt đã xảy ra trong nhiều năm qua. Tuy nhiên thời gian gần đây, khi chim yến vào mùa sinh sản, yến con nở nhiều thì tình trạng giăng bẫy bắt càng trở nên rầm rộ. Hiện nay, nhiều đối tượng đầu tư rất bài bản để bẫy chim. Như trường hợp ông Nguyễn Ngọc Sơn ở xã Hòa Kiến (TP Tuy Hòa) dựng hẳn một trại canh ngay trên khu đồng lúa của thôn Long Phụng, xã Hòa Trị (huyện Phú Hòa) giăng bẫy canh bắt chim yến. Ông còn đầu tư bình ắc quy và nhiều loa để phát tiếng kêu dẫn dụ chim vào khu vực đang giăng lưới tàng hình để bắt. Ngay sau khi phát hiện, Hội Yến sào tỉnh đã phối hợp cùng chính quyền xã Hòa Trị, lực lượng công an và Kiểm lâm huyện Phú Hòa tịch thu tang vật, lập biên bản để xử lý trường hợp vi phạm này.
Mới đây, ngày 16/5, tại khu đồng cặp đường Nguyễn Trãi thuộc phường 9 (TP Tuy Hòa), Hội Yến sào tỉnh cũng đã phát hiện nhiều tay lưới tàng hình (mỗi tay lưới dài từ 150-200m) giăng dày đặc khu đồng từ dưới đất lên cao đến 4-5m, trong lưới đang có cả chục con chim yến bị dính bẫy, nhưng không biết được người giăng bẫy. Sau khi phát hiện, hội đã thu toàn bộ lưới, giao nộp cho Công an phường 9 và phóng thích số chim dính bẫy. Còn ở một trường hợp khác, khi hội tiếp cận người đang giăng bẫy bắt chim yến tại xã An Phú (TP Tuy Hòa) thì người này cho hay, trong 2 ngày có thể bắt được khoảng 40 con chim yến. Số yến này sẽ được bán cho các quán nhậu.
Ông Phạm Duy Khiêm, Chủ tịch Hội Yến sào Phú Yên, cho biết: Chưa khi nào tình trạng giăng bẫy bắt chim yến lại rầm rộ và được “đầu tư bài bản” như hiện nay. Trước đây, các đối tượng giăng lưới tàng hình để vài ngày ra kiểm tra, thu hoạch chim. Còn nay, ngoài giăng lưới, họ còn đầu tư loa phát âm thanh dẫn dụ, dựng hẳn trại canh bắt chim. Với cách bẫy bắt này thì không chỉ chim yến mà tất cả các loài chim khác cũng không có đường thoát. Từ cuối năm ngoái đến nay, hội đã phát hiện, can thiệp ngăn chặn được hàng chục vụ giăng bẫy bắt chim yến. Có những trường hợp bắt gặp được người giăng bẫy, cũng có khi chỉ thu được cọc cắm, lưới giăng…
Xử lý nghiêm
Hội Yến sào tỉnh đã thành lập ban bảo vệ chim yến. Lực lượng này có trách nhiệm tiếp nhận tin báo của người dân và trực tiếp đi kiểm tra để can thiệp, ngăn chặn, đồng thời trình báo với lực lượng chức năng để xử lý các trường hợp bẫy bắt chim.
Ông Nguyễn Đức Hiền, một thành viên của ban bảo vệ chim yến, cho biết: Tôi đã tham gia phát hiện, can thiệp ngăn chặn rất nhiều trường hợp bẫy bắt chim yến. Tuy nhiên, vì không có quyền hạn nên rất nhiều lần bị những người bẫy chim phản ứng lại, còn những khi liên hệ được với các cơ quan chức năng thì tịch thu tang vật, xử lý vi phạm.
Thực tế hiện nay, việc bảo vệ chim yến và các loài chim hoang dã có trong tự nhiên khác tránh khỏi tình trạng bẫy bắt tận diệt chỉ đang được thực hiện từ Hội Yến sào tỉnh, vì sự việc đang uy hiếp trực tiếp đến kinh tế của những người hoạt động trong ngành yến sào. Chính quyền địa phương và lực lượng chức năng hầu hết vẫn chỉ đang dừng lại ở công tác vận động tuyên truyền, chưa chủ động tuần soát hoặc có cách xử lý cứng rắn hơn để răn đe. Chủ tịch UBND xã Hòa Trị Nguyễn Trường Thi cho hay: Vừa qua, trên địa bàn xã phát hiện 2 vụ bẫy bắt chim yến, do Hội Yến sào tỉnh thông tin cùng phối hợp. Sau khi lập biên bản, lực lượng kiểm lâm của huyện đã tịch thu toàn bộ tang vật và cảnh cáo người vi phạm, chưa xử phạt hành chính theo quy định. Địa phương cũng đã tổ chức tuyên truyền về việc nghiêm cấm bẫy bắt chim.
Theo ông Phạm Duy Khiêm, mặc dù đã có quy định nhưng hiện nay hầu hết các trường hợp bẫy bắt chim yến trái pháp luật đều chưa bị xử lý đúng mức, chỉ mới dừng lại ở việc cảnh cáo, tịch thu tang vật nên chưa đủ tính răn đe, tình trạng bẫy bắt chim vẫn tiếp diễn ở nhiều địa phương.
