Bảo vệ giáo dục trong xung đột

Đại sứ Phạm Hải Anh, Đại biện lâm thời của Việt Nam tại LHQ phát biểu tại cuộc họp

Báo cáo tại cuộc họp có Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký LHQ về trẻ em và xung đột vũ trang Virginia Gamba; Giám đốc Điều hành UNICEF Henrietta Force; Giám đốc Văn phòng Liên lạc Pan-Africa của Liên minh châu Phi (AU) kiêm Đại diện của AU tại Tổ chức “Save the Children International” Doris Mpoumou và một em nhỏ đại diện cho trẻ em.

Tại cuộc họp, các nước thành viên HĐBA và các báo cáo viên kêu gọi chấm dứt các vụ tấn công vào trường học, giáo viên và học sinh cũng như sử dụng trường học và cơ sở giáo dục vì mục đích quân sự. Các bên trong xung đột cần tuân thủ các nghĩa vụ theo luật pháp quốc tế, luật nhân đạo quốc tế và ngay lập tức chấm dứt, ngăn ngừa các vi phạm nghiêm trọng đối với trẻ em.

Trong vấn đề này, các nước, các tổ chức khu vực và tiểu khu vực cần tăng cường nâng cao năng lực bảo vệ trẻ em, trong đó có phối hợp với LHQ cải tiến quá trình phân tích, phát triển các chiến lược để bảo vệ trẻ em, ngăn chặn các vi phạm nghiêm trọng và thúc đẩy quan hệ đối tác vì trẻ em.

Phát biểu tại cuộc thảo luận, Đại sứ, Đại biện lâm thời của Việt Nam tại LHQ Phạm Hải Anh nhấn mạnh tầm quan trọng của bảo vệ giáo dục trong xung đột. Đại sứ cho rằng, qua giáo dục, có thể dạy các em về lòng khoan dung, văn hóa hòa bình và thượng tôn pháp luật, đồng thời cũng giúp bảo vệ các em khỏi các tư tưởng cực đoan và khủng bố.

Về trách nhiệm của các nước, Đại sứ khẳng định các nước phải chịu trách nhiệm chính trong việc bảo vệ, bảo đảm an toàn và an ninh cho trẻ em. Các bên tham gia xung đột vũ trang phải chấm dứt các cuộc tấn công vào trường học cũng như các hành vi vi phạm quyền trẻ em và ngăn ngừa việc tuyển dụng trẻ em vào các nhóm vũ trang.

Các quốc gia cần đầu tư và hỗ trợ lẫn nhau trong việc giải quyết tình trạng nghèo đói và bất bình đẳng, vốn được coi là nguồn gốc của xung đột.

Về chương trình cho trẻ em trong và sau xung đột, Đại sứ cho rằng vấn đề trẻ em phải được coi là trung tâm của các nỗ lực xây dựng hòa bình và ngăn ngừa xung đột với cơ chế tài trợ lâu dài. Các chương trình cần tập trung hỗ trợ tâm lý, xã hội và tạo môi trường tái hòa nhập thuận lợi cho trẻ em. Khi có được điều này, trẻ em trong các cuộc xung đột vũ trang có thể trở thành tác nhân thay đổi vì hòa bình.

Về hợp tác quốc tế, Đại sứ kêu gọi cộng đồng quốc tế cung cấp các nguồn tài chính cần thiết cho trẻ em trong xung đột nhằm thúc đẩy sự phát triển của trẻ. Đại sứ bày tỏ ủng hộ vai trò điều phối của LHQ cũng như sự đóng góp của các tổ chức khu vực trong nỗ lực xóa nghèo, thúc đẩy giáo dục phổ cập và phát triển bền vững ở cấp quốc gia, khu vực và quốc tế.

Nhân dịp này, Đại sứ Phạm Hải Anh tái khẳng định Việt Nam luôn ưu tiên, đặt vấn đề trẻ em trong các chương trình phát triển quốc gia và cam kết hợp tác với tất cả các đối tác để bảo đảm quyền và lợi ích tốt nhất của trẻ em.

Trước đó, sáng cùng ngày, HĐBA LHQ đã họp định kỳ về tình hình Cộng hòa Dân chủ (CHDC) Congo và hoạt động của Phái bộ LHQ tại nước này (MONUSCO).

Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký LHQ kiêm Trưởng Phái bộ gìn giữ hòa bình LHQ tại CHDC Congo Bintou Keita trình bày báo cáo của Tổng Thư ký về tình hình 3 tháng vừa qua.

Bà Keita cho rằng, tình hình an ninh tại miền Đông CHDC Congo thời gian vừa qua tiếp tục không có cải thiện, thậm chí xấu đi tại một số tỉnh.

Dù chính quyền nước này đã đặt 2 tỉnh “điểm nóng” là Bắc Kivu và Ituri dưới tình trạng khẩn cấp trong vòng 7 tháng vừa qua nhưng các nhóm vũ trang vẫn tìm cách duy trì hoạt động khai thác và buôn bán trái phép tài nguyên thiên nhiên, gia tăng sử dụng vũ lực với dân thường và cản trở hoạt động nhân đạo.

Bất ổn an ninh, COVID-19 và việc tái bùng phát dịch Ebola đang làm tình hình nhân đạo ngày một xấu đi ở CHDC Congo - nơi có số lượng người mất nơi cư trú cao nhất trong khu vực (5,7 triệu người).

Bà Keita cũng thông báo hoạt động hỗ trợ của MONUSCO trên thực địa, trong đó có kế hoạch điều chỉnh hoạt động của Phái bộ cho phù hợp với tình hình thực tế.

Trong trao đổi, thành viên HĐBA nhìn chung bày tỏ lo ngại về tình hình an ninh và nhân đạo xấu đi tại miền Đông CHDC Congo; lên án mạnh mẽ hành vi tấn công dân thường của các nhóm vũ trang tại đây.

Bên cạnh các biện pháp quân sự nhằm ngăn chặn các nhóm vũ trang, các nước nhấn mạnh nhu cầu cần xây dựng các biện pháp phi quân sự thông qua các chương trình giải trừ quân bị và tái hòa nhập cựu binh lính, cải cách lực lượng an ninh, cải cách khuôn khổ pháp luật liên quan.

Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ Phạm Hải Anh chia sẻ quan ngại sâu sắc trước bất ổn kéo dài và việc dân thường là mục tiêu tấn công chính của các nhóm vũ trang. Đại sứ cũng bày tỏ lo ngại về tình hình nhân đạo và kêu gọi tăng cường hỗ trợ cho Quỹ nhân đạo của LHQ tại CHDC Congo.

Đại sứ khẳng định cần tìm các giải pháp cho nguyên nhân gốc rễ của bất ổn thông qua các chiến lược mới về bảo vệ thường dân, tăng cường quyền lực của nhà nước, quản lý tài nguyên thiên nhiên, cải cách lĩnh vực an ninh..., đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác giữa CHDC Congo và các nước láng giềng, khu vực cũng như sự hỗ trợ không thể thiếu của cộng đồng quốc tế với các nỗ lực này./.