Bất động sản dưỡng lão: 'Miền đất hứa' mới của nhà đầu tư tại Việt Nam

Những năm gần đây, nhu cầu về nhà ở dưỡng lão đang tăng lên không ngừng cả về số lượng và chất lượng. Nhiều gia đình do không có điều kiện chăm sóc cha mẹ già yếu đã tìm đến viện dưỡng lão với mong muốn cha mẹ được phục vụ chu đáo cả về sức khỏe lẫn tinh thần.

Chị Trần Linh Đan (phường Cửa Nam, Hà Nội) chia sẻ, do công việc của hai vợ chồng chị khá bận rộn lại thường xuyên phải đi công tác nước ngoài dài ngày, nên không có điều kiện chăm sóc cha mẹ hàng ngày. Trước đây, chị thường thuê giúp việc để chăm sóc phục vụ riêng mẹ chị đã hơn 80 tuổi.

Dù được chăm sóc tốt, nhưng vì sức khỏe của mẹ chị ngày càng yếu, đầu óc nhiều khi không minh mẫn, có dấu hiệu lẫn của tuổi già, nên chị Linh Đan không yên tâm khi để mẹ ở với người giúp việc vì người giúp việc không có kỹ năng về y tế cũng như chăm sóc tâm sinh lý cho người già.

Chính vì vậy, chị phải tìm đến 1 trung tâm dưỡng lão 5 sao tại Hà Nội với mong muốn mẹ chị được chăm sóc toàn diện cả về sức khỏe và tinh thần.

Nhiều doanh nghiệp lớn đã tham gia phát triển bất động sản dưỡng lão. (Ảnh minh họa)

"Sau nửa năm vào viện dưỡng lão, với sự chăm sóc chuyên nghiệp từ các nhân viên của viện, mẹ tôi đã tỉnh táo vào khỏe hơn nhiều. Đặc biệt, bà rất vui vẻ vì hàng ngày có rất nhiều bạn già cùng nhau trò chuyện tâm sự. Đặc biệt, nếu trước kia người giúp việc chỉ chăm sóc về mặt ăn, ở, thì nay mẹ tôi được chăm sóc toàn diện cả thể chất lẫn tinh thần", chị Linh Đan cho hay.

Thực tế, xu hướng phát triển bất động sản dưỡng lão thời gian gần đây cũng được nhiều doanh nghiệp quan tâm, trong đó có cả những doanh nghiệp bất động sản lớn cũng bắt đầu phát triển mô hình này.

Có thể kể đến như tập đoàn Vingroup chính thức ký kết thỏa thuận hợp tác với Well Group (Nhật Bản) để phát triển mô hình trung tâm chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi đẳng cấp quốc tế theo hai hình thức: chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong ngày và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi dài hạn (nhà dưỡng lão).

Tiếp đó, Sun Group cũng phát triển khu dưỡng lão cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người cao tuổi trong đại đô thị Sun Urban City (Hà Nam) theo mô hình đô thị nghỉ dưỡng ngoại ô với cả ngàn tiện ích.

Nhận định về xu hướng này, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh cho biết, bất động sản dưỡng lão sẽ là một xu hướng tất yếu, nếu chúng ta nắm bắt được ngay từ bây giờ là rất tốt, còn tới 5 - 7 năm nữa là thời kỳ nở rộ, những người có khả năng đón đầu được cơ hội thì sẽ rất thành công trong tương lai.

Hiện mỗi năm, Việt Nam “xuất khẩu” một lượng lớn điều dưỡng viên sang làm việc tại các viện dưỡng lão ở nước ngoài. Vậy tại sao chúng ta không tận dụng nguồn lao động này cho nước nhà. Thúc đẩy phát triển bất động sản nghỉ dưỡng dưỡng lão sẽ là hình thức xuất khẩu tại chỗ, phục vụ tại chỗ, tạo ra 1 lượng GDP rất lớn.

Nói để thấy, việc phát triển bất động sản dưỡng lão sẽ góp phần giải quyết nhiều vấn đề liên quan đến an sinh xã hội, do vậy cần phải có sự kết hợp giữa các nhà phát triển bất động sản, các chuyên gia về y tế và chính sách của Nhà nước.

"Ngành dịch vụ dưỡng lão tại Việt Nam chắc chắn là một lĩnh vực đầu tư buộc phải phát triển, dù muốn hay không. Ðể khuyến khích mô hình kinh doanh lĩnh vực nghỉ dưỡng cho người cao tuổi, Việt Nam sẽ cần phải bổ sung thêm nhiều quy định phù hợp với tình hình hiện tại. Nhưng quan trọng nhất vẫn là tầm nhìn của các nhà hoạch định chính sách, trong bối cảnh dân số Việt Nam sẽ già đi trong tương lai", ông Thịnh nhấn mạnh.

Bà Phạm Thị Miền, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam cho biết, “bất động sản dưỡng lão” là phân khúc tiềm năng, do nhu cầu thực tại Việt Nam khá lớn, nhất là khi Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Cùng với đó, xét về mức cạnh tranh, đây cũng là phân khúc “ngách”, ít cạnh tranh so với các phân khúc khác trong thị trường bất động sản cũng đang rất thấp.

Đồng quan điểm, TS Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cũng đánh giá, trong bối cảnh số lượng người cao tuổi tăng cao cùng chất lượng cuộc sống ngày càng cải thiện, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe người già đang trở thành nhu cầu thiết yếu được nhiều gia đình Việt quan tâm.

Tuy nhiên, số lượng cơ sở chăm sóc hay cung cấp dịch vụ chăm sóc cho người cao tuổi tại Việt Nam còn rất hạn chế so với tiềm năng. Chính vì vậy, đây sẽ là cơ hội rất lớn cho các doanh nghiệp biết "đi tắt đón đầu" phát triển phân khúc bất động sản dưỡng lão thời gian tới.

Nhiều "nút thắt" cần tháo gỡ

TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, mô hình phát triển bất động sản dưỡng lão đã được nhiều quốc gia phát triển. Việt Nam mới chỉ ghi nhận rất ít doanh nghiệp tham gia phát triển bất động sản dưỡng lão, và những dự án này chủ yếu chỉ đáp ứng một bộ phận người cao tuổi rất nhỏ ở khu vực đô thị, bỏ ngỏ nhu cầu của người cao tuổi ở khu vực nông thôn, nơi phần lớn người cao tuổi sinh sống.

Để bất động sản dưỡng lão phát triển, cần nhiều cơ chế, chính sách. (Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, đây không phải là lĩnh vực đầu tư mang lại lợi nhuận cao, đặc biệt khi so sánh với các phân khúc bất động sản khác như nhà ở thương mại. Điều này khiến nhiều chủ đầu tư còn e ngại, đặc biệt trong bối cảnh việc chăm sóc người cao tuổi chưa được coi trọng đúng mức tại Việt Nam.

Luật Đất đai và Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi vẫn chưa có quy định cụ thể nào về bất động sản dưỡng lão. Vì vậy, cần bổ sung các quy định cụ thể về bất động sản dưỡng lão, bao gồm các quy định pháp lý, tiêu chuẩn, quy hoạch, thiết kế, xây dựng, vận hành và quản lý.

Chính phủ cũng cần có một chương trình quốc gia về phát triển bất động sản dưỡng lão, trong đó quy định rõ ràng về mục tiêu, lộ trình, nguồn vốn và cơ chế thực hiện. Nguồn vốn có thể đến từ ngân sách Trung ương và địa phương, các tổ chức tín dụng, ngân hàng chính sách và ngân hàng thương mại. Cần có cơ chế khuyến khích các tổ chức tín dụng tham gia vào quá trình này thông qua các chính sách ưu đãi về lãi suất, thời hạn vay vốn.

Theo chuyên gia, cần nhiều hơn những dự án bất động sản dưỡng lão tại Việt Nam. (Ảnh minh họa: AI)

Đại diện 1 doanh nghiệp làm bất động sản dưỡng lão cũng chia sẻ, khó khăn không nằm ở việc lựa chọn mô hình phát triển hay xây dựng, mà ở pháp lý. Do liên quan tới người cao tuổi, bệnh viện, dịch vụ y tế, nên ngoài việc xin cấp phép xây dựng, dự án bất động sản dưỡng lão còn phải xin ý kiến của Bộ Y tế và bộ, ngành liên quan.

Gần 10 năm qua, công ty ông vẫn loay hoay hoàn thiện thủ tục pháp lý cho dự án, vì đến nay, tại Việt Nam, chưa có dự án viện dưỡng lão cao cấp hoạt động theo mô hình bất động sản, chưa có luật và quy định pháp lý cụ thể cho dự án trong phân khúc này.

Bà Phạm Thị Miền cũng cho rằng, hiện nay, tuy nhận thấy tiềm năng của phân khúc này, song các nhà đầu tư vẫn chưa thực sự sẵn sàng rót tiền để đầu tư phát triển.

Thứ nhất, do chính sách hỗ trợ đầu tư, xây dựng, vận hành các bất động sản dưỡng lão chưa có nhiều, trong khi chi phí đầu tư, xây dựng các loại hình này không hề rẻ.

Vì phân khúc bất động sản này còn cần thêm các yếu tố liên quan đến y tế, chăm sóc sức khỏe, có tính đặc thù và chuyên sâu hơn hẳn với nghỉ dưỡng thông thường. Chưa kể đến việc đầu tư loại hình bất động sản này rất dễ lâm vào cảnh “bỏ tiền chẵn, thu tiền lẻ”.

Thứ hai, đối tượng khách hàng là người cao tuổi, nên rủi ro về sức khỏe rất cao. Liên quan đến quy định phạm vi trách nhiệm đối với vấn đề này, hiện nay cũng chưa có hành lang pháp luật cụ thể. Chính vì vậy, đây cũng được cho là một vấn đề hết sức “nhạy cảm” khiến các nhà đầu tư cần hết sức lưu ý.

Do đó, để bất động sản dưỡng lão phát triển theo đúng tiềm năng, bà Miền đề xuất, Nhà nước cần đưa ra những chính sách nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển bất động sản dưỡng lão như chính sách về đất đai, nguồn vốn…

Đồng thời, Nhà nước cũng rất cần những quy định cụ thể hơn liên quan đến việc vận hành phân khúc này để đảm bảo có hành lang pháp lý rõ ràng, tránh mọi rủi ro.

“Đối với doanh nghiệp, phải giải bài toán về tâm lý khách hàng, theo đó, những đơn vị này cần xây dựng các bất động sản dưỡng lão mà trọng tâm là “nghỉ dưỡng”, chứ không đơn thuần là trung tâm hay viện dưỡng lão như hiện nay. Việc thay đổi này là rất cần thiết, có như vậy mới thay đổi được tư duy, quan niệm vốn có về phân khúc này”, bà Miền phân tích.

TS. Nguyễn Văn Đính cũng đồng tình, Nhà nước cần xây dựng các chính sách khuyến khích nhiều doanh nghiệp đầu tư phát triển các mô hình chăm sóc người cao tuổi. Đơn cử như, nghiên cứu chính sách miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp phát triển nhà ở dưỡng lão trong một số năm đầu hoạt động để giảm chi phí và rủi ro tài chính cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này.

Cùng với đó, nên cân nhắc cấp đất hoặc cho thuê đất dài hạn với giá ưu đãi cho các doanh nghiệp phát triển nhà dưỡng lão, đặc biệt là tại các khu vực có nhu cầu cao. Giảm hoặc miễn các khoản phí liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho các dự án xây dựng nhà dưỡng lão.

Châu Anh