Bất động sản hút tiền mạnh, áp lực đáo hạn vẫn chực chờ trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Báo cáo từ FiinGroup cho biết, tính đến cuối tháng 10/2025, giá trị TPDN lưu hành đạt khoảng 1,37 triệu tỷ đồng, tăng 2,5% so với cuối tháng 9/2025 và tăng 9,3% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu sự hồi phục sau giai đoạn tăng trưởng chậm trong quý III.

Trong khi đó, giá trị TPDN đáo hạn và mua lại trước hạn lần lượt giảm 15,5% và 57,5% so với tháng trước. Tuy nhiên, nếu so với cùng kỳ, đây là tháng thứ 10 liên tiếp quy mô TPDN lưu hành ghi nhận tăng trưởng dương.

Xét theo hình thức phát hành, TPDN riêng lẻ tiếp tục chiếm ưu thế với gần 1,2 triệu tỷ đồng đang lưu hành, tăng 2,7% so với tháng trước và tăng 7% cùng kỳ năm ngoái, tương ứng 87,7% tổng giá trị thị trường. Trong khi đó, TPDN phát hành ra công chúng cũng ghi nhận mức tăng trở lại (1,1% so với tháng trước) nhờ nhóm tài chính nối lại hoạt động phát hành trong tháng 10, với các đợt phát hành đáng chú ý từ Chứng khoán DNSE, VietABank và LPBank.

Theo FiinGroup, trong tháng 10/2025, tổng giá trị phát hành TPDN đạt 66,8 nghìn tỷ đồng, tăng 12,4% so với tháng trước và tăng 70,9% so với cùng kỳ năm trước, sau khi chững lại trong tháng 9 (lần lượt giảm 6,6% và tăng 0,3%).

Cụ thể, phát hành công chúng hồi phục mạnh, đạt 2,3 nghìn tỷ đồng (chủ yếu đến từ công ty Chứng khoán DNSE và LPBank), gấp 4,6 lần so với tháng 9, nhưng vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ (3,4%) trong cơ cấu phát hành mới.

Với kênh phát hành riêng lẻ, giá trị phát hành mới duy trì tăng trưởng tháng thứ ba liên tiếp, đạt 64,5 nghìn tỷ đồng, tăng 9,5% so với tháng trước. Cơ cấu phát hành mới trong tháng 10/2025 nghiêng về nhóm phi ngân hàng, chủ yếu đến từ bất động sản, chiếm tỷ trọng 56,2% tương đương 37,5 nghìn tỷ đồng, tăng 125% so với tháng trước và đạt mức cao nhất trong 10 tháng.

Ngược lại, huy động qua kênh trái phiếu của ngân hàng chỉ đạt 29,2 nghìn tỷ đồng trong tháng 10, thấp nhất kể từ tháng 4/2025 và giảm 31,5% so với tháng trước, nhưng vẫn cao hơn 31% so với cùng kỳ.

Lũy kế 10 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị phát hành toàn thị trường (bao gồm công chúng và riêng lẻ) đạt 500,6 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh 40% so với cùng kỳ năm trước, với phát hành riêng lẻ chiếm khoảng 90% (tăng 40% cùng kỳ năm trước) và phát hành công chúng tăng 44% cùng kỳ năm trước.

Xét theo phân nhóm, ngành ngân hàng huy động được 344,4 nghìn tỷ đồng từ TPDN, tăng 38% so với cùng kỳ năm trước. Dẫn đầu về số lượng phát hành là Techcombank, ACB, OCB, VPBank, MB, trong khi phát hành mới đạt 156,2 nghìn tỷ đồng ở nhóm phi ngân hàng, tăng 45,7% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, lãi suất phát hành rtái phiếu bình quân duy trì tăng nhẹ ở ngân hàng và giảm ở bất động sản. Cụ thể, ở nhóm ngân hàng, lãi suất bình quân ở mức 6,5%/năm trong tháng 10/2025, nhích nhẹ so với mức 6,1%/năm của tháng 9 và cao hơn đáng kể so với mức 5,5%/năm trong quý II vừa qua. Trái phiếu kỳ hạn 1-3 năm ghi nhận mức tăng mạnh nhất, từ mức 5,9% trong tháng 9 lên 6,3%/năm trong tháng 10. Riêng với các trái phiếu riêng lẻ kỳ hạn dài (7-8 năm) không có tài sản đảm bảo và không bảo lãnh thanh toán, lãi suất phát hành trong tháng 10 dao động 5,7– 7,7%/năm, cao hơn đầu năm (5,6–6,4%/năm).

Ngược lại, lãi suất coupon phát hành bình quân giảm ở bất động sản còn 9,6% trong tháng 10 từ mức 10,6%/năm trong tháng 8, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp bất động sản huy động qua kênh TPDN để phục vụ cho nhu cầu vốn lớn.

Lãi suất tăng cũng khiến việc mua lại trái phiếu trước hạn giảm ở cả nhóm ngân hàng và phi ngân hàng. Cụ thể, tháng 10/2025, giá trị TPDN mua lại trước hạn đạt 19,1 nghìn tỷ đồng, giảm mạnh 58% so với cùng kỳ tháng trước và giảm 4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, ngân hàng giảm 57% và phi ngân hàng giảm 61%.

“Đây cũng là mức thấp nhất trong 5 tháng gần đây, chủ yếu do mặt bằng lãi suất tăng lên và được dự báo tiếp tục tăng trong thời gian tới, khiến các tổ chức phát hành hạn chế mua lại TPDN sớm”.

Lũy kế 10 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị mua lại trước hạn đạt 270,4 nghìn tỷ đồng, tăng 35% so với cùng kỳ năm trước, trong đó ngân hàng tiếp tục chiếm phần lớn với 186,8 nghìn tỷ đồng tăng 43%.

Theo FiinGroup, trong 2 tháng cuối năm 2025, dòng tiền gốc đến hạn của nhóm phi ngân hàng ước tính khoảng 25,2 nghìn tỷ đồng. Riêng bất động sản chiếm gần 47%, cho thấy áp lực thanh toán hiện hữu. Dự kiến trong nửa đầu năm 2026, nhóm phi ngân hàng sẽ có khoảng 77,8 nghìn tỷ đồng trái phiếu đến hạn, với bất động sản tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn (69%), tương đương 54 nghìn tỷ đồng.

Các chuyên gia đánh giá, một trong những rủi ro lớn nhất của thị trường TPDN Việt Nam là áp lực đáo hạn tập trung vào giai đoạn 2025-2026. Theo số liệu của FiinGroup, tổng lượng TPDN đáo hạn cần được tái cơ cấu hoặc thanh toán trong hai năm này ước tính vào khoảng 1,67 tỷ USD quy đổi.

Khoảng thời gian 2025-2026 vẫn là “bài kiểm tra sức chịu đựng” của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt nhóm bất động sản và doanh nghiệp vay nợ lớn trong giai đoạn thị trường tăng nóng.

Theo FiinGroup, việc 1,67 tỷ USD trái phiếu đáo hạn trong hai năm tới đặt doanh nghiệp vào thế buộc phải tái cấu trúc mạnh mẽ, nâng chuẩn báo cáo tài chính, cải thiện chất lượng dự án và tăng cường quản trị minh bạch nếu muốn duy trì niềm tin từ thị trường.

Thanh Hoa