Bất động sản xanh là xu hướng tất yếu

Bất động sản xanh sẽ có ưu thế cạnh tranh trên thị trường

88% người mua sẵn sàng trả thêm tiền cho ngôi nhà xanh

Theo Báo cáo tổng quan thị trường công trình xanh Việt Nam năm 2024, cả nước hiện có 559 công trình với 13,6 triệu mét vuông diện tích sàn đạt chứng chỉ công trình xanh; 31.384 căn hộ và 3.234 nhà ở riêng lẻ đạt chứng nhận xanh. Riêng năm 2024 có 163 công trình đạt chứng nhận xanh, gấp hơn 2 lần so với năm 2023, gấp 3 lần so với năm 2022 (54 công trình) và hơn 27 lần so với năm 2014 (6 công trình).

Trong bối cảnh các thành phố lớn liên tiếp nằm trong top những thành phố ô nhiễm nhất thế giới, người dân, đặc biệt là giới trẻ, ngày càng quan tâm đến không gian sống xanh và tiêu chuẩn môi trường khi lựa chọn nhà ở; kết quả khảo sát của Batdongsan.com.vn về tâm lý khách hàng cuối năm 2024 cho thấy: 86% người tham gia khảo sát quan tâm đến việc mua một ngôi nhà xanh, và 88% sẵn sàng trả thêm tiền cho ngôi nhà xanh.

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) nhận định, phát triển các công trình xanh không chỉ đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường mà còn là chiến lược tạo lợi thế cạnh tranh bền vững cho các chủ đầu tư khi nhu cầu của người mua và nhà đầu tư đối với bất động sản xanh đang gia tăng. Ngoài ra, các nhà đầu tư quốc tế, đặc biệt từ châu Âu và Singapore, cũng đặt tiêu chí ESG (môi trường - xã hội - quản trị) lên hàng đầu trong các quyết định rót vốn; điều này mở ra cơ hội lớn cho các chủ đầu tư bất động sản tại Việt Nam, nếu tiên phong phát triển các dự án xanh, trung hòa carbon họ không chỉ đón đầu xu hướng thị trường mà còn thu hút được nguồn vốn quốc tế.

Phân tích lợi ích kinh tế của việc phát triển công trình xanh, VARS cho biết: các dự án đạt chứng chỉ xanh ghi nhận mức tăng giá ổn định và khả năng giữ giá tốt hơn trong giai đoạn thị trường biến động. Theo Hội đồng Công trình Xanh Thế giới (WorldGBC), các công trình xanh có thể giúp tăng giá trị tài sản tổng thể lên đến 7% trong vòng 5 năm.

Về chi phí đầu tư, theo Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) đơn vị phát triển hệ thống chứng chỉ EDGE, chi phí đầu tư tăng thêm để đạt chứng chỉ này chỉ dao động 2 - 3%, thời gian thu hồi vốn trung bình là 3 năm, với mức tiết kiệm tối thiểu 20% năng lượng và nước trong quá trình vận hành. Tương tự, chứng chỉ LEED do Hội đồng Công trình Xanh Hoa Kỳ vận hành ghi nhận chi phí tăng thêm từ 1,5 - 8%, thời gian hoàn vốn từ 1,5 - 6 năm, cùng mức tiết kiệm năng lượng lên đến 30 - 40%.

Thiết kế chính sách ưu đãi cụ thể cho dự án xanh

Theo VARS, Nhà nước đã và đang có nhiều hành động đồng bộ để thúc đẩy phát triển các công trình xanh; cụ thể, Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định “phát triển đô thị xanh, thông minh, phát thải thấp” là một trong các định hướng chủ đạo. Bộ Xây dựng cũng đang từng bước hoàn thiện hành lang pháp lý cho công trình xanh thông qua việc ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật mới và cập nhật quy chuẩn xây dựng theo hướng tiết kiệm năng lượng, sử dụng vật liệu bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu; một số địa phương như TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hà Nội đã đưa tiêu chí công trình xanh vào điều kiện xét duyệt quy hoạch và cấp phép xây dựng đối với các dự án nhà ở xã hội, khu đô thị mới, trung tâm thương mại.

Về mặt tài chính, các chủ đầu tư thực hiện dự án xanh có thể tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi thông qua chương trình tài chính khí hậu, trái phiếu xanh hoặc các gói hỗ trợ kỹ thuật từ các tổ chức quốc tế như IFC (World Bank), GIZ (Đức), AFD (Pháp).

Bên cạnh đó, theo VARS, phát triển bất động sản xanh vẫn đối mặt với nhiều thách thức như: chi phí đầu tư ban đầu cao; thiếu chuyên gia tư vấn và nhà thầu đủ năng lực; nhận thức của thị trường còn hạn chế; chính sách ưu đãi chưa rõ ràng. Dù vậy, xu hướng phát triển các dự án bất động sản trung hòa carbon và đạt chứng chỉ xanh là tất yếu. Đây không chỉ là bước tiến phù hợp với cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, mà còn là lựa chọn chiến lược giúp các chủ đầu tư khẳng định vị thế, gia tăng giá trị tài sản và khả năng tiếp cận nguồn vốn xanh trong dài hạn.

VARS nhấn mạnh, các doanh nghiệp phát triển dự án bất động sản cần tích cực cập nhật các tiêu chuẩn xanh quốc tế như EDGE, LEED, LOTUS; từ đó lồng ghép các yêu cầu về tiết kiệm năng lượng, sử dụng vật liệu bền vững và áp dụng giải pháp công nghệ ngay từ giai đoạn thiết kế, quy hoạch. Đồng thời, chủ động hợp tác với các tổ chức quốc tế (như IFC, GIZ, UNDP…) để tiếp cận nguồn vốn ưu đãi và hỗ trợ kỹ thuật cho phát triển công trình xanh; xây dựng chiến lược truyền thông rõ ràng về giá trị "xanh" để tạo lợi thế cạnh tranh trong thu hút khách hàng thế hệ mới và nhà đầu tư ESG.

VARS cũng kiến nghị Nhà nước sớm hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn và hành lang pháp lý liên quan đến công trình xanh, phát triển đô thị carbon thấp và trung hòa khí thải. Đồng thời, cần thiết kế các chính sách ưu đãi cụ thể cho dự án đạt chứng chỉ xanh như: ưu tiên phê duyệt quy hoạch, giảm thuế sử dụng đất, ưu đãi tín dụng, hoặc ưu tiên trong chỉ tiêu đấu thầu quyền sử dụng đất. Song song đó, cần đẩy mạnh đào tạo, nâng cao năng lực cho đội ngũ tư vấn, nhà thầu, cán bộ quản lý quy hoạch và thanh tra xây dựng, nhằm bảo đảm tính đồng bộ và hiệu quả trong quá trình triển khai thực tế.

Lam Ngọc