Bất ngờ phán quyết của Tòa phúc thẩm Mỹ về thuế quan của ông Trump

Theo phán quyết 7-4 của Tòa Phúc thẩm Liên bang khu vực, luật mà ông Trump viện dẫn để áp đặt các mức thuế quan mở rộng – bao gồm cả “thuế đối ứng” – không trao cho ông quyền đó.

Tòa nhấn mạnh rằng quyền áp thuế, trong đó có thuế quan, là quyền hiến định thuộc về Quốc hội. Do đó, việc tổng thống tự quyết định áp thuế trên diện rộng đã vượt quá thẩm quyền.

Dù vậy, tòa đã tạm hoãn thi hành phán quyết đến ngày 14/10, tạo cơ hội để phía ông Trump kháng cáo lên Tòa án Tối cao.

Phản ứng của ông Trump và Nhà Trắng ra sao?

Ngay sau khi có tin, ông Trump chỉ trích tòa phúc thẩm là “cực kỳ thiên vị” và khẳng định Tòa án Tối cao sẽ đứng về phía mình. Trên mạng xã hội Truth Social, ông viết: “Nếu những mức thuế này biến mất, đó sẽ là thảm họa cho nước Mỹ. Quyết định này, nếu giữ nguyên, sẽ hủy diệt nước Mỹ.”

Phát ngôn viên Nhà Trắng Kush Desai cũng tuyên bố rằng các mức thuế của tổng thống vẫn có hiệu lực và chính quyền kỳ vọng sẽ giành chiến thắng cuối cùng.

Vụ kiện, mang tên V.O.S. Selections kiện Trump, được hợp nhất từ hai đơn kiện: một từ 12 bang và một từ 5 doanh nghiệp nhỏ của Mỹ. Họ cho rằng các mức thuế dựa trên Đạo luật Quyền hạn Kinh tế trong Tình trạng Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) mà ông Trump áp dụng là bất hợp pháp.

Các luật sư đại diện nguyên đơn cho rằng phán quyết này là chiến thắng lớn cho doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ, giúp giảm sự bất ổn và thiệt hại từ các sắc thuế không rõ ràng. Họ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tổng thống phải tuân thủ hiến pháp và pháp luật.

Nội dung các mức thuế bị hủy bỏ là gì?

Trước đó, ông Trump đã áp dụng các mức thuế “giải phóng” và “đối ứng” gần như trên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, với tỷ lệ cao, thay đổi liên tục và không giới hạn thời gian. Trong đó, có cả thuế áp lên Canada, Mexico và Trung Quốc với lý do ngăn chặn buôn bán fentanyl.

Tuy nhiên, tòa phúc thẩm cho rằng những mức thuế này quá rộng, vượt thẩm quyền và không phù hợp với hệ thống thuế quan đã được Quốc hội thông qua.

Chính quyền Trump lập luận rằng việc loại bỏ các mức thuế sẽ gây tổn hại nghiêm trọng và không thể khắc phục cho kinh tế, an ninh quốc gia cũng như chính sách đối ngoại của Mỹ. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cảnh báo nó có thể dẫn đến trả đũa từ các đối tác thương mại và phá vỡ nhiều thỏa thuận đã đạt được.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia cho rằng quyết định này là sự khẳng định lại vai trò cốt lõi của Quốc hội trong việc ban hành thuế và kiểm soát quyền lực hành pháp.

Phương Nhi (Theo CNBC)