Không quân Trung Quốc (PLAAF) đã đầu tư mạnh vào tiêm kích hạng nặng trong thời gian qua và điều này đã mang tới cho họ một con số thống kê đáng ngạc nhiên.
Số liệu thống kê chi tiết về Không quân Trung Quốc trong năm 2022 vừa được công bố đã làm sáng tỏ đáng kể tiềm năng về nền công nghiệp quốc phòng to lớn của nước này.
Hiện tại, tất cả các máy bay chiến đấu được sản xuất với quy mô lớn nhất trên thế giới (ngoài F-35 của Mỹ) đều là sản phẩm của Trung Quốc, bao gồm hai dòng tiêm kích hạng nặng J-20 và J-16.
Mặc dù Trung Quốc từ lâu đã được biết đến là sở hữu phi đội máy bay chiến đấu hạng nặng lớn hơn nhiều so với Mỹ hoặc bất kỳ quốc gia đồng minh nào của Washington, nhưng không chỉ có vậy.
Tại Triển lãm hàng không Chu Hải 2022, giới truyền thông biết được rằng phi đội tiêm kích hạng nặng của Trung Quốc rất có thể vượt qua không chỉ Mỹ, mà còn cả NATO và Nga cộng lại.
PLAAF hiện có 300 tiêm kích J-16 và hơn 200 J-20, các mẫu cũ hơn gồm 350 chiếc J-11, 50 chiếc J-15 hoạt động trên tàu sân bay, 98 chiếc Su-30 và 24 chiếc Su-35 do Nga cung cấp. Ngoài ra một lượng nhỏ Su-27SK/UBK mua từ lâu được cho là vẫn đang phục vụ.
Như vậy PLAAF đang có trong biên chế 1.000 - 1.100 tiêm kích hạng nặng, đó là chưa tính máy bay đánh chặn và máy bay tấn công, phi đội này có quy mô lớn hơn so với bất kỳ hai quốc gia nào khác cộng lại.
Quân đội Mỹ có 510 tiêm kích hạng nặng, chỉ khoảng một chục trong số đó là F-15EX thế hệ mới, còn lại là các mẫu F-15 thời Chiến tranh Lạnh, chiếc cuối cùng được mua vào năm 2001, cũng như 185 chiếc F-22 sẽ bắt đầu nghỉ hưu vào năm 2023.
Những tiêm kích F-22 mặc dù sử dụng khung máy bay thế hệ thứ năm tương tự J-20, nhưng vẫn phụ thuộc vào hệ thống điện tử hàng không của thập niên 1990 và đang chờ được nâng cấp trong tương lai.
Ngoài Không quân Mỹ (USAF), không có tiêm kích hạng nặng nào đang phục vụ ở bất kỳ đâu trong các quân đội phương Tây, khi những chiếc F-14, F-15 và F-22 chưa từng được các thành viên NATO bên ngoài nước Mỹ triển khai.
Trong khi đó, Nga có 400 tiêm kích hạng nặng, bao gồm 110 - 130 chiếc Su-35, Su-30SM/SM2 và Su-27 thời Liên Xô. Khoảng 20 tiêm kích hạm Su-33 hoạt động trên tàu sân bay cũng đang phục vụ, cùng với 6 chiến đấu cơ thế hệ thứ năm Su-57.
Ngoài việc vượt trội về số lượng, các tiêm kích hạng nặng của Trung Quốc còn "trẻ hơn" trung bình hàng thập kỷ so với Mỹ, đồng thời chúng liên tục thể năng lực tinh vi hơn sản phẩm do Nga chế tạo.
Tiêm kích hạng nặng thường được trang bị cho nhóm tác chiến tinh nhuệ của các lực lượng không quân hàng đầu thế giới ngày nay.
Phương tiện trên chiếm ưu thế không chỉ nhờ khả năng mang nhiều vũ khí mà còn có hiệu suất hoạt động tốt, tầm bay xa, được trang bị hệ thống cảm biến mạnh hơn so với tiêm kích hạng trung hoặc hạng nhẹ.
Tiêm kích hạng nặng phụ thuộc nhiều vào vai trò chiếm ưu thế trên không cũng như tấn công trên biển, với khả năng vượt xa các đối thủ "nhẹ ký". Mặc dù vậy, chi phí vận hành và sản xuất cao khiến chúng thường được đưa vào trang bị với số lượng hạn chế hơn rất nhiều.