Bắt tay ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, nông dân Quảng Trị 'ăn nên làm ra'

Thời gian qua, nhờ các chính sách hỗ trợ đúng hướng, huyện Triệu Phong đã hình thành được nhiều vùng sản xuất tập trung, trong đó vùng sản xuất lúa đóng vai trò chủ lực. Hàng năm, huyện gieo trồng hơn 12.000 ha lúa, trong đó diện tích lúa chất lượng cao chiếm 80%.

Thúc đẩy liên kết

Trên địa bàn huyện Triệu Phong cũng sớm hình thành và phát triển hàng loạt mô hình sản xuất lúa liên kết theo chuỗi giá trị đảm bảo an toàn thực phẩm như mô hình sản xuất lúa theo hướng canh tác tự nhiên, an toàn sinh thái tại 4 xã Triệu Trung, Triệu Sơn, Triệu Tài, Triệu Trạch với diện tích 60 ha.

100% diện tích lúa trong chuỗi liên kết trên do HTX Nông sản sạch Triệu Phong liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm. Với những cách làm sáng tạo, áp dụng khoa học kỹ thuật trong chuyển đổi số, HTX đang đưa thương hiệu gạo sạch Triệu Phong "bay xa".

Việc liên kết trong các HTX, tổ hợp tác giúp nông dân Quảng Trị mạnh dạn ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

HTX Nông sản sạch Triệu Phong được thành lập từ năm 2017, với 88 thành viên, theo đuổi quy trình sản xuất lúa theo phương pháp canh tác tự nhiên, hoàn toàn không dùng phân bón hóa học, thuốc diệt cỏ, thuốc bảo vệ thực vật cũng như các chất kích thích sinh trưởng khác.

Qua nhiều mùa vụ, với sự đồn hành của HTX, những nông dân chuyên sản xuất lúa hữu cơ trên địa bàn huyện Triệu Phong được tham gia nhiều lớp tập huấn, qua đó dần thuần thục trong các công đoạn ủ phân, làm đất, gieo sạ, chăm sóc, thu hoạch.

Người dân cũng dần quen với việc tận dụng rơm rạ, kết hợp thêm lá chuối, cỏ, phân bò và chế phẩm sinh học Trichoderma để ủ phân hữu cơ. Việc chế tạo phân hữu cơ phục vụ sản xuất lúa đã giúp nông dân tiết kiệm chi phí, vừa đảm bảo sức khỏe, thân thiện với môi trường.

Kết quả, đến nay, với sự nỗ lực không ngừng, HTX nâng tổng thành viên lên hơn 150 hộ dân tham gia sản xuất lúa hữu cơ, hộ nào làm ít nhất là 2 sào, hộ làm nhiều nhất từ 1 mẫu, bình quân cũng đạt từ 5 sào/hộ dân.

Mỗi năm HTX có sản lượng lúa canh tác tự nhiên đạt trên 300 tấn, với 100 tấn lúa hữu cơ. Doanh thu đạt 2-3 tỷ đồng/vụ. Nhờ sản xuất lúa hữu cơ nên thu nhập, đời sống của các hộ dân đã được cải thiện rõ rệt so với sản xuất lúa như trước đây.

Ứng dụng khoa học công nghệ

Không chỉ là những trường hợp đơn lẻ, trong quá trình thúc đẩy phát triển trồng trọt theo hướng hàng hóa, thân thiện môi trường trên địa bàn huyện Triệu Phong, vai trò của các HTX, tổ hợp tác được thể hiện rõ nét.

Đơn cử, ở xã Triệu Trạch, dưới sự dẫn dắt của HTX, mô hình trồng sen kết hợp nuôi thả cá cho thu nhập khá cao, giá trị đạt khoảng 100 triệu đồng/ha/năm. Các HTX cũng là nòng cốt để xã xây dựng các vùng rau màu có hiệu quả cao, với tổng diện tích hiện đạt trên 12 ha.

Năm 2025 là năm thứ 4, HTX Đại Hào, xã Triệu Đại tiếp tục liên kết với doanh nghiệp sản xuất giống lúa ST25 theo hướng hữu cơ. Nhờ ứng dụng gieo sạ và chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật, 12 ha lúa của HTX đang phát triển tốt.

70% các khâu canh tác trên cánh đồng của HTX đang được cơ giới hóa, với những loại máy móc hiện đại, góp phần giảm công lao động, tăng năng suất. Đặc biệt, toàn bộ lúa sau thu hoạch đã được doanh nghiệp bao tiêu tại chân ruộng với giá cao hơn 30 - 40% so với sản xuất thông thường.

Tương tự, tại xã Triệu Hòa, hiểu được giá trị của nông nghiệp sạch, các thành viên HTX An Lộng đã đi đến quyết định thực hiện trồng lúa hữu cơ, ứng dụng khoa học công nghệ và các khâu sản xuất, nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, hướng đến sự phát triển bền vững.

Trên diện tích 10 ha lúa, thời gian qua, HTX không dùng thuốc bảo vệ thực vật hóa học nhưng năng suất vụ xuân vẫn đạt trên 2 tạ/sào, vụ mùa 1,7-1,9 tạ/sào. Người dân bắt được cá, cua ở đồng về phục vụ bữa ăn hàng ngày mà không phải lo lắng về chất lượng thực phẩm.

Ứng dụng khoa học kỹ thuật giúp HTX, nông dân tăng giá trị sản xuất.

Có thể thấy, trước yêu cầu ngày càng cao của thị trường, nhiều mô hình sản xuất nông sản theo hướng sạch gắn với ứng dụng khoa học công nghệ đã được nông dân trên địa bàn huyện Triệu Phong tích cực áp dụng và bước đầu đem lại hiệu quả. Đặc biệt, các HTX, tổ hợp tác đang cho thấy dấu ấn quan trọng.

Để có được thành công này, Liên minh HTX Việt Nam, thông qua Liên minh HTX tỉnh Quảng Trị, đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể tại huyện Triệu Phong. Các chính sách tập trung vào việc hỗ trợ thành lập, sáp nhập HTX, đầu tư cơ sở hạ tầng và nâng cao năng lực hoạt động của các HTX nông nghiệp.

Nhiều HTX tại Triệu Phong đã nhận được hỗ trợ từ ngân sách trung ương thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Liên minh HTX tỉnh Quảng Trị đã phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện nhiều hoạt động đồng hành, hỗ trợ thiết thực.

Liên minh HTX Việt Nam, thông qua Liên minh HTX tỉnh Quảng Trị, đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể tại huyện Triệu Phong. Các chính sách này tập trung vào việc hỗ trợ thành lập, sáp nhập HTX, đầu tư cơ sở hạ tầng và nâng cao năng lực hoạt động của các HTX nông nghiệp.

Điển hình, trong tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật, Liên minh HTX đã tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao nhận thức và năng lực quản lý cho cán bộ và thành viên HTX.

Trong xây dựng hệ thống thông tin dữ liệu về kinh tế tập thể, Liên minh HTX đã thiết lập cơ sở dữ liệu để hỗ trợ quản lý và phát triển HTX hiệu quả hơn…

Phát huy thế mạnh

Cùng với những đóng góp của khu vực kinh tế hợp tác, HTX, trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, cấp ủy, chính quyền các cấp đã có nhiều chính sách khuyến khích, hỗ trợ HTX, nông dân sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc bảo vệ thực vật cho đồng lúa, áp dụng cơ giới hóa trong các khâu như làm đất, gieo sạ cũng như sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu.

Đồng thời, khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh chế biến sản phẩm với máy móc hiện đại nhằm góp phần tạo ra sản phẩm để được chứng nhận nhãn hiệu HACCP ( HACCP là chứng nhận về phân tích nguy cơ và kiểm soát điểm tới hạn), an toàn thực phẩm, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm.

Huyện Triệu Phong cũng đã đẩy mạnh chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới như thực hiện truy xuất nguồn gốc các sản phẩm trên địa bàn, hỗ trợ nông dân đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử Postmart.vn, Voso.vn, 100% xã áp dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành, phục vụ người dân.

Hiện nay, huyện Triệu Phong có nhiều mô hình được cấp giấy chứng nhận về chất lượng, trong đó có vùng nguyên liệu sản xuất lúa của HTX Nông sản sạch Triệu Phong được cấp chứng nhận hữu cơ, vùng nguyên liệu trồng cam ở xã Triệu Thượng, vùng trồng lúa của HTX Đại Hào, xã Triệu Đại được cấp chứng nhận hữu cơ.

Trong khi đó, vùng nguyên liệu trồng rừng gỗ lớn 2 xã Triệu Ái, Triệu Thượng được cấp chứng nhận FSC, VFSC; nhiều vùng trồng trọt, chăn nuôi khác ở xã Triệu Thuận, Triệu Trạch, Triệu Phước, Triệu Giang, Triệu An, Triệu Lăng, Triệu Vân, Triệu Độ... được cấp chứng nhận VietGAP.

Nhờ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp, huyện Triệu Phong đã hình thành vùng nguyên liệu tập trung đối với các sản phẩm chủ lực liên kết theo chuỗi giá trị đảm bảo an toàn thực phẩm, kết nối từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm.

Bảo An