Bầu cử Mỹ: Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo sau khi Tổng thống Biden rút lui?

Tổng thống Mỹ Joe Biden trong cuộc vận động tranh cử ở Detroit, bang Michigan, ngày 12/7/2024. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Tổng thống Joe Biden vừa gây chấn động khi tuyên bố rút khỏi cuộc đua tổng thống, đặt đảng Dân chủ vào tình thế khó khăn khi tìm ứng cử viên mới.

Đại hội đảng Dân chủ Mỹ sẽ diễn ra từ ngày 19 - 22/8 tại Chicago. Đảng Dân chủ có thể chọn ứng cử viên của mình tại đại hội hoặc trực tuyến trước đó. Gần đây, trước khi Tổng thống Biden tuyên bố bỏ cuộc, các lãnh đạo của đảng Dân chủ đã đặt mục tiêu hoàn tất đề cử chính thức với ông Biden vào ngày 7/8 - gần hai tuần trước khi diễn ra đại hội. Hiện đảng Dân chủ phải quyết định liệu có muốn thực hiện kế hoạch này hay không.

Việc một tổng thống đương nhiệm không tìm kiếm nhiệm kỳ tiếp theo không phải là chưa từng có tiền lệ, nhưng các yếu tố xung quanh Tổng thống Biden - từ những lo ngại về khả năng đảm nhiệm chức vụ của ông đến quy mô của bộ máy vận động tranh cử đại mà ông kiểm soát - đã đẩy nước Mỹ vào tình thế ít có tiền lệ. Điều này xảy ra sau khi ông Biden đã thống trị các cuộc bầu cử sơ bộ. Do đó, có rất nhiều câu hỏi và điều chưa biết về tình huống mới trên.

Ứng cử viên tiềm năng của đảng Dân chủ?

Sự ủng hộ của Tổng thống Biden dành cho Phó Tổng thống Kamala Harris giúp bà có lợi thế, nhưng không chắc chắn. Mặc dù ông Biden đã thắng gần như mọi cuộc bầu cử sơ bộ, ông chưa phải là ứng cử viên chính thức và không thể quyết định đơn phương.

Cử tri Mỹ bỏ phiếu trong cuộc bầu cử sơ bộ để khởi động quá trình gửi các đại biểu đến dự đại hội toàn quốc, nơi họ sẽ chọn ra ứng cử viên. Các đại biểu ủng hộ ông Biden hiện trở thành cử tri tự do. Ngay cả với sự ủng hộ của Tổng thống Biden với bà Harris, họ không có nghĩa vụ phải ủng hộ người kế nhiệm ông chọn.

Như vậy, bà Harris không tự động trở thành người được đề cử. Tuy nhiên, địa vị của bà trong dảng Dân chủ và các mối quan hệ tại Nhà Trắng có thể khiến bà trở thành ứng cử viên hàng đầu , đặc biệt là với sự ủng hộ của Tổng thống Biden. Tiếp theo, Tổng thống Biden và bà Harris vẫn cần phải thuyết phục các đại biểu bỏ phiếu cho bà.

Ai có thể ứng cử?

Theo quy định của đảng, các ứng cử viên phải đáp ứng một số yêu cầu nhất định để có tên trong danh sách đề cử trở thành ứng cử viên tổng thống của đảng. Bất kỳ ai có thể thu thập đủ chữ ký để tên của họ được đưa vào đề cử. Ứng cử viên cần ít nhất 300 nhưng không quá 600 chữ kí của đại biểu, và đại biểu chỉ có thể ký đơn thỉnh cầu của một ứng cử viên. Một ứng cử viên không thể có hơn 50 chữ kí đại biểu từ một bang nhất định.

Có khoảng 4.700 đại biểu, giới hạn số ứng cử viên vào khoảng 15. Nhưng số lượng thực tế sẽ ít hơn nhiều do áp lực tránh bỏ phiếu đề cử hỗn loạn. Trong số 4.700 đại biểu dự đại hội, chỉ dưới 4.000 là đại biểu cam kết từ cuộc bầu cử sơ bộ. Tổng thống Biden đã giành được khoảng 95% sự ủng hộ trong số đó.

Đảng Dân chủ có rất nhiều ngôi sao chính trị, bao gồm Thống đốc California Gavin Newsom, Thống đốc Illinois JB Pritzker, Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer và Bộ trưởng Giao thông Pete Buttigieg. Nhưng nếu những người đó ủng hộ bà Harris, điều đó sẽ giúp Phó Tổng thống đương nhiệm dễ dàng hơn trong con đường giành đề cử.

Điều gì sẽ xảy ra với quỹ chiến dịch của Biden?

Chiến dịch Biden-Harris đã gây quỹ được một khoản tiền đáng kể, và các chuyên gia tài chính chiến dịch cho biết tiền mặt không thể dễ dàng chuyển cho một ứng cử viên khác chỉ vì Biden bỏ cuộc - trừ khi người được đề cử là bà Harris. Nếu bà Harris nắm quyền lãnh đạo, số tiền quyên góp cho chiến dịch Biden-Harris sẽ nằm trong tay bà vì bà và ông Biden đang cùng nhau tranh cử.

Shanna Ports, cố vấn pháp lý cấp cao tại Trung tâm Pháp lý Chiến dịch Tranh cử, cho biết nếu bà Harris kế nhiệm Biden ở vị trí đứng đầu danh sách ứng cử viên của đảng Dân chủ, bà sẽ vẫn được tiếp cận mọi nguồn quỹ và có thể sử dụng chúng để thúc đẩy cuộc tranh cử tổng thống của mình.

Nếu ông Biden bị thay thế bởi một người khác ngoài bà Harris, các luật sư tài chính chiến dịch cho biết, ông có thể chỉ đạo chiến dịch của mình chuyển tiền cho Ủy ban Quốc gia Dân chủ. Một số người cho rằng điều này có thể dẫn đến việc cần giải quyết các khoản nợ và có thể phải hoàn lại tiền cho các khoản quyên góp được chỉ định cho cuộc tổng tuyển cử.

Đã từng xảy ra chưa?

Hầu hết các tổng thống Mỹ hiện đại đều tìm kiếm nhiệm kỳ thứ hai, ngoại trừ Lyndon B. Johnson. Sau khi đảm nhiệm phần còn lại của nhiệm kỳ của John F. Kennedy và giành chiến thắng năm 1964, Tổng thống Johnson đã lên kế hoạch tái tranh cử năm 1968. Nhưng ông đã bị thất bại do Chiến tranh Việt Nam và chỉ giành được chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ ở New Hampshire. Ông Johnson tuyên bố vào tháng 3/1968 rằng mình sẽ không tìm kiếm sự đề cử của đảng nữa.

Hubert Humphrey, Phó Tổng thống trong chính quyền Johnson, đã phát động chiến dịch của mình và giành được đề cử trong cuộc bỏ phiếu tại đại hội của đảng Dân chủ ở Chicago, nơi đã xảy ra bạo lực liên quan đến Chiến tranh Việt Nam. Tuy nhiên, ông Humphrey đã thua Richard Nixon vào tháng 11 năm đó.

Vũ Thanh/Báo Tin tức (Theo Politico/WSJ)