Bé 16 tháng tuổi nguy kịch sau bữa ăn trưa do mẹ nấu, bác sĩ chỉ rõ nguyên nhân

Theo thông tin từ bệnh viện Nhi Đồng Thành phố, vừa qua các bác sĩ nơi đây đã tiếp nhận một trường hợp trẻ P. T. M, 16 tháng tuổi, nữ, ngụ ở Cần Đước, Long An nhập viện trong tình trạng trẻ tím tái nặng do methemoglobine máu.

Mẹ của bé cho biết, khoảng 14 giờ cùng ngày nhập viện, bé có ăn ghẹ và cải bó xôi được xay nấu canh ăn với cơm, có sử dụng nước giếng để nấu ăn. Sau khi ăn khoảng 1 giờ (lúc 15 giờ chiều) trong lúc đang chơi thì trẻ có biểu hiện giật mình, tím môi và da xanh tím, gia đình đưa trẻ đi khám và nhập bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố.

Các bác sĩ đã giúp cứu sống trẻ sau khi điều trị giải độc với xanh methylene tiêm mạch. Ảnh: BVCC

Trong quá trình bệnh không ghi nhận hội chứng xâm nhập gợi ý dị vật đường thở như ho sặc sụa. Tiền căn: chưa ghi nhận dị ứng thuốc, thức ăn hay bệnh lý tim mạch.

Trẻ có biểu hiện quấy khóc, không sốt, không khò khè, thở rít, không nôn ói, tím môi. SpO2 tay chân: 75%, chi ấm, CRT < 2s, mạch quay đều rõ 140l/phút, tim đều rõ 140l/phút, thở đều co lõm nhẹ 38 lần/phút, phổi phế âm đều 2 bên. Bụng mềm, cổ mềm, không dấu xuất huyết da niêm, không ban da, da xanh tím toàn thân không dấu mất nước, đồng tử 2mm đều 2 bên phản xạ ánh sáng (+), cử động tay chân tự nhiên khi khám.

Xét nghiệm dung tích hồng cầu Hct 36%, đường huyết nhanh 109mg%, khí máu động mạch biểu hiện thiếu oxy và toan chuyển hóa nặng, lactate máu 4,8 mmol/L (bình thường < 2 mmol/L), chức năng gan, thận, điện giải đồ trong giới hạn bình thường. Xquang ngực: không ghi nhận thâm nhiễm, bóng tim không to. Siêu âm tim: chưa ghi nhận bất thường.

Chẩn đoán: Tím chưa rõ nguyên nhân, theo dõi Methemoglobin máu. Trẻ được làm test mẫu máu tiếp xúc khí trời: lấy 1ml máu trong ống tiêm 10ml, được đậy nấp kim lắc đều 50 lần, thấy màu nâu đen của máu không thay đổi (không ngả màu đỏ) chứng tỏ trẻ bị methemoglobin máu (hồng cầu chứa hem F3+ không gắn kết được với oxy để chuyển thành máu hồng).

Ngay lập tức trẻ được xử trí: thở oxy, tiêm thuốc giải độc xanh methylene (methylthioninium) 1mg/kg tiêm mạch chậm, uống than hoạt để thải loại độc chất ra khỏi đường tiêu hóa. Kết quả sau tiêm xanh methylene trong 5 – 10 phút trẻ hồng hào dần, SpO2 tăng gần từ 75% đến 95% sau 30 phút.

Qua trường hợp này, bác sĩ lưu ý đến quý phụ huynh nên cẩn thận khi sử dụng nước giếng nấu ăn, vì trong nước giếng có nhiều nitrate (NO3-) là chất oxid hóa gây biến đổi hồng cầu hem F2+ thành F3+ không có khả năng gắn oxy để đưa đến mô cơ thể sử dụng, dẫn đến thiếu oxy tím tái, thiếu oxy mô gây chuyển hóa yếm khí làm tăng lacatate máu, toan chuyển hóa.

Bác sĩ khuyến cáo, tốt nhất là sử dụng nước máy an toàn. Một số loại rau quả như rau dền, củ dền,…có hàm lượng nitrate cao, khi sử dụng nước nấu từ loại này pha sữa cho con bú (vì nghĩ là màu đỏ bổ máu cho con) có thể gây ra methemoglobin máu đặc biệt là ở trẻ sơ sinh thiếu tháng.

M.H (th)