Bé 4 tháng tuổi chảy máu não nghi bị người lớn xốc nách, rung lắc
Trẻ 4 tháng tuổi được người lớn bế chuyền tay nhau, xốc nách và rung lắc. Một ngày sau, trẻ cấp cứu vì hội chứng rung lắc, xuất huyết não.
Ngày 7/2, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa thông tin về trường hợp bệnh nhi đưa vào cấp cứu ngày 24/1.
Bé chào đời ngày 22/9/2022, sinh thường đủ tháng, không sặc sữa, ngủ bằng nôi không rung lắc mạnh, không có tiền sử té ngã.
Ngày 22/1, trẻ được mẹ đưa đi chơi, sau đó chuyền tay qua nhiều người bế ẵm, xốc nách và rung lắc trẻ. Hôm sau, trẻ có triệu chứng li bì, bú kém, thở nấc nên được gia đình đưa vào viện.
Bác sĩ Nguyễn Ngọc Huy - Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa, cho biết, tình trạng trẻ khi nhập viện hôn mê, thở nấc, tím môi, nhịp tim rõ đều, thóp trước phồng, bụng mềm, không tiêu chảy, không sốt. Qua kiểm tra cận lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán: Xuất huyết não (xuất huyết dưới nhện và tụ máu dưới màng cứng) nghi do hội chứng rung lắc.
Bệnh nhi được điều trị hồi sức tích cực bằng các biện pháp thở máy, điều chỉnh rối loạn thông khí, điều chỉnh rối loạn điện giải, truyền máu, cắt cơn co giật, nuôi dưỡng tĩnh mạch. Sau 7 ngày điều trị nội khoa hồi sức tích cực, trẻ tỉnh, được cai máy thở rút ống nội khí quản. Đến ngày 6/2, trẻ tỉnh táo, bú tốt, dấu hiệu sinh tồn ổn định hoàn toàn, dự kiến ra viện trong vài ngày tới.
Theo bác sĩ Huy, hội chứng rung lắc là một dạng chấn thương đầu và não nghiêm trọng xảy ra ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ khi bị rung lắc mạnh. Hội chứng này hay gặp hơn ở trẻ dưới 2 tuổi, đặc biệt ở trẻ sơ sinh đến 8 tháng tuổi, tuy nhiên trẻ dưới 5 tuổi cũng có thể bị ảnh hưởng.
Nguyên nhân gây ra hội chứng trên thường do việc rung lắc mạnh, quen đưa võng, lắc nôi ru trẻ ngủ, hoặc những động tác đơn giản khi chơi đùa nhưng làm thay đổi tư thế trẻ nhanh đột ngột như: đang nằm được bế thốc dậy, bế trẻ đưa lên đưa xuống nhanh, nhấc bổng trẻ lên cao… đều có thể gây nguy hại đến trẻ dù chỉ với thời gian ngắn. Có thể so sánh hội chứng rung lắc ở trẻ em tương tự như người lớn bị chấn thương sọ não do tai nạn xe.
Dấu hiệu trẻ bị hội chứng này bao gồm rối loạn tri giác ở nhiều mức độ, lừ đừ, vật vã, hôn mê, co giật, nôn ói, bú kém hoặc bỏ bú, nhịp thở chậm và bất thường, thóp phồng. Ngoài ra, trẻ bị thương tổn liên quan đến bạo lực như bầm tím mặt, da đầu, cánh tay, lưng hoặc bụng.
Bác sĩ Huy khuyến cáo các tổn thương não sẽ để lại nhiều di chứng thần kinh lâu dài cho trẻ, nếu nhẹ có thể làm cho trẻ chậm phát triển tinh thần, mất khả năng nói năng lưu loát, giảm khả năng học tập, nặng hơn có thể gây xuất huyết võng mạc mắt, giảm thị lực hoặc mù, liệt thần kinh, co giật, thậm chí gây tử vong.
Khi trẻ xuất hiện những dấu hiệu nghi ngờ mắc hội chứng rung lắc, phụ huynh cần:
- Gọi xe cấp cứu, không nên vận chuyển bằng các phương tiện thông thường.
- Không bế xốc trẻ lên, hay cố gắng lắc thêm làm cho trẻ tỉnh lại, không cho trẻ ăn, bú.
- Nếu trẻ ngừng thở trước khi có cấp cứu hỗ trợ, cần tiến hành hô hấp nhân tạo.
- Nếu chấn thương cổ nên cố định cổ và tránh xoay trở trẻ.
- Nếu trẻ nôn và không có chấn thương cổ, cần xoay nhẹ đầu trẻ về một bên để tránh sặc và ngừng thở.