Bé 7 tháng vào viện cấp cứu vì 'thần dược' hầu như nhà nào cũng dùng

BS Đinh Thị Hồng, khoa Cấp cứu - Chống độc, BV Nhi TƯ cho biết, từ đầu năm đến nay, khoa đã điều trị cho 6 trường hợp bị ngộ độc chì do dùng thuốc cam.

Phần lớn các ca ngộ độc chì ở trẻ em đều liên quan đến sử dụng thuốc cam không rõ nguồn gốc nhằm tẩm bổ, tăng cân, chữa tưa lưỡi, viêm loét miệng…

Mới nhất là trường hợp bé Nguyễn Phan Bảo N., 7 tháng tuổi, ở Thanh Hóa, được chuyển đến khoa Cấp cứu - Chống độc trong tình trạng li bì, nôn trớ, đi ngoài.

Các gói thuốc cam bé N. đã sử dụng trong 1 tháng trước khi đến BV

Theo lời kể của gia đình, trước đó 2 tuần, bé bị viêm loét miệng, bà nội nghe hàng xóm mách thầy lang ở gần nhà có bài thuốc cam gia truyền có thể chữa bệnh rất tốt nên đã tìm mua thuốc cho cháu bôi và uống.

Sau 7 ngày dùng thuốc cam, bé xuất hiện nôn trớ, đi ngoài, co giật, li bì nên được người nhà đưa đến bệnh viện tỉnh khám và điều trị. Sau đó bé được chuyển tiếp đến BV Nhi TƯ.

Qua triệu chứng và khai thác bệnh sử, bác sĩ nghĩ đến bệnh nhi bị ngộ độc chì cấp do dùng thuốc cam. Bệnh nhi được lấy mẫu máu định lượng nồng độ chì. Kết quả nồng độ chì trong máu cao gấp nhiều chục lần mức cho phép.

BS Hồng cho hay, bệnh nhi bị hội chứng não cấp do ngộ độc chì mức độ nặng, ngoài ra còn có tổn thương gan (xét nghiệm men gan tăng rất cao), thiếu máu nặng phải truyền máu.

Hiện tại, sau hơn 2 tuần điều trị bằng thuốc thải chì đặc hiệu, bệnh nhi đã có những tiến triển rõ ràng, nồng độ chì trong máu đã giảm nhiều.

“Tuy không còn nguy hiểm đến tính mạng song những di chứng mà ngộ độc chì để lại chưa thể xác định được do bệnh nhi còn quá nhỏ. Việc thải chì sẽ phải tiếp tục sau khi bệnh nhi được xuất viện và không loại trừ nguy cơ trẻ bị ảnh hưởng phát triển tinh thần, vận động, IQ”, BS Hồng thông tin.

Chì là một chất rất độc hại cho sức khỏe, gây tổn thương trên nhiều cơ quan như thần kinh, huyết học, gan, thận, dạ dày, đường ruột, tim mạch…

Khi xâm nhập cơ thể, kim loại này sẽ được hấp thu vào máu, từ đó phân tán vào các mô trong cơ thể đặc biệt là xương, chì từ xương sau đó sẽ giải phóng từ từ vào máu gây ngộ độc kéo dài.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ em ngộ độc chì như tiếp xúc với môi trường ô nhiễm từ các khu công nghiệp, nguồn nước nhiễm chì, sơn tường, xăng dầu nhiễm chì, hoặc sử dụng đồ chơi bằng nhựa có sơn chì.

Đặc biệt, các loại thuốc nam được dân gian gọi là “thuốc cam” không rõ nguồn gốc dùng để bôi, uống cũng là nguyên nhân hàng đầu gây ra nhiều trường hợp ngộ độc. Tuy nhiên, do phần lớn trẻ bị nhiễm độc không có biểu hiện điển hình, nên nhiều gia đình thường chủ quan khi sử dụng thuốc.

TS.BS Lê Ngọc Duy, Trưởng khoa Cấp cứu - Chống độc khuyến cáo, để tránh nhiễm độc chì cho trẻ, các bậc phụ huynh không nên tự ý dùng các loại thuốc, nhất là thuốc cam, thuốc nam không rõ nguồn gốc, không có giấy phép kinh doanh.

Gia đình cũng cần thực hiện tốt vệ sinh cá nhân cho trẻ: Rửa tay, cắt móng tay, không đưa tay và mọi vật lên miệng. Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, hạn chế để trẻ nhỏ tiếp xúc với đồ chơi không rõ nguồn gốc xuất xứ có thể nhiễm chì và các kim loại nặng khác.

Nếu trẻ có biểu hiện bất thường, nên đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế để được xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Theo Lương y Vũ Quốc Trung, thực tế trong đông y chia bệnh cam ở trẻ thành 2 loại: Thứ nhất là cam tích (biếng ăn, quấy khóc, suy dinh dưỡng và cam miệng (các vết lở loét, miệng hôi, lưỡi trắng, chảy dãi nhiều, hoại tử trong miệng...).

Để điểu trị cam tích, trong đông y có các vị thuốc: Hoài sơn, ý dĩ, bạch biển đậu, sa sâm, chất thải của con quy (con một gạo)... tán bột thành thuốc cam. Thuốc cam này như men tiêu hóa bổ sung giúp trẻ kích thích ăn ngon miệng, không có độc.

Với cam miệng – cam tẩu mã đông y sẽ sử dụng loại thuốc bôi trực tiếp lên các vết loét, trong đó có nguồn gốc khoáng vật chứa chì như: Duyên đơn, duyên phấn và mật đà tăng để chữa bệnh lở loét miệng, làm cao dán mụn nhọt hoặc uống (nhưng rất hạn chế với liều lượng nhỏ).

Tuy nhiên do thiểu hiểu biết nên nhiều gia đình sử dụng vô tội vạ, có người còn tự hoàn viên để uống dẫn đến ngộ độc chì. Đặc biệt ngày nay không loại trừ trường hợp sử dụng oxit chì nhân tạo bằng cách oxy hóa chì, nên hàm lượng chì rất cao, vì vậy đã dẫn đến ngộ độc, thậm chí tử vong.

Thúy Hạnh