Bé gái 3 tuổi bị người lạ dẫn đi: Lỗ hổng quản lý trẻ!

Đang làm rõ nguyên nhân vụ việc

Thông tin về vụ bé gái hơn 3 tuổi ở Hải Phòng bị người lạ dẫn đi, chiều 14/1, UBND TP Thủy Nguyên cho biết, cơ quan chức năng đang làm việc với Đồng Thị Hà Thu (sinh năm 2007, phường Hoàng Lâm, thành phố Thủy Nguyên) để xác minh, làm rõ nguyên nhân vụ việc.

Khoảng 16h ngày 13/1, Đồng Thị Hà Thu đến trường mầm non Thiên Hương, thành phố Thủy Nguyên đưa cháu Nguyễn Trà M (sinh ngày 31/3/2021 (học sinh lớp 3A2) rời khỏi trường và đón taxi sang khu vực đường Trần Nguyên Hãn, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng.

Đến 15h30 ngày 14/1, các lực lượng chức năng đã phối hợp với quần chúng nhân dân tìm được cháu Nguyễn Trà M và bàn giao lại cho gia đình.

Cháu M khi được tìm thấy.

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Ủy viên Ban chấp hành Hội bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam cho rằng, người nào không có quyền quản lý, chăm sóc trẻ em nhưng lại tự ý đưa trẻ ra khỏi nơi cư trú, học tập mà không có sự đồng ý của người quản lý, người giám hộ, đó là hành vi có thể gây ra nguy hiểm cho trẻ em. Người thực hiện hành vi này có thể bị xử lý bằng những chế tài nghiêm khắc của pháp luật.

Theo một số thông tin, cô gái dẫn trẻ rời khỏi trường mầm non có biểu hiện thần kinh không bình thường và thích chơi với trẻ con. Cơ quan chức năng cần làm rõ nguyên nhân, động cơ sự việc, làm rõ khả năng nhận thức của cô gái.

Thực tế clip ghi lại cho thấy, khi bị người dân chặn đường, thái độ của cô gái dắt theo cháu bé rất hiền lành, bình tĩnh, không có bất kỳ biểu hiện lo lắng, sợ hãi.

Trường hợp, cô gái có biểu hiện mắc bệnh tâm thần, cơ quan chức năng sẽ tiến hành trưng cầu giám định tâm thần để làm rõ khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi.

Nếu kết quả giám định tâm thần cho thấy cô gái này mắc bệnh tâm thần, mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi nên đã đưa cháu ra khỏi trường mầm non, chưa gây hại gì cho cháu bé, cơ quan điều tra sẽ quyết định không khởi tố vụ án hình sự vì chủ thể không có năng lực trách nhiệm hình sự.

Tuy nhiên, nếu kết quả giám định tâm thần cho thấy cô gái này do bị hạn chế khả năng nhận thức nên đã thực hiện hành vi bắt cóc cháu bé, nhiều khả năng vẫn sẽ xử lý hình sự cô gái này về tội bắt giữ người trái pháp luật theo Điều 157 BLHS. Trường hợp người thực hiện hành vi bắt giữ trẻ em mà không nhận thức được hành vi của mình do mắc bệnh lý, không thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm.

Do đó, cơ quan chức năng sẽ làm rõ khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi của cô gái, thu thập thông tin từ các cơ sở ý tế và từ gia đình, nếu cần thiết sẽ trưng cầu giám định tâm thần để xác định khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi, cũng như động cơ mục đích của cô gái để xem xét xử lý theo quy định của pháp luật.

Trong vụ việc này, khả năng nhận thức của chủ thể là yếu tố quan trọng để quyết định có khởi tố vụ án hình sự hay không.

Luật sư Nguyễn Anh Thơm, Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn Anh cho rằng, nếu xét về hành vi, cô gái này đã xâm phạm đến quan hệ về quyền được chăm sóc, nuôi và sống chung với cha mẹ, quyền được bảo vệ của trẻ em.

Theo luật sư Thơm, cô gái là người không quen biết, không được gia đình đồng ý đón bé gái nhưng đã tự ý vào trường mầm non Thiên Hương đưa cháu bé 3 tuổi thoát khỏi sự quản lý, chăm nom của bố mẹ là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến quan hệ về quyền được chăm sóc, nuôi và sống chung với cha mẹ, quyền được bảo vệ của trẻ em. Hành vi này đã phạm vào tội: “Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi” quy định tại khoản 1 Điều 153 Bộ luật Hình sự là có căn cứ.

Tuy nhiên, cô gái đã từng bị bệnh thần kinh. Nếu xét thấy cô gái có biểu hiện tâm lý bất thường, cơ quan điều tra sẽ xem xét đối tượng đã từng điều trị bệnh để có căn cứ trưng cầu giám định khả năng nhận thức và điều khiển hành vi trước, trong và sau khi thực hiện hành vi phạm tội. Cơ quan điều tra sẽ làm rõ động cơ, mục đích của đối tượng và có hay không đồng phạm trong vụ việc này để xử lý tương ứng theo quy định của pháp luật.

Lỗ hổng quy trình đưa, đón học sinh

Chiều 14/1, lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo TP Thủy Nguyên (Hải Phòng) trao đổi với báo chí cho biết, một giáo viên của trường mầm non Thiên Hương đã bị tạm đình chỉ công tác.

Báo cáo của Trường mầm non Thiên Hương, ngày 13/1, lớp 3 tuổi do 2 cô giáo Bùi Thị Lương và Lã Thị Thu Huyền chủ nhiệm có 25/31 trẻ đi học. Hai cô chăm sóc giáo dục và thực hiện đầy đủ các hoạt động theo quy chế chuyên môn.

Đến khoảng 15h45 ngày 13/1, cô Bùi Thị Lương xin phép về trước vì con mổ cấp cứu tại bệnh viện, cô Lã Thị Thu Huyền ở lại thực hiện công tác chăm sóc giáo dục và trả trẻ.

Khoảng 16h ngày 13/1, một cô gái lạ mặt vào lớp nói với cô Lã Thị Thu Huyền xin đón cháu M. Thấy cháu M chạy ra theo người này, cô giáo đã đồng ý, sau đó người này và cháu M ra tủ đồ của trẻ lấy đồ dùng cá nhân và cùng nhau rời khỏi trường.

Nhà trường trong báo cáo cũng cho biết, thường ngày chị N.T.H là mẹ của cháu M thuê gia đình cô H. (trú phường Thiên Hương) đón cháu, khi là cô H., khi là chồng hoặc con cô H. Tuy nhiên, cũng có ngày cháu M không được ai đón, giáo viên phải chở cháu về nhà mình. Vì vậy, trong vụ việc xảy ra vào chiều 13/1, giáo viên đã sơ suất để cô gái lạ mặt dẫn cháu M đi.

Luật sư Đặng Văn Cường nhìn nhận, trong vụ việc này rất may mắn là cháu bé đã được phát hiện và đưa về với gia đình một cách an toàn. Nếu không phát hiện kịp thời, kể cả người đưa cháu bé đi là người tâm thần hay là người bình thường, sự nguy hiểm với cháu bé là hoàn toàn có khả năng xảy ra.

Bởi vậy, cơ quan chức năng cũng sẽ làm rõ trách nhiệm của cơ sở giáo dục này, làm rõ quy trình đưa đón học sinh để truy trách nhiệm đồng thời để thực hiện các giải pháp đảm bảo an toàn cho học sinh, tránh những vụ việc tương tự có thể xảy ra.

Trường hợp đã có quy trình đưa đón học sinh mà giáo viên hoặc người quản lý của cơ sở giáo dục này, người có chức trách nhiệm vụ có liên quan không thực hiện đúng quy trình do thiếu trách nhiệm dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, có thể bị xử lý hình sự về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định của bộ luật hình sự.

Trường hợp thiếu trách nhiệm nhưng chưa gây ra hậu quả nghiêm trọng cũng phải xem xét xử lý kỷ luật. Trường hợp cơ sở giáo dục và đào tạo chưa có quy trình đưa đón học sinh, còn sơ hở trong công tác quản lý để đảm bảo an toàn cho học sinh cần phải bổ sung kịp thời để đảm bảo an toàn cho trẻ em trong thời gian ở trường học.

Hải Ninh