Bế mạc Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần thứ VI năm 2025

Một tiết mục nghệ thuật tại Lễ bế mạc.

Sau nửa tháng diễn ra sôi nổi (từ ngày 15/11) tại 4 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Ninh Bình, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần thứ VI đã thu hút hơn 1.000 nghệ sĩ đến từ gần 30 đơn vị nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp của quốc tế và Việt Nam tham gia, với 19 vở diễn sân khấu mang tính thử nghiệm của các đơn vị nghệ thuật trong nước và 8 tác phẩm của các đơn vị nghệ thuật quốc tế.

Phát biểu bế mạc liên hoan, Nghệ sĩ Nhân dân Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam khẳng định: Thử nghiệm trong nghệ thuật sân khấu chính là đi tìm cái mới, cái mà từ xưa đến nay chúng ta chưa làm hoặc có thể đã làm nhưng chưa thành công hoặc thất bại trong quá trình sáng tạo. Dù thất bại hay thành công đều là có ích cho đội ngũ quản lý và những người trực tiếp sáng tạo nghệ thuật sân khấu bởi đó là những bài học vô giá mở ra con đường mới, con đường ấy có cả hoa thơm trái ngọt và những chông gai.

Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam Trịnh Thúy Mùi phát biểu.

Theo Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ VI, năm 2025 đã giúp các nghệ sĩ sân khấu Việt Nam và nghệ sĩ quốc tế có những khoảng lặng để chiêm nghiệm, tự nhìn lại mình, từ đó tìm được những điều mới mẻ trong nghệ thuật biên kịch, đạo diễn, diễn xuất, mỹ thuật, âm nhạc, và những thành phần phụ trợ khác để làm mới sân khấu dựa trên nền tảng các giá trị truyền thống trong nghệ thuật sân khấu của mỗi quốc gia.

“Tôi đã được nghe một số các nghệ sĩ nước ngoài chia sẻ là đã học được nhiều điều thú vị từ nghệ thuật sân khấu Việt Nam. Tôi hy vọng các nghệ sĩ Việt nam cũng học được nhiều ở cách sáng tạo của bạn bè đồng nghiệp quốc tế”, Nghệ sĩ Nhân dân Trịnh Thúy Mùi bày tỏ.

Thứ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phan Tâm phát biểu.

Thứ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phan Tâm cho biết, Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm năm nay diễn ra trong thời điểm đặc biệt quan trọng: Việt Nam sẽ triển khai Nghị quyết của Bộ chính trị về chấn hưng và phát triển văn hóa, xác định văn hóa là nền tảng tinh thần, là sức mạnh mềm, là động lực của phát triển bền vững. Đồng thời, Việt Nam cũng đang thực hiện Nghị quyết số 59- NQ/TW về hội nhập quốc tế toàn diện, trong đó nhấn mạnh vai trò của ngoại giao văn hóa, giao lưu nhân dân, tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa các quốc gia và dân tộc.

Trong bối cảnh đó, liên hoan mang ý nghĩa lớn hơn một sự kiện nghệ thuật, bởi đây là điểm gặp gỡ giữa các nền văn hóa, nơi cùng nhau chia sẻ những giá trị chung của nhân loại; thể hiện tinh thần mở cửa, chủ động hội nhập của Việt Nam trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn; đồng thời góp phần xây đắp tình hữu nghị, hòa bình, tôn trọng đa dạng văn hóa, đúng tinh thần ngoại giao văn hóa mà Việt Nam đang kiên trì theo đuổi.

“Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tiếp tục đồng hành và tạo điều kiện thuận lợi để sân khấu Việt Nam phát triển mạnh mẽ, giữ gìn bản sắc nhưng không ngừng sáng tạo, hội nhập sâu rộng mà vẫn vững vàng giá trị Việt Nam”, Thứ trưởng Phan Tâm nhấn mạnh.

Tiến sĩ Nguyễn Đăng Chương, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo của Liên hoan tổng kết về chất lượng nghệ thuật của liên hoan.

Đánh giá về chất lượng nghệ thuật của liên hoan, Tiến sĩ Nguyễn Đăng Chương, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo của liên hoan nhận định: Từ trước tới nay, phần lớn các tác giả đều kết cấu kịch bản theo phương pháp truyền thống, nhưng trong liên hoan lần này, một số tác giả đã phá cách, thử nghiệm lối đi riêng. Nhiều kịch bản được kết cấu theo phương pháp phi truyền thống, mang tính thử nghiệm, đặt ra cho người xem những câu hỏi, đôi khi là sự phi lý, không mang tính logic, với mong muốn tạo cho khán giả cảm xúc tươi mới, lạ lẫm.

Đáng chú ý, đa số đạo diễn đã từ bỏ phương pháp tả thực trong xử lý không gian sân khấu và cố gắng tận dụng, khai thác triệt để không gian ước lệ. Một số đạo diễn đã thử nghiệm phương pháp lồng ghép, pha trộn các loại hình nghệ thuật truyền thống và hiện đại của Việt Nam trong cùng tác phẩm…

Trao giải cho vở diễn xuất sắc.

Nhìn chung, đây là liên hoan có nhiều đơn vị tham gia nhất từ trước tới nay. Việc góp mặt của 10 thể loại sân khấu là chất liệu tạo nên sự phong phú, đa dạng của liên hoan, giúp liên hoan như bức tranh đa sắc chứa đựng khát vọng sáng tạo của người nghệ sĩ thông qua các phương pháp, hình thức thử nghiệm.

Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Nguyễn Đăng Chương, liên hoan cũng làm bộc lộ sự đi sau trong thử nghiệm trong sáng tạo nghệ thuật của sân khấu Việt Nam: Đội ngũ sáng tạo đang bị khủng hoảng kể cả lượng và chất; xuất hiện nhiều kịch bản mang tính thử nghiệm hơn nhưng số lượng kịch bản hay còn quá khiêm tốn… Dẫu vậy, dù thử nghiệm thành công hay thất bại, các nghệ sĩ vẫn cần tiếp tục dấn thân, giữ gìn bản sắc dân tộc và hướng tới những giá trị chân-thiện-mỹ.

Trao giải cho các tác phẩm đạt Huy chương Vàng vở diễn.

Tại Lễ bế mạc, Ban tổ chức đã vinh danh 2 tác phẩm, vở diễn xuất sắc, đó là “Đêm nay là đêm nào” của Đoàn kịch Ngư cổ Trạm Hóa tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc và vở diễn “Người đi dép cao su” của Nhà hát Kịch Việt Nam.

6 Huy chương Vàng vở diễn được trao cho các vở: “Vũ trụ/ Universe” (Nhà hát nghiên cứu sáng tạo sân khấu - Mông Cổ), “Tỳ bà ký/ The Legend of Pipa” (Đoàn Việt kịch thành phố Thụy An tỉnh Triết Giang - Trung Quốc), “Nguyệt hạ/ Beneath the moon” (Sân khấu Kịch Hồng Vân), “Giấc mơ chú ếch xanh” (Nhà hát Sân khấu truyền thống Hải Phòng), “Các cụ gánh còng lưng” (Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Ninh Bình), “Tấm Cám” (Nhà hát Múa rối Thăng Long).

Cùng với đó là 4 Huy chương Bạc vở diễn được trao cho các vở: “Ảo quan” (Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ), “Sơn hà” (Sân khấu Sen Việt), “Rồi tôi sẽ lớn” (Nhà hát Tuổi trẻ), “Ngày mai trời lại sáng” (Sân khấu Lucteam).

Ban tổ chức cũng trao 39 Huy chương Vàng, 52 Huy chương Bạc cho các diễn viên xuất sắc tại Liên hoan.

Trao giải cho các thành phần sáng tạo xuất sắc.

Bên cạnh đó là hệ thống giải thưởng dành cho các thành phần sáng tạo xuất sắc trong Liên hoan, bao gồm: Tác giả xuất sắc (Delgerbuyan Uranchimeg, vở “Vũ trụ”); Đạo diễn xuất sắc (Nghê Đông Hải, vở “Tỳ bà ký”; và Tiến sĩ, Nhà giáo Ưu tú Lê Mạnh Hùng, vở “Người đi dép cao su”); Biên đạo múa xuất sắc (Delgerbuyan Uranchimeg, vở “Vũ trụ”; Nghệ sĩ Nhân dân Kiều Lê, Hà Hằng, vở “Người đi dép cao su”); Thiết kế ánh sáng xuất sắc (Như Sơn, vở “Giấc mơ chú ếch xanh”; Phạm Thanh Hà-Nguyễn Như Quỳnh, vở “Người đi dép cao su”); Dàn nhạc xuất sắc (Dàn nhạc Nhà hát Chèo Quân đội, vở “Câu chuyện tình yêu”); Thiết kế mỹ thuật xuất sắc (Nghệ sĩ Ưu tú Lê Văn Trực, vở “Tấm Cám”; Kha Như Ý, vở “Chuyện của Nả”- Công ty trách nhiệm hữu hạn Giải trí Hero Film); Âm nhạc xuất sắc (Lưu Xuân Quang, vở “Đêm nay là đêm nào”); Chỉ huy dàn nhạc xuất sắc (Nghệ sĩ Ưu tú Đặng Tố Như, vở “Tấm Cám).

TRANG ANH