Bé trai 17 ngày tuổi mắc dị tật khe hở mặt phức tạp

Đây cũng là em bé sơ sinh nhỏ tuổi nhất tính đến thời điểm hiện tại được thực hiện phẫu thuật tạo hình khe hở mặt phức tạp tại Việt Nam.

Ca bệnh nan giải, đầy thách thức

Mắc dị tật hiếm gặp, bé trai người dân tộc Thái chưa từng được bú mẹ mà chỉ có thể ăn qua sonde từ đường mũi vào dạ dày

Mẹ bé chia sẻ, bé B.A. là con thứ 3 trong gia đình, khoảng tháng thứ 2 của thai kỳ thì chị bị cúm. Tuy nhiên do nhà nghèo, đường xá đi lại khó khăn, lại thấy hai bé trước hoàn toàn khỏe mạnh nên chị chủ quan không đi siêu âm, đến tháng thứ 7 của thai kỳ chị mới đi siêu âm lần đầu tiên thì được bác sĩ thông báo con bị dị tật vùng mặt rất phức tạp.

“Một bên mặt của con bị biến dạng khiến con không thể tự bú mẹ và mà phải ăn qua ống từ lúc sinh ra đến giờ…thương con lắm, chỉ mong các bác sĩ tìm cách chữa được cho con” – mẹ bé B.A. nghẹn ngào nói.

Các bác sĩ khoa Sọ mặt và Tạo hình đang thực hiện phẫu thuật tạo hình cho trẻ.

Bác sĩ Phạm Tuấn Hùng – Khoa Sọ mặt và Tạo hình, BV Nhi Trung ương cho biết, bé B.A. được chuyển đến BV Nhi Trung ương khi mới hai ngày tuổi, trong tình trạng có đa khe hở mặt rất phức tạp và hiếm gặp Tessier 3,4,5,6. Trẻ có khe hở từ môi trên đến ổ mắt phải, khoang miệng thông với ổ mắt khiến lưỡi của trẻ thường xuyên liếm lên cả ổ mắt. Khuyết toàn bộ mi dưới, sàn ổ mắt phải, khuyết xương từ bờ dưới ổ mắt đến toàn bộ một nửa cung hàm trên bên phải và toàn bộ xoang hàm trên bên phải. Nhãn cầu phải tụt xuống dưới, lộ hoàn toàn ra bên ngoài; biến dạng mũi.

Ngay sau khi tiếp nhận bệnh nhi, các bác sĩ đã nhanh chóng hội chẩn đa chuyên khoa Sọ mặt – Tạo hình, Mắt, Chẩn đoán hình ảnh để tìm ra phương án điều trị tối ưu cho bé. Trẻ được thăm khám chuyên khoa Mắt để cố gắng bảo tồn chức năng của mắt phải, chụp X-Quang, CT sọ mặt, dựng hình 3D đánh giá tình trạng khe hở mặt, cấu trúc của xương.

Theo bác sĩ Đặng Hoàng Thơm – Trưởng khoa Sọ mặt và Tạo hình, BV Nhi Trung ương, sau khi thăm khám, đánh giá mức độ thương tổn trên lâm sàng, trên phim chụp 3D cho thấy dị tật khe hở sọ mặt của bệnh nhi phức tạp và nguy hiểm. Nếu không nhanh chóng được phẫu thuật tạo hình lại các bộ phận trên khuôn mặt sẽ khiến trẻ gặp rất nhiều khó khăn khi ăn uống, sinh hoạt.

Thêm vào đó, nhãn cầu phải của trẻ không được bảo vệ do khuyết toàn bộ mi dưới, nhãn cầu tụt xuống dưới nên không giữ được nước mắt, khiến trẻ dễ bị khô giác mạc. Đồng thời, ổ mắt phải của trẻ thông với khoang miệng nên lưỡi thường xuyên liếm lên trên vùng mắt, gây viêm quanh mắt, khiến trẻ có nguy cơ cao bị tổn thương mắt dẫn đến mù lòa.

Sau gần hai tuần được các y bác sĩ tại khoa Sọ mặt và Tạo hình tận tình chăm sóc để tăng cường sức đề kháng và đảm bảo toàn trạng ổn định, 17 ngày tuổi, ngay khi đủ điều kiện về sức khỏe, bé B.A. bước vào ca phẫu thuật cải thiện ngoại hình và các chức năng trên khuôn mặt mình.

Hạnh phúc vỡ òa khi hy vọng mở ra với em bé

Bác sĩ Đặng Hoàng Thơm – Trưởng ekip phẫu thuật, người trực tiếp thực hiện ca phẫu thuật cho biết: Do dị tật khe hở mặt Tessier 3,4,5,6 rất nặng nề và hiếm gặp, trẻ có đa khe hở sọ mặt phức tạp với độ khuyết hổng lớn, đặc biệt, bệnh nhi còn quá nhỏ, mới 17 ngày tuổi, tổ chức da và cơ của trẻ rất mỏng manh lại bị thiếu rộng, nên khi phẫu thuật đòi hỏi độ tỉ mỉ, chính xác rất cao, cần có kế hoạch, chiến lược tạo hình phù hợp.

Mục tiêu của ca phẫu thuật là nhanh chóng tái lập lại cấu trúc giải phẫu vùng hàm mặt: tạo hình lại môi, che phủ các chỗ khuyết hổng mà vẫn bảo tồn được tất cả vạt da vùng mặt, đóng khe hở để lại ít sẹo, ít biến dạng co kéo nhất, giảm thiểu tối đa nguy cơ hoại tử vạt, bục vết mổ do căng, do thiểu dưỡng, tạo hình là mi dưới, sàn ổ mắt, đưa mắt trở về vị trí sinh lý bình thường.

Nụ cười luôn thường trực trên gương mặt người mẹ trẻ khi ngắm con yêu giờ đây đã tự bú được sữa mà không cần đến ống sonde hỗ trợ.

Sau ca phẫu thuật kéo dài gần 4 giờ đồng hồ, môi của bệnh nhi đã được tạo hình lại, trẻ đã có thể tự bú, ổ mắt được đưa về vị trí sinh lý bình thường, mi trên và mi dưới đã khép kíp, che phủ toàn bộ nhãn cầu, khắc phục được tình trạng chảy tràn nước mắt. Các khe hở mặt được đóng kín tạo nên khuôn mặt cân đối, tình trạng dị hình trên khuôn mặt trẻ đã được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, chức năng mắt của trẻ vẫn cần được theo dõi và đánh giá thêm.

Nhìn con yêu đang ăn sữa mẹ nhưng giờ đây là ăn được trực tiếp chứ không phải qua sonde nữa, mẹ bé vui mừng cho hay: “Biết rằng con và gia đình vẫn còn 1 chặng đường dài cần phải vượt qua, nhưng bước đầu thấy con đã có thể ăn uống dễ dàng hơn, em thấy mừng lắm rồi… từ lúc sinh ra đến giờ con phải ăn qua ống nên chưa được về nhà mà toàn phải nằm viện thôi, sắp tới con được về nhà với anh chị của con rồi… em không biết nói gì hơn ngoài cảm ơn các bác sĩ đã tận tình chữa bệnh cho con”.

Thời gian tới, bệnh nhi sẽ tiếp tục được các bác sĩ khoa Sọ mặt và Tạo hình, BV Nhi Trung ương theo dõi sự phát triển của xương hàm mặt để can thiệp ghép xương, phẫu thuật khe hở vòm họng, phẫu thuật tạo hình điều chỉnh mũi về vị trí cân đối để trả lại toàn diện về cả thẩm mỹ, chức năng, giúp trẻ tự tin hòa nhập cộng đồng.

Với mục tiêu hướng tới là cung cấp giải pháp điều trị tối ưu các bệnh lý liên quan đến dị tật sọ mặt tạo hình, thẩm mỹ Nhi khoa, mang đến cho bệnh nhi kém may mắn một “Khuôn mặt mới – Tương lai mới”, từ khi thành lập đến nay, khoa Sọ mặt và Tạo hình, BV Nhi Trung ương đã phẫu thuật tạo hình và tái tạo thành công cho rất nhiều ca bệnh mắc các dị dạng sọ mặt phức tạp. Đơn cử như: Apert, Crouzon, Pierre Robin…; phẫu thuật tái tạo tổn khuyết xương, phần mềm vùng hàm mặt và phần mềm toàn thân bằng kỹ thuật tạo hình kinh điển,… Mang tới nụ cười, niềm hạnh phúc vô bờ cho nhiều gia đình và mở ra một cuộc sống hoàn toàn mới với tương lai tươi sáng hơn cho các bệnh nhi.

Trần Thảo