Bé trai rậm lông, ngực nở như con gái vì lạm dụng thuốc corticoid

Khi trẻ có thân hình béo phì, nhiều gia đình chỉ nghĩ rằng con tăng cân do sự phát triển tự nhiên theo độ tuổi.

Gần đây, Bệnh viện Đa khoa Medlatec đã tiếp nhận bé gái L.M.T. (11 tuổi, ở Tây Hồ, Hà Nội) vào viện với lý do béo mặt, đau đầu. Theo lời kể của phụ huynh, bé T. có tiền sử dùng corticoid dạng xịt một năm để điều trị viêm mũi dị ứng.

Cùng thời điểm khám, bệnh nhân N.Đ.M. (nam, 13 tuổi, ở Bắc Từ Liêm, Hà Nội) đến khám với lý do tăng cân không kiểm soát trong vòng 4 năm và xuất hiện nốt bầm tím trên da không rõ nguyên nhân. Bé béo, ngực nở như con gái.

Kết quả xét nghiệm cho thấy hai bệnh nhân mắc hội chứng Cushing với nguyên nhân điển hình là lạm dụng corticoid.

Bệnh nhân N.Đ.M. (nam, 13 tuổi, ở Bắc Từ Liêm, Hà Nội) đến khám với lý do tăng cân không kiểm soát trong vòng 4 năm trở lại. Ảnh: BSCC.

Theo các bác sĩ, bệnh nhân mắc hội chứng Cushing thường dễ nhận biết bởi các triệu chứng điển hình có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Trong đó, tăng cân thường là triệu chứng đầu tiên. Béo phì là triệu chứng thường gặp nhất với sự phân bố mỡ đặc trưng ở mặt, ở thân người nhiều hơn tứ chi cùng các đặc điểm như mặt tròn, u mỡ ở gáy, mỡ dày ở ngực, bụng, nhưng không nhiều ở mông và chân tay.

Bên cạnh đó, dấu hiệu bao gồm những thay đổi ở da thường gặp như da mỏng, mặt đỏ, bầm máu sau va chạm. Các vết nứt thường nằm ở bụng, ngực, háng, mông, đùi.

Các triệu chứng khác như rậm lông tóc, rối loạn sinh dục do tăng androgen ở nữ và tăng cortisol ở nam (tắc kinh ở nữ hoặc mọc lông sớm ở trẻ chưa dậy thì), đau đầu, giảm trí nhớ, kém tập trung, nặng hơn có thể dẫn đến các rối loạn tâm thần.

Do vậy, khi con có yếu tố nguy cơ hoặc xuất hiện những biểu hiện bất thường, cha mẹ không nên chủ quan và nên đưa con đi khám ở các địa chỉ tin cậy.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo corticoid sẽ có lợi nếu dùng đúng cách, đúng liều lượng. Tuy nhiên, thuốc sẽ phản tác dụng nếu dùng quá liều và gây ra các biến chứng như tăng đường huyết, tăng cân, loãng xương, tăng cortisol máu, thoái hóa cơ, yếu cơ, mỏng da, vết rạn da, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, suy thượng thận, suy giảm miễn dịch, giảm trí nhớ, rối loạn tâm thần, rối loạn kinh nguyệt, chậm dậy thì.

Vì vậy, để phòng tránh hoặc hạn chế tiến triển của bệnh, người dân cần lưu ý:

- Không tự ý mua các thuốc kháng viêm giảm đau không có đơn của bác sĩ, thuốc không có nguồn gốc rõ ràng.

- Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý dùng quá nhiều thuốc chứa steroid trong thời gian dài.

- Thận trọng sử dụng các thuốc nam, thuốc bột trong điều trị.

- Ăn ít mỡ và calories hơn, tăng cường rau quả trong bữa ăn.

- Tăng cường vận động, luyện tập thể dục thể thao.

- Khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra tình trạng huyết áp, đường huyết, mật độ xương.

Hà Quyên