'Bến hoa Phúc Xá' gắn kết với cây cầu Long Biên lịch sử

Gieo những mầm xanh nơi bờ vở sông Hồng

Đứng từ phía cây cầu Long Biên nhìn xuống bờ vở sông Hồng dễ dàng thu trọn tầm mắt trước cánh đồng hoa khoe sắc vàng rực rỡ. Màu vàng của hoa nhuộm cùng với ánh nắng bình minh ngày Đông tạo cảnh sắc đẹp đến ngỡ ngàng. Cánh đồng hoa là công trình ý nghĩa của Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) quận Ba Đình trong hành trình hồi sinh vùng đất bỏ hoang trở thành tour du lịch xanh bờ vở sông Hồng.

Khu vực bờ vở sông Hồng dưới chân cầu Long Biên đã trở thành địa điểm để chụp ảnh, thu hút người dân Thủ đô và du khách Ảnh: KHÁNH HUY

Theo lời kể của bà Đinh Thị Phương Liên – Chủ tịch Hội LHPN quận Ba Đình, trước đây, khu vực bờ vở sông Hồng là bãi rác tự phát, sình lầy, thực hiện chủ trương của thành phố (TP) Hà Nội và Kế hoạch số 158/KH-UBND của UBND quận Ba Đình về việc giải tỏa vi phạm đê điều tại vùng ven sông Hồng, trong đó có 1km đất bãi bồi ven sông thuộc địa bàn phường Phúc Xá, quận Ba Đình. Nhờ tinh thần quyết tâm cao của hệ thống chính trị từ TP đến cơ sở đã quyết liệt xử lý, giải tỏa toàn bộ các vi phạm lấn chiếm đất bờ sông. Sau khi bãi thải được san lấp, hệ thống nước thải sinh hoạt được cải tạo trả lại không gian xanh cho bờ vở sông Hồng.

Với mục đích cải tạo và xây dựng khu vực bờ vở sông Hồng thành điểm du lịch xanh gắn với hoạt động trải nghiệm, khám phá nét văn hóa sông Hồng xưa và nay qua biểu tượng cây cầu Long Biên lịch sử, từ ý tưởng của kiến trúc sư – Chủ tịch UBND quận Ba Đình, công trình “Bến hoa Phúc Xá – Ba Đình” đã được thực hiện với một nhịp độ khẩn trương, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền và Nhân dân quận Ba Đình. Để triển khai mô hình, UBND quận Ba Đình đã giao cho UBND phường Phúc Xá cùng các đoàn thể trong quận chung tay thực hiện dự án xã hội hóa. Trong đó, lực lượng nòng cốt gồm các cán bộ, hội viên Hội LHPN quận Ba Đình. Từ tháng 5/2024, Hội LHPN quận Ba Đình bắt tay triển khai dự án mang tên CLB “Thử thách ven sông”. Đúng như tên gọi “Thử thách ven sông”, nếu giai đoạn đầu khó khăn trong công tác xử lý giải tỏa vi phạm lấn chiếm đất bờ vở sông Hồng thì giai đoạn phủ xanh vùng đất bỏ hoang là một hành trình bền bỉ. Bà Đinh Thị Phương Liên chia sẻ, khu vực bờ vở sông Hồng vốn là vùng thoát lũ, các cây trồng phải chọn lựa cây thân mộc, lắp đặt hệ thống tưới tiêu hoàn toàn thủ công, không bê tông hóa.

Sáng tạo không gian đẹp giữa lòng thành phố

Trên diện tích khoảng 10ha được phân bổ cho các đoàn thể, chính quyền tại quận Ba Đình, Hội LHPN quận Ba Đình đảm nhận phần diện tích khoảng 5.000m2. Sau khi tiếp quản khu vực giải tỏa, cán bộ, hội viên Hội LHPN quận Ba Đình cùng Hội LHPN phường Phúc Xá tích cực làm đất, gieo hạt, trồng hoa để cải tạo cảnh quan xây dựng công trình công ích cộng đồng.

Sau quá trình nghiên cứu, học hỏi từ các chuyên gia giống cây trồng, CLB “Thử thách ven sông” gồm 20 thành viên là các cán bộ, hội viên phụ nữ và hội viên danh dự thuộc Hội LHPN quận Ba Đình quyết định trồng thử nghiệm cây hoa bướm vàng, hoa sao nhái vàng tại bờ vở sông Hồng. Mỗi tuần, bất kể ngày nắng hay mưa, các cán bộ, hội viên, công chức thành phố không ngại xắn tay cuốc đất, vun xới, gieo trồng.

Từ những hạt giống đầu tiên nảy mầm đến khi cây bước vào thời kỳ trổ bông trải qua đợt ngập vì xả lũ thượng nguồn sông Hồng, tiếp đó đợt siêu bão Yagi đổ bộ vào Hà Nội (tháng 9/2024), hoàn lưu của bão với các đợt mưa lớn kéo dài gây ngập úng, nước lũ dâng cao kỷ lục đã nhấn chìm toàn bộ khoảng 5.000m2 cây hoa đang thời kỳ khoe nụ. Xót xa trước tình cảnh hai lần liên tiếp mất trắng, CLB “Thử thách ven sông” vẫn quyết định trồng lại vụ hoa mới.

Các cán bộ, hội viên phụ nữ thuộc Hội LHPN quận Ba Đình đã dành thời gian ngoài giờ hành chính, những ngày nghỉ cuối tuần để gieo trồng, chăm sóc vụ hoa mới. Ngoài hoa nhái sao vàng, đến nay khu vực đất bãi còn trồng thêm luống cỏ hồng và cỏ trắng, hoa tam giác mạch để gối vụ. Bên cạnh đó, CLB “Thử thách ven sông” thí điểm nuôi chim bồ câu để tạo thêm cảnh quan và không gian trải nghiệm mới cho du khách. Hiện nay, đang thí điểm 50 chuồng chim bồ câu và đánh giá hiệu quả để tiếp tục nhân rộng.

Góp sức nhỏ phủ xanh bờ vở sông Hồng, trong đó có bà Phạm Thị Ngát – Hội viên Chi hội phụ nữ số 2, phường Phúc Xá. Bà Phạm Thị Ngát là thành viên tích cực trong suốt thời gian cải tạo bờ vở sông Hồng, luôn ủng hộ, chung tay cùng với chính quyền và người dân tại cơ sở. Bà Phạm Thị Ngát bày tỏ: “Nếu không làm thì ai làm, thiên tai, dịch họa là điều đương nhiên. Mất, hỏng lại làm, bao giờ nở hoa thì mới thấy được sự đẹp đẽ, không gian sống của nơi đây”.

Sau 6 tháng bền bỉ, cánh đồng hoa bướm vàng khoe sắc thắm, tô điểm công trình biểu tượng cầy cầu Long Biên lịch sử. Trên hành trình hồi sinh vùng đất bỏ hoang nhiều năm, câu chuyện về những người phụ nữ thành thị chưa từng “chân lấm tay bùn” nay đã trở thành người làm nông nghiệp thực sự, trở thành câu chuyện truyền cảm hứng về hình ảnh phụ nữ thời đại mới.

Đằng sau công trình “Bến hoa Phúc Xá” tạo sức hút hiện nay có vai trò đồng hành của đồng chí Chủ tịch UBND quận Ba Đình Tạ Nam Chiến. Nhờ tư duy của một nhà lãnh đạo, một kiến trúc sư có tầm nhìn trong quy hoạch và ý tưởng táo bạo đã góp phần truyền cảm hứng, huy động sự đóng góp nhân lực, vật lực của các đoàn thể và Nhân dân cùng tham gia.

“Có thời điểm khó khăn các thành viên CLB “Thử thách ven sông” muốn bỏ cuộc vì công sức vun trồng hai lần liên tiếp bị nước lũ nhấn chìm, nguồn kinh phí xã hội hóa ngày càng hạn hẹp gây tâm lý chán nản. Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, trực tiếp và sự động viên kịp thời của Chủ tịch UBND quận Ba Đình Tạ Nam Chiến cùng các đồng chí cấp ủy Đảng, chính quyền quận “xốc lại tinh thần” của các thành viên CLB “Thử thách ven sông” - bà Đinh Thị Phương Liên cho biết.

Tour du lịch sáng tạo gắn kết biểu tượng lịch sử Thủ đô

Bão lũ qua đi, một vụ hoa mới được gieo mầm từ tinh thần chung sức đồng lòng của chính quyền và các cán bộ, hội viên Hội LHPN quận Ba Đình, tiêu biểu là Hội LHPN phường Phúc Xá. Bên cạnh các loài hoa bướm vàng, hoa sao nhái vàng, đơn vị cũng khai thác trồng cỏ hồng và cỏ trắng. Còn lại phần diện tích 500m2 quy hoạch trồng những luống hoa tam giác mạch tô điểm cho cảnh sắc của cây cầu Long Biên lịch sử.

Một vụ hoa mới đã về, góc Hà Nội mang tên “Thử thách ven sông” sẽ là nơi hoài niệm cho những người yêu Hà Nội. Công trình “Bến hoa Phúc Xá” là một trong những hoạt động ý nghĩa của quận Ba Đình hưởng ứng tham gia mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO năm 2024 – 2025.

Công trình “Bến hoa Phúc Xá” được thực hiện có ý nghĩa kết nối các điểm du lịch quận Ba Đình sau khi UBND TP Hà Nội công nhận 3 điểm du lịch cấp TP là: Đền Quán Thánh, Đền Voi Phục và phố đi bộ kết hợp với ẩm thực đêm Đảo Ngọc – Ngũ Xã. Năm 2024, phố kinh doanh dịch vụ Ngọc Khánh – Giảng Võ trường ra mắt và hoạt động trải nghiệm “Chuyến tàu Leng Keng - Ký ức Hà Nội” (tour du lịch Đêm Trúc Bạch), cùng với trải nghiệm hoạt động chợ đêm Long Biên góp phần phát huy thế mạnh du lịch đặc trưng của quận Ba Đình.

Từ ngày ra mắt “Bến hoa Phúc Xá”, bất cứ thời gian nào trong ngày, nơi đây cũng thấp thoáng du khách đến tham quan, trải nghiệm bởi không gian chụp ảnh mới lạ khi có thể bắt trọn nhịp sống thường ngày của cây cầu Long Biên. Đặc biệt là khoảnh khắc săn ảnh ngay từ khi mặt trời vừa ló rạng, những tia nắng bình minh xuyên qua từng nhịp cầu như dải lụa vàng óng vắt qua cây cầu Hà Nội xưa.

Một Thủ đô đang từng ngày đổi thay bởi tinh thần chung tay của các cấp chính quyền, người dân Thủ đô. “Bến hoa Phúc Xá” là minh chứng cho sự sáng tạo và khát vọng phát triển tiềm năng du lịch Ba Đình, phát triển ngành công nghiệp văn hóa Thủ đô. Thời gian qua, công trình “Bến hoa Phúc Xá” được thực hiện từ nguồn xã hội hóa. Để có nguồn kinh phí hoạt động bền vững, bà Đinh Thị Phương Liên nêu đề xuất, ngoài diện tích 5.000m2 trồng hoa, trên nền diện tích 10ha sau giải tỏa có thể quy hoạch một phần diện tích để triển khai trồng rau sạch, dưới sự quản lý, quy hoạch cụ thể.

Tại khu vực trồng rau sạch triển khai mô hình trải nghiệm “một ngày làm nông”. Tạo điều kiện phát triển của mô hình trải nghiệm thực tế, Hội LHPN quận Ba Đình mong muốn có đơn vị ngành nghề du lịch đăng ký, kết nối du khách nước ngoài, học sinh các trường học trên địa bàn TP tham gia. Thông qua các buổi trải nghiệm có những đóng góp thiết thực để duy trì, phát triển sản phẩm du lịch xanh bền vững.

Trong hành trình xây dựng thương hiệu “Phụ nữ Ba Đình văn minh, thanh lịch, trọng khách”, từ 19 cơ sở hội, 19 biển hoa đua nhau khoe sắc, mỗi cơ sở một lối đi và cách làm khác biệt, trong đó công trình “Bến hoa Phúc Xá” trở thành điểm sáng trong các hoạt động sáng tạo.

Thành công của công trình đã gắn kết hoạt động du lịch cộng đồng, thu hút mọi nguồn lực, sự chung tay của các đoàn thể và cộng đồng, tạo tinh thần đoàn kết và quyết tâm cao. Là minh chứng cho tinh thần sáng tạo và khát vọng phát triển tiềm năng du lịch Ba Đình, phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô.

Mộc Miên