Bên trong cuộc họp Fed: lý do thực sự của đợt cắt giảm lãi suất

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã giảm lãi suất vào ngày thứ Tư, lần đầu tiên kể từ tháng 12 năm ngoái, trong bối cảnh nguy cơ thất nghiệp gia tăng.

Đây được xem là bước đi nhằm ngăn chặn sự suy giảm trên thị trường lao động, vốn đã bộc lộ nhiều dấu hiệu bất ổn như tỷ lệ thất nghiệp cao hơn ở nhóm người da đen, tuần làm việc rút ngắn và đà tăng trưởng tiền lương chậm lại.

Quyết định lần này đánh dấu sự chuyển hướng rõ rệt trong chính sách, khi Fed đặt ưu tiên cao hơn cho việc làm, thay vì chỉ tập trung vào mục tiêu kiềm chế lạm phát như trước.

Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết trong cuộc họp báo, sau khi hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25% xuống còn 4,00% - 4,25%, rằng thị trường lao động hiện là ưu tiên hàng đầu.

Ông nhấn mạnh sẽ có thêm các đợt cắt giảm trong những cuộc họp tới vào tháng 10 và tháng 12 nếu tình trạng yếu kém của việc làm tiếp tục.

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã giảm lãi suất vào ngày thứ Tư, lần đầu tiên kể từ tháng 12 năm ngoái, trong bối cảnh nguy cơ thất nghiệp gia tăng. Ảnh: Rawpixel

Ông Powell nhấn mạnh: “Mọi lựa chọn đều tiềm ẩn rủi ro và không có hướng đi nào hoàn toàn rõ ràng. Fed buộc phải cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và mục tiêu đảm bảo việc làm tối đa”.

Ông lưu ý tốc độ tạo việc làm gần đây đã giảm xuống dưới mức cần thiết để giữ tỷ lệ thất nghiệp ổn định, và trong bối cảnh doanh nghiệp ít tuyển dụng, bất kỳ sự gia tăng nào trong sa thải cũng có thể khiến tỷ lệ thất nghiệp nhanh chóng leo thang.

Ông Powell nói thêm tỷ lệ thất nghiệp ở các nhóm thiểu số đang tăng, người trẻ tuổi chịu tác động mạnh hơn từ các chu kỳ kinh tế, trong khi phần lớn việc làm mới có mức lương thấp, phản ánh thị trường lao động suy yếu.

Ông nhấn mạnh: “Chúng ta không cần nó suy yếu thêm nữa”.

Những bình luận trên cho thấy sự thay đổi trong giọng điệu của Fed so với mùa Hè, khi các quan chức từng cho rằng mức thuế nhập khẩu cao hơn do chính quyền ông Trump áp đặt sẽ không gây ra tình trạng lạm phát kéo dài.

Giá cả được dự báo có thể tăng nhanh vào cuối năm nhưng áp lực lạm phát sẽ dần hạ nhiệt, ngay cả khi chính sách tiền tệ nới lỏng. Song song đó, thị trường việc làm bộc lộ dấu hiệu suy yếu rõ rệt, với tốc độ tăng lương gần như chững lại.

Quyết định cắt giảm lãi suất được đưa ra trong bối cảnh chính trị căng thẳng, khi Tổng thống Donald Trump liên tục chỉ trích chính sách lãi suất, tìm cách sa thải Thống đốc Lisa Cook nhưng không thành công, đồng thời bổ nhiệm Stephen Miran - người đang tạm nghỉ công việc tại Nhà Trắng - vào vị trí còn trống trong Hội đồng Thống đốc Fed.

Ông Miran tuyên thệ nhậm chức ngay trước khi cuộc họp bắt đầu và trở thành người duy nhất phản đối quyết định chính sách, cho rằng lãi suất cần giảm thêm 0,5% để hỗ trợ nền kinh tế. Ông cũng được cho là đã đệ trình dự báo riêng, đề xuất hạ lãi suất xuống dưới 3% vào cuối năm.

Tuy vậy, lo ngại rằng Fed bị ảnh hưởng quá nhiều bởi chính trị dường như bị phóng đại. Hai thống đốc khác do ông Trump bổ nhiệm - Michelle Bowman và Christopher Waller - đều đồng thuận với quyết định chung.

Ông Waller thậm chí từ mùa Hè đã kêu gọi chú ý nhiều hơn đến thị trường việc làm, phù hợp với quan điểm hiện nay của Fed. Trước câu hỏi về sức ép chính trị, ông Powell khẳng định Fed chỉ dựa vào dữ liệu để đưa ra quyết định và không chịu tác động từ yếu tố bên ngoài. Ông nói thêm rằng hiện không có sự ủng hộ rộng rãi nào cho việc hạ lãi suất tới 0,5%.

Nhiều nhà phân tích cho rằng Fed hiện đặt ưu tiên vào thị trường lao động hơn là kiểm soát lạm phát.

Ellen Hazen, chiến lược gia tại FL Putnam Investment Management, nhận định: “Ngay cả khi lạm phát kết thúc năm ở mức 3%, cao hơn mục tiêu 2%, Fed vẫn xem rủi ro mất việc làm là mối quan tâm lớn hơn”.

Ông Powell cũng nhấn mạnh điều quan trọng không nằm ở mức cắt giảm đầu tiên, mà ở lộ trình cắt giảm nhanh hơn một chút, với điểm dừng lãi suất thấp hơn khoảng 0,25% so với dự báo hồi tháng 6. Tuy nhiên, ông lưu ý lộ trình này không phải cam kết chắc chắn, bởi lạm phát vẫn có nguy cơ tăng trở lại và Fed cần duy trì sự linh hoạt.

Một số chuyên gia, trong đó có Christopher Hodge - nhà kinh tế trưởng tại công ty dịch vụ tài chính Natixis (Mỹ) - cho rằng Fed cuối cùng sẽ hướng tới mức “trung lập”, tức chấp nhận lạm phát cao hơn đôi chút để giữ việc làm ổn định đến năm 2026.

Theo dự báo mới, Fed vẫn giữ lạm phát ở mức 3% vào cuối năm nay, cao hơn mục tiêu 2% nhưng không thay đổi so với tháng 6. Tỷ lệ thất nghiệp dự báo giữ nguyên ở mức 4,5%, trong khi tăng trưởng kinh tế được điều chỉnh tăng nhẹ từ 1,4% lên 1,6%.

Thị trường phản ứng không đồng nhất trước quyết định của Fed. Giá cổ phiếu lúc đầu tăng nhẹ nhưng sau đó lại giảm và đóng cửa trái chiều. Đồng USD tăng giá so với các đồng tiền lớn khác, còn lợi suất trái phiếu kho bạc gần như không thay đổi.

Trên thị trường hợp đồng tương lai, nhà đầu tư đánh giá có hơn 90% khả năng Fed sẽ tiếp tục hạ lãi suất vào cuộc họp cuối tháng 10. Trong số những người ủng hộ quyết định có Thống đốc Lisa Cook, người tham dự và bỏ phiếu sau khi được tòa án đứng về phía mình trong vụ kiện liên quan đến nỗ lực sa thải bà.

Tùng Lâm