Bệnh hiếm đe dọa tính mạng được phát hiện dù không có triệu chứng

Đây là tình trạng có thể gây thiếu máu nuôi ruột dẫn đến hoại tử, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Dù đã điều trị tăng huyết áp bằng thuốc, trong suốt 6 tháng qua ông P. không tái khám mà tự ý duy trì thuốc cũ tại nhà.

Ảnh minh họa.

Khi đến Bệnh viện, ông hoàn toàn không có triệu chứng rõ ràng, không sốt, không đau bụng, không rối loạn tiêu hóa hay các biểu hiện tim mạch bất thường. Tuy nhiên, từ khai thác bệnh sử cho thấy ông có yếu tố nguy cơ tim mạch, trong đó có tiền căn gia đình, bố từng bị tai biến.

Tại bệnh viện, các bác sỹ chỉ định thực hiện các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu để đánh giá tổng quát tình trạng tim mạch.

Kết quả chụp CT ngực liều thấp phát hiện hình ảnh phình động mạch chủ ngực, với đường kính động mạch chủ lên là 50 mm và động mạch chủ xuống là 38 mm, kèm theo hiện tượng vôi hóa cung động mạch chủ.

Đặc biệt, hình ảnh chụp MSCT 128 dãy hệ động mạch chủ cho thấy động mạch chủ lên, quai động mạch chủ và động mạch chủ ngực đều giãn. Đáng lưu ý, đoạn động mạch mạc treo tràng trên, mạch máu chính nuôi ruột non và một phần ruột già, cách gốc khoảng 2 cm có đoạn phình hình thoi dài 50 mm, đường kính 18 mm, kèm lóc tách thành động mạch bờ trái dài 19 mm.

Vị trí này tạo thành hai lòng mạch, gồm lòng thật 11 mm và lòng giả 3 mm. Cuối đoạn phình còn xuất hiện huyết khối kích thước 4 mm, gây hẹp nhẹ lòng mạch khoảng 30%. Các đoạn khác của hệ động mạch chủ, bao gồm động mạch mạc treo và động mạch chậu hai bên, xuất hiện xơ vữa rải rác nhưng chưa gây hẹp đáng kể.

Dựa trên kết quả thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng, các bác sỹ chẩn đoán ông P. mắc nhiều bệnh lý phối hợp gồm: phình tách động mạch mạc treo tràng trên, phình động mạch chủ ngực, hở van động mạch chủ mức độ nặng, tăng huyết áp và rối loạn chuyển hóa lipid.

Ngay sau khi có kết quả, bệnh nhân được điều chỉnh lại phác đồ điều trị nội khoa, hướng dẫn chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý và được theo dõi sát sao bởi bác sĩ chuyên khoa Tim mạch.

Phình tách động mạch mạc treo tràng trên (Superior Mesenteric Artery Dissection - SMA dissection) là một bệnh lý mạch máu hiếm gặp, xảy ra khi lớp nội mạc của động mạch bị rách, tạo thành một “lòng giả” song song với lòng mạch thật.

Lòng giả này có thể chèn ép, làm giảm hoặc tắc dòng máu nuôi ruột, dẫn đến thiếu máu ruột cấp, hoại tử ruột hoặc thậm chí vỡ động mạch nếu không được điều trị.

Bệnh thường xảy ra tự phát (60-70% trường hợp), đôi khi liên quan đến chấn thương, phẫu thuật, can thiệp nội mạch hoặc các bệnh mô liên kết như hội chứng Marfan. Các yếu tố nguy cơ bao gồm tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, hút thuốc lá và tuổi cao.

Tuy tỷ lệ mắc bệnh rất thấp, dưới 0,1% trong các bệnh lý mạch máu nhưng bệnh có diễn biến lâm sàng phức tạp và dễ bị nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường do triệu chứng chủ yếu là đau bụng đột ngột quanh rốn hoặc thượng vị, kèm buồn nôn, nôn, chướng bụng.

Nếu được phát hiện sớm, khoảng 50-60% trường hợp có thể điều trị bảo tồn bằng thuốc với tỷ lệ biến chứng thấp. Tuy nhiên, 20-30% bệnh nhân sẽ cần can thiệp nội mạch hoặc phẫu thuật để ngăn chặn nguy cơ thiếu máu ruột cấp hoặc vỡ động mạch.

Phương pháp chẩn đoán tiêu chuẩn hiện nay là chụp CT-angiography (CTA), cho phép đánh giá chính xác vị trí tách lớp, tình trạng lòng mạch, huyết khối và mức độ hẹp.

Theo bác sỹ Nguyễn Quang Minh, Trưởng Khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, bệnh tăng huyết áp được ví như “kẻ giết người thầm lặng” bởi diễn tiến âm thầm nhưng để lại nhiều biến chứng nguy hiểm cho tim, não, thận và hệ mạch máu.

Do đó, mỗi người cần chủ động kiểm tra huyết áp định kỳ, nắm rõ chỉ số huyết áp nền của mình, đồng thời duy trì điều trị đều đặn theo hướng dẫn của bác sỹ chuyên khoa.

Ngoài ra, việc tầm soát định kỳ các biến chứng liên quan đến tăng huyết áp, đặc biệt là các bệnh lý mạch máu lớn, sẽ góp phần phát hiện sớm và giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, bảo vệ sức khỏe toàn diện cho người bệnh.

D.Ngân