Bệnh nhân chạy thận về với bệnh viện vùng ven

Suốt gần 5 năm chạy thận đối với bà Lê Thị Tuyết (66 tuổi, ở Hóc Môn, TP HCM), đây là chuỗi hành trình đầy gian nan, đòi hỏi sự đồng hành rất lớn không chỉ từ gia đình mà là cả phía bệnh viện (BV).

Tiết kiệm, tiện lợi

Thời gian đầu, bà Tuyết chạy thận tại một BV đa khoa tư nhân ở huyện Củ Chi. Mỗi tuần, bà phải chạy thận 2 lần, mỗi lần chạy từ 3-4 giờ với chi phí trung bình mỗi tháng tiêu tốn hơn 7 triệu đồng. Những lần chạy thận đều phải nhờ chồng chở đến, ngồi chờ bà xong lượt rồi mới chở về. Gánh nặng về chi phí, lại cần thêm 1 người đi cùng, bà quyết định chuyển về điều trị tại BV Đa khoa Khu vực Hóc Môn (TP HCM) để tiếp tục duy trì sự sống.

"Tôi chạy ca 2, bắt đầu từ 9 giờ đến khoảng đầu giờ chiều là xong. Giờ đây, mỗi tuần tôi chạy thận 3 lần, quãng đường từ nhà đến BV chỉ khoảng 10 phút thôi. Nhờ có BHYT nên mỗi tháng chỉ còn tốn gần 2 triệu đồng (bao gồm cả tiền thuốc) - bà Tuyết nói.

Bác sĩ Nguyễn Thanh Hoàng (BV Đa khoa Khu vực Hóc Môn) kiểm tra sức khỏe bệnh nhân đang chạy thận

Mỗi ngày, BV Đa khoa Khu vực Hóc Môn có gần 100 bệnh nhân đến lọc thận nhân tạo. Từ ngày BV chuyển sang cơ sở mới, quá trình lọc thận của bệnh nhân thoải mái hơn nhờ có cơ sở vật chất hiện đại, thoáng mát. BSCK1 Nguyễn Thanh Hoàng, Trưởng Khoa Nội thận - lọc máu BV, cho biết BV có 20 máy lọc thận nhân tạo, chạy 4 ca một ngày. Dự kiến, đến cuối năm có thể tăng lên 60 máy lọc thận. Trong đó, có 20 máy do Nhật Bản hỗ trợ. "Số lượng bệnh nhân suy thận ngày càng tăng, độ tuổi trẻ hóa càng nhiều. Không chỉ các BV tuyến đầu, các BV tuyến dưới cũng đang quá tải. Chỉ cần 1 máy lọc thận gặp trục trặc, sẽ có 4 bệnh bị rớt lại" - BS Hoàng lo lắng.

Theo BS Hoàng, không chỉ có số bệnh nhân ở BV hạng I xin chuyển về, nhiều bệnh nhân từ các tỉnh vùng ven như Long An, Bình Dương... cũng đến đăng ký lịch chạy thận. Vì số máy lọc có giới hạn nên BV phải ưu tiên cho những bệnh nhân ở khu vực huyện Hóc Môn và quận 12 trước, sau đó mới tiếp nhận thêm những ca bệnh mới. Về chuyên môn, quá trình chạy thận của bệnh nhân không quá phức tạp, BV nào cũng có thể đáp ứng, thậm chí là những BV hạng III. "Khi có bệnh nhân bị rớt lại, chúng tôi bắt buộc phải tăng cường thêm 1 ca chạy thận vào buổi tối. Mỗi ca trực có 1 bác sĩ và 4 điều dưỡng theo dõi. Trong khi đó, toàn khoa chỉ có 3 bác sĩ. Với số lượng nhân viên y tế hiện giờ, chỉ gọi là tạm ổn chứ chưa đủ để duy trì hoạt động của khoa" - BS Hoàng trăn trở.

PGS-TS-BS Trần Phủ Mạnh Siêu, Giám đốc BV quận Gò Vấp (TP HCM), cho hay hiện tại BV có 15 máy lọc thận, chạy thận cho 45 bệnh nhân mỗi ngày. Mỗi máy lọc thận nhân tạo gắn liền với 2-3 bệnh nhân đến suốt cuộc đời, vì vậy hầu như danh sách đăng ký chạy thận tại các BV đều cố định. Điều này có nghĩa rằng, chỉ khi có người nào đó mất đi hoặc từ bỏ chạy thận thì BV mới có thể tiếp nhận thêm ca mới. "Tuần nào, cũng có từ 5-7 ca bệnh mới đến xin chạy thận, song BV không thể tiếp nhận, chúng tôi cũng rất áy náy. BV đã có kế hoạch đề xuất mua thêm 15 máy lọc thận nữa, tuy nhiên vẫn còn tùy thuộc vào cơ sở hạ tầng, kinh phí và nhân sự. Hy vọng trong thời gian tới, có thể phục vụ thêm nhiều bệnh nhân hơn" - PGS Siêu thông tin.

Niềm vui của bệnh nhân ở Cần Giờ

Bác sĩ Luân Thanh Trường, Trưởng Trạm Y tế xã Thạnh An (huyện Cần Giờ, TP HCM), cho biết hiện tại xã đảo đang có 4 ca bệnh phải duy trì chạy thận mỗi tuần. Trong đó, ca bệnh trẻ nhất khoảng 60 tuổi. Từ xã đảo, bệnh nhân đi đò vượt sóng vào đất liền khoảng 40 phút, sau đó mất thêm 10 phút đi xe máy đến BV huyện Cần Giờ là có thể chạy thận. "Từ ngày BV huyện có đơn vị lọc thận, hành trình chạy thận của người dân xã đảo bớt nhiêu khê hơn. Bệnh nhân có thể đi về trong ngày, không cần mất hơn 1 ngày như khi chạy thận ở trung tâm thành phố nữa" - BS Trường cho hay.

Theo BSCK1 Từ Kim Thanh, Trưởng Khoa Thận nhân tạo - BV Lê Văn Thịnh (TP HCM), đơn vị chạy thận nhân tạo tại BV huyện Cần Giờ chính thức đi vào hoạt động từ tháng 10-2023. Đây là vệ tinh Khoa Thận nhân tạo của BV Lê Văn Thịnh, được đầu tư xây mới hạ tầng với đầy đủ thiết bị, hệ thống lọc nước RO, máy chạy thận nhân tạo và đội ngũ nhân viên y tế. Hiện tại, đơn vị này đã có 9 máy lọc thận nhân tạo, có thể hỗ trợ tối đa 33 bệnh nhân suy thận trong 1 ngày. Ngoài chạy thận cho các bệnh nhân ở huyện Cần Giờ, đơn vị còn tiếp nhận bệnh nhân ở các khu vực lân cận và khách du lịch có nhu cầu.

Mặc dù mỗi ngày các bác sĩ và điều dưỡng của BV Lê Văn Thịnh phải xuất phát từ 5 giờ sáng, đi hơn 2 giờ mới đến được BV huyện Cần Giờ, tuy nhiên đội ngũ nhân viên y tế không hề cảm thấy vất vả. Ngược lại, đội ngũ bác sĩ cho rằng đây chính là trách nhiệm cần phải làm và xung phong, góp phần giúp các bệnh nhân suy thận ở huyện Cần Giờ đỡ vất vã, tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc... từ đó có nhiều cơ hội để kéo dài thêm sự sống. "Dự kiến, từ đây đến cuối năm 2025, các bác sĩ BV Lê Văn Thịnh đang phụ trách đơn vị thận nhân tạo của BV huyện Cần Giờ sẽ tổ chức tập huấn, chuyển giao để các y, bác sĩ ở huyện Cần Giờ tiếp nhận, làm chủ kỹ thuật chạy thận nhân tạo này" - BS Thanh nhấn mạnh.

Bài và ảnh: HUẾ XUÂN