Bệnh viện Thống Nhất ghép tim ca đầu tiên từ người hiến tạng chết não

Ngày 23-10, Bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM) tổ chức buổi cung cấp thông tin về việc mới đây bệnh viện phối hợp các đơn vị tổ chức lấy và ghép tạng, bộ phận cơ thể từ người hiến tạng chết não.

Ca lấy và ghép tạng, bộ phận cơ thể từ người hiến tạng chết não. Ảnh: BVCC

1 người hiến tạng cứu 5 người khác

PGS.TS.BS Đỗ Kim Quế, Phó Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất, cho biết đây là ca hiến tạng thứ 4 của bệnh viện. Người hiến tạng là một phụ nữ trung niên. Trong một lần đi làm vào ban đêm, chị không may gặp tai nạn giao thông nghiêm trọng, được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Thống Nhất trong tình trạng chấn thương sọ não nặng, dập phổi do chấn thương ngực kín.

PGS.TS.BS Đỗ Kim Quế, Phó Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất, chia sẻ tại họp báo. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Bệnh nhân ngừng tim ngừng thở tại khoa Cấp cứu và đã được hồi sinh tim phổi khôi phục tuần hoàn.

Sau đó, bệnh nhân chuyển lên điều trị tại khoa Phẫu thuật – Gây mê hồi sức, các bác sĩ đã nỗ lực trong suốt 3 ngày để cứu chữa nhưng tình trạng tri giác bệnh nhân không cải thiện. Sau nhiều lần hội chẩn với các chuyên gia Nội – Ngoại Thần kinh, tiên lượng phục hồi chức năng thần kinh được đánh giá rất thấp.

PGS.TS.BS Đỗ Kim Quế cùng ê-kíp thực hiện ca lấy ghép tạng. Ảnh: BVCC

Trước tình huống này, Chi hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người của bệnh viện trực tiếp gặp gỡ và trao đổi với con trai bệnh nhân về tình hình và ý nghĩa cao đẹp của việc hiến tạng.

Con của bệnh nhân cho biết trước đây mẹ anh từng bày tỏ mong muốn hiến xác cho y học sau khi qua đời. Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng và bàn bạc với gia đình, anh đồng ý hiến tạng của mẹ trong trường hợp xác định chết não.

Bệnh viện Thống Nhất nhanh chóng thành lập Hội đồng đánh giá chết não và Hội đồng điều phối hiến – ghép mô, tạng, đồng thời báo tin cho Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia.

Hội đồng đánh giá chết não đã tiến hành đánh giá tình trạng chết não của bệnh nhân với sự hỗ trợ chuyên môn từ cán bộ Phòng Kỹ thuật Hình sự – Công an TP.HCM. Sau ba lần thăm khám theo quy định, vào lúc 9 giờ 30 phút sáng 17-10, Giám đốc bệnh viện chính thức công bố bệnh nhân chết não, sẵn sàng cho quy trình hiến tạng.

Ê-kíp Bệnh viện Thống Nhất phẫu thuật lấy tạng từ người hiến tạng chết não. Ảnh: BVCC

Trong quá trình điều phối, do người hiến có nhiều yếu tố bệnh lý nền, Bệnh viện Thống Nhất đã hội chẩn với các chuyên gia từ Bệnh viện Chợ Rẫy và Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia để đánh giá khả năng sử dụng và điều phối các tạng hiến.

Kết luận của hội đồng chuyên môn hiến ghép mô tạng xác định tim, 2 thận và 2 giác mạc đủ điều kiện hiến tặng.

Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia đã điều phối các mô tạng hiến theo đúng các quy định hiện hành. 1 thận và 2 giác mạc được điều phối cho bệnh nhân chờ ghép tại Bệnh viện Trung ương Huế, thận còn lại được chuyển cho bệnh nhân đang chờ ghép tại Bệnh viện Nhân Dân Gia Định, tim được ghép cho một bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối tại Bệnh viện Thống Nhất.

Ê-kíp ghép tim cho bệnh nhân suy tim nặng. Ảnh: BVCC

Ca ghép tim chưa từng có tiền lệ

Đúng 3 giờ 30 ngày 18-10, Bệnh viện Thống Nhất tổ chức tri ân người hiến tặng mô tạng, sau đó phẫu thuật lấy mô, tạng. Các lực lượng Cảnh sát giao thông TP.HCM đã tích cực hỗ trợ điều phối giao thông, giúp xe vận chuyển các mô tạng và đoàn chuyên gia di chuyển nhanh nhất có thể đến các đơn vị nhận tạng.

Lúc 8 giờ 15 ngày 18-10, tại Bệnh viện Thống Nhất, trái tim của người hiến đã đập trở lại trong lồng ngực của người nhận, cách khoảng 127 phút sau khi rời lồng ngực người hiến. Đây là trường hợp ghép tim đầu tiên được thực hiện tại Bệnh viện Thống Nhất, đánh dấu bước tiến mới trong năng lực chuyên môn và hợp tác của bệnh viện.

Ca phẫu thuật lấy tạng diễn ra thành công. Ảnh: BVCC

Người được nhận tim là bệnh nhân nam (61 tuổi) bị suy tim rất nặng, đăng ký chờ ghép tim tại Trung tâm điều phối ghép tạng quốc gia và đang nằm điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất.

TS.BS Trương Quang Khanh, Trưởng khoa Nhịp tim Bệnh viện Thống Nhất, cho biết bệnh nhân đã suy tim độ 4 (mức nặng nhất). Dù được điều trị nội khoa tối đa song thuốc không còn tác dụng, tim gần như không đáp ứng, chỉ gắng sức nhẹ đã khó thở. Máy phá rung phải hoạt động liên tục đến mức hết pin, phải thay sang chiếc máy thứ hai.

Suốt 2 tháng qua nằm viện, tình trạng bệnh nhân ngày càng xấu đi. Bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy hội chẩn xem xét sắp xếp ghép tim, song nguồn tạng khan hiếm khiến mọi hy vọng trở nên mong manh.

Ngay trong ngày 17-10, bệnh nhân đã bị một cơn rung thất phải cấp cứu, không thể chuyển viện và có thể tử vong nếu không được ghép tim.

Bác sĩ bảo quản các mô tạng để vận chuyển đến các đơn vị nhận tạng. Ảnh: BVCC

Bác sĩ Quế cho biết Bệnh viện Thống Nhất hiện chưa được cấp phép thực hiện kỹ thuật ghép tim. Trong khi đó tình trạng người bệnh quá nặng, chỉ cần bệnh nhân nhúc nhích sẽ xảy ra tim rung thất, phù phổi, ngưng tim, không thể chuyển sang viện khác.

Trong tình huống khẩn cấp, Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) có văn bản cho phép bác sĩ Bệnh viện Thống Nhất thực hiện ca ghép, đồng thời huy động các trung tâm ghép tạng hàng đầu như Bệnh viện Chợ Rẫy và Trung ương Huế hỗ trợ.

Sau phẫu thuật 6 giờ, bệnh nhân đã tỉnh lại, được rút ống nội khí quản sau 26 giờ. Hiện bệnh nhân đã có thể vận động tại chỗ, sức khỏe dần hồi phục. Khi tỉnh dậy, câu đầu tiên bệnh nhân nói là: “Tôi cảm ơn người đã hiến trái tim cho tôi. Cảm ơn tập thể y bác sĩ đã thực hiện ca ghép tim giúp tôi được sống”.

Ê-kíp vận chuyển các mô tạng đến các đơn vị nhận tạng. Ảnh: BVCC

Theo bác sĩ Quế, người nhận tim có hoàn cảnh rất khó khăn trong khi chi phí ghép tim rất lớn, chỉ có thể đi vay nóng để lo. “Chúng tôi khuyên bệnh nhân không nên vay nóng và hướng dẫn họ làm đơn xác nhận hoàn cảnh khó khăn ở địa phương, bệnh viện sẽ tìm nguồn hỗ trợ từ nhà hảo tâm, quỹ hỗ trợ bệnh nhân nghèo để giúp đỡ” - bác sĩ Quế nói.

THẢO PHƯƠNG