Bị khám nhà, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump so đo với ông Barack Obama

Các Tổng thống Mỹ sau khi kết thúc nhiệm kỳ đều phải tuân thủ quy trình xử lý tài liệu có liên quan

Cuộc khám xét chưa từng có tiền lệ

Đầu tuần qua, FBI đã thực hiện một lệnh khám xét chưa từng có tiền lệ vào dinh thự Mar-a-Lago của ông Donald Trump ở Palm Beach (bang Florida). Không rõ FBI đang tìm kiếm điều gì, nhưng một số thông tin báo chí Mỹ cho rằng, lệnh khám xét có liên quan đến yêu cầu của Cơ quan Lưu trữ quốc gia vào đầu năm nay để Bộ Tư pháp điều tra xem liệu ông Trump có vi phạm pháp luật hay không khi mang theo hồ sơ của chính phủ đến Mar-a-Lago. Các nguồn tin còn nhấn mạnh, đặc vụ FBI nhận được lệnh truy tìm hồ sơ mật của Nhà Trắng mà Bộ Tư pháp Mỹ cho rằng ông Trump đã lưu giữ bất hợp pháp.

Cuộc khám xét chưa từng có tiền lệ này cũng đã đánh dấu đỉnh điểm của “cuộc chiến” giữa ông Donald Trump khi ông tỏ ra coi thường Đạo luật Hồ sơ Tổng thống năm 1978 và các bên có nhiệm vụ duy trì luật đó. Sau cuộc khám xét, ông Trump và các đồng minh của ông trên Fox News lên tiếng rằng, chính cựu Tổng thống Obama cũng đã chuyển hồ sơ từ Nhà Trắng đến Chicago cho thư viện riêng. “Điều gì đã xảy ra với 30 triệu trang tài liệu được Barack Hussein Obama đưa từ Nhà Trắng đến Chicago? Ông ấy từ chối trả lại chúng!” - ông Donald Trump đã viết trong một bài đăng hôm 11-8 trên Truth Social. “Chuyện gì đang xảy ra? Hành động này mâu thuẫn mạnh mẽ với Cơ quan Lưu trữ quốc gia. Liệu họ có đột nhập vào “dinh thự” của ông Obama ở Martha's Vineyard không?”.

Hai trường hợp hoàn toàn khác nhau

Tuy nhiên, sự thật không hoàn toàn như tuyên bố của ông Trump. Hàng chục nghìn tài liệu của ông Obama đã được vận chuyển đến Chicago, nhưng chúng đã được chuyển đến một cơ sở của chính phủ liên bang. Luật liên bang yêu cầu các tổng thống và chính quyền của họ phải lưu giữ một bộ sưu tập chi tiết các email, tài liệu và thậm chí cả quà tặng từ thời tại vị vì tất cả những thứ đó là tài sản của người dân Mỹ. Cơ quan Lưu trữ quốc gia nắm quyền sở hữu hợp pháp các tài liệu của vị cựu Tổng thống, sau đó bắt đầu quá trình dài phân loại tài liệu trước khi công chúng có thể đề nghị tiếp cận nhiều năm sau đó. Một số tài liệu này sau đó đã được chuyển đến thư viện tổng thống của ông Obama đúng theo trình tự.

Ngoài quá trình sàng lọc này, thư viện tổng thống của ông Barack Obama sẽ phá vỡ tiền lệ, trong đó Quỹ Obama sẽ trả tiền để số hóa cho các hồ sơ chưa được phân loại nhằm mục đích dân chủ hóa quyền truy cập vào các tài liệu. Đây được coi là “kho lưu trữ kỹ thuật số đầu tiên dành cho Tổng thống” - theo tờ New York Times.

Cựu Tổng thống Trump và con trai cũng trích thông tin trên New York Post lưu ý rằng, cho đến nay, sau 5 năm hết nhiệm kỳ, các hồ sơ được chuyển đến thư viện tổng thống của ông Obama vẫn chưa được số hóa và cung cấp cho công chúng. Mặc dù sự chậm trễ đã gây ra một số phẫn nộ từ các nhà sử học và nhà phê bình, nhưng quá trình chuyển giao hồ sơ thường mất nhiều năm, chưa kể nhiệm vụ số hóa khoảng 30 triệu tài liệu để đưa lên mạng. Mặt khác, luật sư của ông Trump cho biết, các đặc vụ liên bang đã lấy ít nhất một chục hộp chứa tài liệu nhạy cảm và một số tài liệu “tối mật” từ khu Mar-a-Lago của cựu tổng thống. Lệnh khám xét của FBI nhằm mục đích xem liệu ông Trump có mang theo tài liệu về nhà mà lẽ ra phải được chuyển vào cuối nhiệm kỳ của ông hay không. Trong trường hợp này, dù ông Trump và ông Obama đều lấy hồ sơ từ Nhà Trắng, nhưng sự khác biệt đáng kể về mặt quy trình giải thích tại sao ông Trump bị FBI giám sát còn việc thu thập tài liệu để lập thư viện của ông Obama không bị cơ quan thực thi pháp luật liên bang cản trở.

Một chi tiết đáng chú ý khác, không rõ đồ đạc của cựu đệ nhất phu nhân Melania Trump có nằm trong số những món đồ bị FBI thu giữ vừa qua hay không. “Đối với các sự kiện chính thức, chẳng hạn như chuyến thăm cấp nhà nước, trang phục của đệ nhất phu nhân có thể được nhà thiết kế tặng như một món quà và thay mặt Chính phủ Mỹ nhận, nhưng sau đó chúng được đưa về cho Cơ quan Lưu trữ quốc gia” - Joanna Rosholm, thư ký báo chí của cựu Đệ nhất phu nhân Michelle Obama giải thích trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin AP năm 2014.

(Theo Business Insider)

Yến Chi