Bi kịch gia đình từ những mâu thuẫn nhỏ
Những ngày qua, người dân Cà Mau xôn xao về hai vụ án đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn tỉnh. Đó là vụ con rể ra tay sát hại 3 người trong gia đình vợ rất dã man và vụ án anh trai sát hại em ruột vì mâu thuẫn…
Những vụ án trên nhanh chóng được Công an tỉnh Cà Mau khám phá; nhưng qua đó cũng cảnh báo vấn đề gây án từ những mâu thuẫn nhỏ và bài học về công tác phòng ngừa xã hội trong phòng, chống tội phạm ở vùng nông thôn…
Những vụ án đau lòng
Ngày 11-4-2022, gia đình anh Phạm Văn Nhỏ (SN 1977, ngụ ấp Bào Nhàn, xã Hồ Thị Kỷ, huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau) hốt hoảng khi người thân bỗng nhiên mất tích. Ngày 13-4, Công an xã Hồ Thị Kỷ và người thân đến ao tôm của anh ở Khóm 1, phường Tân Xuyên, TP Cà Mau tìm thì chỉ thấy có chiếc xuồng trong ao. Nghi vấn nạn nhân có thể rơi xuống nước, nên mọi người tổ chức mò tìm thì phát hiện một thi thể đang bị gài chặt bởi các đoạn cây dưới đáy ao nên dù đã chết mấy ngày nhưng thi thể không thể nổi lên mặt nước. Nhận tin báo, các đơn vị nghiệp vụ Công an tỉnh Cà Mau nhanh chóng có mặt bảo vệ hiện trường.
Xung quanh hiện trường là nhà dân được bao bọc bởi các ao tôm rộng lớn. Khu vực trên vắng vẻ, nhiều lùm cây lớn, rậm rạp; từ vị trí phát hiện nạn nhân đến ngoài đường chính khá xa. Vì vậy, có thể thủ phạm đã lợi dụng để che giấu hành vi giết người, giấu xác. Để có thể vớt xác nạn nhân phục vụ công tác khám nghiệm tử thi, khám nghiệm hiện trường, cơ quan Công an, chính quyền địa phương huy động nhiều máy bơm nước công suất lớn. Đến trưa 14-4, sau khi ao tôm cạn, thi thể trên được xác định là anh Phạm Văn Nhỏ, người mất tích từ 11-4.
Quá trình điều tra, các tổ công tác đã sàng lọc tất cả đối tượng nghi vấn, đồng thời xác minh các mối quan hệ của nạn nhân. Theo thông tin gia đình cung cấp và những người quen biết cung cấp thì anh Nhỏ năm nay đã 45 tuổi nhưng chưa lập gia đình, hàng ngày chăm sóc mẹ già 90 tuổi bị bệnh liệt giường cùng người chị gái cũng bị bệnh nhiều năm. Theo đánh giá của những người hàng xóm, nạn nhân là người hiền lành, chất phác. Trước ngày 11-4, anh Nhỏ vẫn sinh hoạt bình thường tại nhà… Tuy nhiên, có một thông tin đáng lưu ý là trước đó hơn một tháng, giữa nạn nhân và người anh ruột đã xảy ra mâu thuẫn, cự cãi…
Khi khám nghiệm hiện trường, khám tử thi, Cơ quan điều tra đã thu thêm nhiều dấu vết phù hợp với các vật chứng đã thu thập được. Ngày 14-4, sau cuộc họp khẩn dưới sự chủ trì của đồng chí Phó Giám đốc Công an tỉnh, các đơn vị nghiệp vụ và Công an TP Cà Mau, các điều tra viên đã mời Phạm Văn Tròn (SN 1955, ngụ Khóm 1, phường Tân Xuyên, TP Cà Mau, anh ruột của nạn nhân) cùng một số người có liên quan về cơ quan Công an để làm việc. Tại cơ quan Công an, ông Tròn chối tội, một mực phủ nhận hành vi liên quan. Tuy nhiên, với những chứng cứ và lời khai cùng sự dày dạn kinh nghiệm của điều tra viên trong quá trình lấy lời khai, sau một đêm, ông Tròn đã cúi đầu thừa nhận chính là kẻ thủ ác ra tay sát hại em ruột.
Theo lời khai ban đầu, gần đây giữa hai anh em Phạm Văn Tròn và Phạm Văn Nhỏ xảy ra mâu thuẫn trong việc chăm sóc mẹ. Anh Nhỏ kỹ tính trong việc nuôi mẹ bệnh nên anh đề nghị các anh, chị khi đến nhà chăm sóc mẹ phải ngồi cạnh canh chừng. Từ đó, giữa ông Tròn và anh Nhỏ thường xảy ra cãi nhau dẫn đến ông Tròn ấm ức trong lòng, lên kế hoạch giết em ruột. Ông Tròn chuẩn bị cây gỗ để sẵn ở bờ đầm tôm của anh Nhỏ (nhà ông Tròn ở cạnh đầm tôm của anh Nhỏ) chờ thời cơ ra tay sát hạt em.
Sáng 11-4, Tròn phát hiện anh Nhỏ đi thăm ao nên phục kích dùng cây đánh vào đầu làm anh Nhỏ ngã xuống ao, dùng rựa chém nạn nhân tử vong. Để che giấu hành vi phạm tội, Tròn dùng 4 đoạn cây, 2 thanh sắt bẻ cong gài xác nạn nhân dưới đáy ao tôm. Ngày 15-4, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Cà Mau tiến hành khám xét nhà, xung quanh khu vực, thu giữ các vật chứng liên quan, gồm: rựa, búa, cây sào và xuồng. Từ lời khai của nghi phạm, lực lượng chức năng tiến hành mò tìm được xe mô tô của nạn nhân dưới sông trước nhà đối tượng.
Sau khi cơ quan Công an khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi và bàn giao thi thể anh Nhỏ cho gia đình lo hậu sự thì người mẹ 90 tuổi của anh Nhỏ cũng tử vong sau 2 giờ đồng hồ.
Cũng tại Cà Mau, liên quan đến vụ thảm án khiến 3 người trong gia đình tử vong, ngày 15-4, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Cà Mau khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Hoàng Lên (SN 1989, ngụ thị trấn Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau) về hành vi “Giết người”.
Cụ thể, lúc 23h ngày 4-4, Lên và vợ là chị Trần Thị Mộng Tuyền (SN 1989, ngụ thị trấn Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân) mâu thuẫn dẫn đến đánh nhau. Nguyên do, chị Tuyền đòi chia tay nhưng Lên không đồng ý. Nghe đánh nhau, bà Nguyễn Ngọc Xứng (SN 1964, mẹ chị Tuyền) ra can ngăn thì bị Lên lấy xà beng đánh tử vong. Chị Tuyền bỏ chạy, bị Lên đuổi theo dùng xà beng đánh tử vong tại chỗ. Lúc này, con riêng chị Tuyền là cháu Phan Mạnh Tiến (SN 2016) thức giấc, đi ra thấy vụ việc liền bị Lên xuống tay sát hại. Sau khi giết chết vợ, mẹ vợ và con riêng của vợ, đến 5h ngày 5-4, Lên cắt cổ tự sát nhưng không chết. Khi cơ quan Công an đến, phát hiện Lên bị thương nặng nên đưa đi cấp cứu. Khi Lên tỉnh táo đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình.
Cần tăng cường công tác phòng ngừa
Những vụ án giết người xuất phát từ mâu thuẫn nhỏ, nhất thời nên công tác phòng ngừa còn gặp nhiều khó khăn. Bởi vì từ thời điểm phát sinh mâu thuẫn đến khi gây án chỉ trong vài giờ. Do vậy, để từng bước góp phần phòng ngừa, ngăn chặn, làm giảm các vụ giết người do nguyên nhân xã hội, Công an tỉnh Cà Mau đã và đang tập trung thực hiện nhiều giải pháp. Trong đó, phối hợp các cơ quan, ban ngành đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục về pháp luật, đạo đức, lối sống và ý thức phòng ngừa tội phạm; kết hợp giữa tuyên truyền chung và tuyên truyền cá biệt với nhóm đối tượng có nguy cơ cao phạm tội giết người; xây dựng các hình thức tiếp nhận, tư vấn, hỗ trợ pháp luật, tư vấn xử lý các tình huống, hòa giải mâu thuẫn trong cộng đồng dân cư; phát huy hiệu quả hoạt động của các tổ chức đoàn thể xã hội, mô hình hòa giải ở cơ sở, vai trò người có uy tín trong hòa giải các mâu thuẫn, không để phát sinh tội phạm.
Thực tế thời gian gần đây đã xảy ra không ít vụ trọng án mà nguyên nhân xuất phát từ những mâu thuẫn trong cuộc sống hàng ngày. Đặc điểm chung của những đối tượng gây ra các vụ trọng án là các đối tượng gây án đều có nhận thức xã hội, hiểu biết pháp luật rất hạn chế. Những xung đột tích tụ, dồn nén lâu ngày khi bị kích động, mất hết lý trí mà sử dụng bản năng dẫn đến hành vi tiêu cực, côn đồ. Khi học thức càng thấp, hoặc môi trường sống càng phức tạp, những tâm lý lệch lạc càng lớn thì nguyên nhân, điều kiện dẫn đến hành động tiêu cực, gây án mạng càng lớn.
Bàn về biện pháp phòng ngừa loại tội phạm này, luật sư Phan Đình Hưng (Đoàn luật sư TP Cần Thơ) đề cao vai trò giáo dục của gia đình. Gia đình là nền tảng, nơi khởi nguồn, hình thành nhân cách đạo đức. Trong gia đình được rèn luyện, chỉ dẫn một cách bài bản thì sẽ hình thành những con người tốt, và ngược lại. Theo luật sư Hưng, vai trò quản lý nhà nước tại địa bàn cũng rất quan trọng. Chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội, quần chúng phải nắm bắt tốt tình hình địa bàn, mâu thuẫn như thế nào, sớm hòa giải, giải tỏa các vấn đề vướng mắc không để tích tụ, bức xúc có thể dẫn tới các hậu quả khôn lường.
“Luật hình sự nước ta đã quy định các chế tài rất nghiêm khắc. Vấn đề việc xử lý phải kịp thời, nghiêm minh, đúng người, đúng tội đồng thời tạo ra một sức ép dư luận xã hội, lên án phê phán các hành vi tiêu cực… để góp phần răn đe”, luật sư Hưng nhấn mạnh.