Bí quyết nào khiến Gen Z hào hứng 'đóng phí' ủng hộ Cuba?

Thưa Thạc sĩ Phạm Thị Thu Hương, những lời kêu gọi quyên góp theo cách truyền thống đôi khi khó tạo được sự lan tỏa mạnh mẽ trong giới trẻ. Theo chị, đâu là những yếu tố "chìa khóa" trong cách tiếp cận "thu phí thành viên" đã chạm đúng vào tâm lý và hành vi của người trẻ, đặc biệt là thế hệ Gen Z, để biến một hoạt động từ thiện thành một trào lưu (trend) lan truyền rộng rãi và hiệu quả trên mạng xã hội?

Đây là một câu hỏi rất hay, và nếu trả lời dưới góc độ truyền thông, tôi sẽ bắt đầu từ việc phân tích tâm lý và hành vi Gen Z để thấy lý do vì sao cách tiếp cận “thu phí thành viên” lại có sức lan tỏa mạnh hơn so với các lời kêu gọi quyên góp truyền thống.

Khi nói đến cụm từ “thu phí thành viên” mà không gắn với hoạt động kêu gọi quyên góp, nó thể hiện sự cam kết và tích cực đồng hành lâu dài. Các hội viên sẵn sàng “cam kết tài chính” nghĩa là họ có xu hướng gắn bó và chủ động tham gia các hoạt động của hội nhóm. Từ đó sẽ tạo nên tinh thần “cùng xây – cùng hưởng” để phát triển lâu bền hơn.

Thạc sĩ Phạm Thị Thu Hương, Giám đốc Truyền thông AVSE Global - Pháp; Giảng viên Digital Marketing, FPT Polyschool Đồng Nai.

Đối với các bạn Gen Z sẽ có xu hướng mong muốn được nhìn thấy giá trị cá nhân trong một tập thể và khẳng định phong cách riêng, bản sắc của mình nhưng vẫn hòa nhập với cộng đồng. Chính vì thế, mô hình “thu phí thành viên” trong việc kêu gọi quyên góp lần này trở thành một cách tiếp cận thông minh, bởi nó chạm đúng vào tâm lý giới trẻ trong thời đại số.

Sức mạnh của các "admin" hay người quản lý cộng đồng trên mạng xã hội đã được thể hiện rất rõ qua trào lưu này. Dưới góc độ truyền thông, chị đánh giá như thế nào về vai trò và sức ảnh hưởng của những influencer này trong việc định hướng và dẫn dắt dư luận?

Tôi được học hỏi thêm nhiều về sự sáng tạo trong việc xây dựng và nắm bắt nội dung truyền thông của anh chị em “admin” các hội nhóm trên mạng xã hội về trào lưu “thu phí thành viên” ủng hộ nhân dân Cuba. Tôi nghĩ không phải ngẫu nhiên mà nội dung đó “viral” lan tỏa mạnh mẽ đến vậy.

Điều này cho thấy sức mạnh và vai trò ngày càng lớn của các admin, họ không chỉ là người quản lý cộng đồng mà còn trở thành những người khởi xướng và tạo cảm hứng cho các thành viên trong cộng đồng riêng của mình theo cách sáng tạo, gần gũi, hiệu quả.

Bên cạnh sự thành công rõ rệt về mặt lan tỏa và hiệu quả gây quỹ, liệu trào lưu này có tiềm ẩn những rủi ro nào không, thưa chị? Ví dụ như nguy cơ bị các đối tượng xấu lợi dụng để lừa đảo, việc "trend-hóa" các hoạt động thiện nguyện làm giảm đi ý nghĩa nhân văn cốt lõi chiến dịch hay không?

Thạc sĩ Phạm Thị Thu Hương cảnh báo những rủi ro có thể xảy ra khi tham gia trào lưu.

Bất kỳ trào lưu nào trên mạng xã hội, đặc biệt là gắn với hoạt động thiện nguyện, đều có hai mặt. Bên cạnh hiệu quả lan tỏa và gây quỹ rõ rệt cũng sẽ có một số rủi ro tiềm ẩn. Nguy cơ bị lợi dụng để lừa đảo, giả mạo tài khoản, uy tín của cộng đồng để trục lợi hay việc “trend-hóa” cũng rất dễ chỉ trong nhất thời, rồi nhanh chóng bị lãng quên sau khi trào lưu này đi qua và có những trend mới tiếp nối.

Tuy nhiên ở góc nhìn tích cực, tôi cho rằng mỗi cá nhân khi tiếp nhận thông tin, những xu hướng mới trên nền tảng truyền thông số cũng nên song song cập nhật, kiểm tra các thông tin từ các kênh chính thống để đảm bảo tấm lòng của mình đến đúng nơi đúng thời điểm. Đối với các tổ chức xã hội cần xây dựng cơ chế đóng góp minh bạch, thuận tiện, rõ ràng để từ đó chúng ta mới giữ được sự cân bằng giữa sự sáng tạo của truyền thông số và giá trị nhân văn cốt lõi của các hoạt động thiện nguyện.

Từ thành công của chiến dịch thu phí thành viên ủng hộ Cuba, theo chị, các chiến dịch truyền thông cộng đồng khác có thể rút ra bài học kinh nghiệm gì để thu hút sự tham gia từ nhân dân nói chung hay người trẻ nói riêng một cách hiệu quả hơn?

Tôi rất tin tưởng rằng bất kỳ sản phẩm, dịch vụ hay hoạt động cộng đồng nào nếu có thể mang lại giá trị tốt đẹp, phục vụ dân sinh thì thông điệp được truyền tải bằng câu chuyện sẽ đủ sức lay động, có ý nghĩa sâu sắc để thu hút sự tham gia từ nhân dân. Chiến dịch thu phí thành viên ủng hộ Cuba rõ ràng là một ví dụ điển hình bởi người tham gia cảm thấy tin cậy, thấy mình là một phần của cộng đồng, sẵn sàng chia sẻ nghĩa tình bằng hành động thiết thực. Lớn hơn là sự thúc đẩy tinh thần tương thân tương ái đó sẽ giúp lan tỏa hình ảnh một Việt Nam hòa bình, năng động, vươn lên mạnh mẽ và sẵn sàng hợp tác, chung tay cùng cộng đồng quốc tế.

Theo chị, trào lưu này có phải là dấu hiệu cho thấy người trẻ Việt Nam đang thay đổi cách tham gia vào các vấn đề xã hội, từ việc chỉ thụ động tiếp nhận thông tin sang chủ động tạo ra cách thể hiện, hành động độc đáo của riêng mình?

Tôi may mắn được hướng dẫn và giảng dạy rất nhiều sinh viên Gen Z và cảm nhận rõ các bạn rất chủ động và quan tâm lồng ghép giá trị Việt, các vấn đề xã hội qua các dự án học tập của mình. Các bạn không chỉ đơn thuần là người tham gia mà còn có thể trở thành người kiến tạo các hoạt động giàu tính nhân văn. Điểm đặc biệt là các bạn sinh viên không ngại thử nghiệm những hình thức mới, định hình cách thức tham gia các hoạt động xã hội theo phong cách riêng, vừa sáng tạo vừa gắn kết cộng đồng. Điển hình có thể thấy qua các “concert quốc gia” như chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam 30/4 vừa qua và hướng tới các hoạt động kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 sắp tới. Trong những sự kiện trọng đại ấy, giới trẻ chính là lực lượng góp phần tạo nên bầu không khí sôi nổi, lan tỏa mạnh mẽ. Dù thể hiện cảm xúc theo cách hài hước, gần gũi trên mạng xã hội với các nội dung đậm chất Gen Z, họ vẫn khơi dậy một niềm tự hào dân tộc sâu sắc, lan tỏa tinh thần gắn kết thế hệ và tình yêu đất nước.

"Hiện tôi đang tham gia truyền thông các dự án phi lợi nhuận của AVSE Global – Tổ chức khoa học và chuyên gia Việt Nam toàn cầu quy tụ những chuyên gia và trí thức người Việt để thực hiện các chương trình hỗ trợ cho phát triển tại Việt Nam. Đến nay, mạng lưới đã kết nối hơn 10.000 nhà khoa học, trí thức, chuyên gia hàng đầu trên 30 quốc gia và trong đó có rất nhiều bạn trẻ Gen Z. Trong quá trình cùng thực hiện các dự án, tôi rất ấn tượng về nguồn năng lượng mới, tinh thần trách nhiệm cùng khả năng ứng dụng linh hoạt các kỹ năng trong môi trường số của các bạn trẻ. Các bạn ấy không ngừng học hỏi, sáng tạo và xác định rất rõ mong muốn lan tỏa những giá trị tốt đẹp, đồng hành cùng các chuyên gia trong và ngoài nước để xây dựng một Việt Nam phát triển bền vững, hội nhập và giàu bản sắc".

Mỗi thế hệ tại mỗi thời điểm đều có những vai trò và trách nhiệm riêng, tôi tin rằng đây là cơ hội lớn cho các tổ chức xã hội và chiến dịch cộng đồng nếu biết đồng hành và trao quyền cho Gen Z, chúng ta sẽ tạo nên sự giao thoa giữa ký ức lịch sử, bản sắc dân tộc và truyền thông hiện đại, những phong trào vừa gần gũi vừa khơi gợi được tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc trong giới trẻ.

Trân trọng cảm ơn chị!