Biến dị ứng thành 'vũ khí' chống ung thư: Đột phá miễn dịch của các nhà khoa học Trung Quốc

Các nhà khoa học Trung Quốc đã biến phản ứng dị ứng – vốn thường gây phiền toái cho con người – thành một vũ khí mạnh mẽ chống lại ung thư, bằng cách tận dụng chính hệ miễn dịch của cơ thể để vận chuyển thuốc và tăng cường tấn công tế bào ung thư.

Nhóm nghiên cứu đã nạp thuốc chống ung thư vào tế bào mast – loại tế bào gây ra các triệu chứng dị ứng khi tiếp xúc với kháng nguyên như hải sản hay phấn hoa – để đưa trực tiếp thuốc vào khối u.

Các nhà khoa học cho biết họ đang hướng tới ứng dụng lâm sàng, trong đó có việc khảo sát khả năng kết hợp phương pháp này với các liệu pháp miễn dịch ung thư hiện có.

Công trình do các nhà khoa học thuộc Đại học Chiết Giang và Bệnh viện Số 1 của Đại học Y Trung Quốc thực hiện, vừa được công bố trên tạp chí khoa học Cell có bình duyệt.

“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy tiềm năng ứng dụng thực tiễn của các tế bào mast được mẫn cảm với immunoglobulin E (IgE) như một nền tảng phân phối thuốc đặc hiệu theo kháng nguyên trong liệu pháp miễn dịch ung thư”, nhóm tác giả viết, đồng thời nhấn mạnh phương pháp mới này “có tiềm năng cho điều trị ung thư cá nhân hóa”.

Tế bào mast là một thành phần của hệ miễn dịch, có vai trò bảo vệ cơ thể khỏi các mầm bệnh như virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, cũng như các độc tố như nọc độc. Khi phát hiện mối nguy, chúng giải phóng các chất gây viêm được lưu trữ sẵn để khởi phát phản ứng viêm.

Tuy nhiên, các tế bào này đôi khi “nhận nhầm” những chất vô hại như đậu phộng hay mạt bụi là mối đe dọa, từ đó gây ra phản ứng dị ứng.

Trong nghiên cứu này, nhóm khoa học Trung Quốc đã tận dụng chính cơ chế “phòng vệ quá mức” đó để chống lại ung thư.

Ông Yu Jicheng, phó giáo sư tại Trường Khoa học Dược, Đại học Chiết Giang và là đồng tác giả liên hệ của nghiên cứu, cho biết: “Chúng tôi đã cố gắng biến các khối u thành những ‘dị nguyên’ đặc hiệu, có thể kích hoạt tế bào mast và từ đó dẫn dắt một phản ứng miễn dịch có mục tiêu”.

Nhóm nghiên cứu gắn các kháng thể IgE có khả năng nhận diện kháng nguyên khối u lên bề mặt tế bào mast, giúp chúng nhận diện chính xác các khối u, ông Yu chia sẻ với trang ScienceNet.cn của Trung Quốc.

Sau đó, các tế bào mast này được nạp virus tiêu diệt ung thư – loại virus có khả năng chọn lọc phá hủy tế bào ung thư mà không làm tổn hại tế bào bình thường.

Khi được tiêm vào máu, các tế bào mast được “lập trình” này sẽ tự tìm đến khối u mục tiêu và giải phóng các yếu tố gây viêm mà chúng mang theo. Quá trình này thu hút các tế bào miễn dịch khác vào môi trường vi mô của khối u và kích hoạt phản ứng miễn dịch.

“Tế bào mast không chỉ là nền tảng vận chuyển thuốc, mà còn là bộ khuếch đại phản ứng miễn dịch”, ông Yu nói. “Khi virus phá vỡ tế bào ung thư và giải phóng kháng nguyên khối u, các phân tử do tế bào mast tiết ra sẽ thu hút các tế bào miễn dịch xâm nhập vào khối u. Sự kết hợp giữa liệu pháp virus và liệu pháp miễn dịch tạo ra một chiến lược tấn công hai mũi”.

Các thử nghiệm trên mô hình chuột mắc u hắc tố, ung thư phổi di căn và ung thư vú cho thấy phương pháp này “kích hoạt phản ứng miễn dịch chống ung thư mạnh mẽ và ức chế sự phát triển của khối u”, theo nghiên cứu.

Trong các mô hình khối u có nguồn gốc từ bệnh nhân, phương pháp này cũng giúp kìm hãm sự phát triển của khối u và gia tăng hoạt động của tế bào T – loại tế bào có khả năng tiêu diệt ung thư.

Ngoài virus tiêu diệt ung thư, nhóm nghiên cứu cho biết nền tảng tế bào mast này còn có thể được mở rộng để mang theo nhiều loại “hàng hóa” khác, bao gồm các phân tử nhỏ, virus, protein, mRNA được đóng gói trong các hạt nano lipid, cũng như các hạt nano chứa thuốc cho phép giải phóng cục bộ có kiểm soát.

Để cá nhân hóa điều trị, các nhà khoa học cũng có thể lựa chọn kháng thể IgE dựa trên kháng nguyên đặc hiệu của khối u ở từng bệnh nhân khác nhau, rồi gắn chúng lên tế bào mast nhằm tối ưu hiệu quả điều trị.

Theo SCMP

Huyền Chi