Biến đổi khí hậu: Chúng ta có thể làm gì để giải quyết hạn hán?

Tại thời điểm đó, cư dân bị giới hạn chỉ được sử dụng 50 lít mỗi ngày. Để so sánh, việc giặt quần áo tốn khoảng 70 lít nước cho một lần giặt máy. “Tôi nhớ mình đã khó khăn như thế nào khi phải sống với những hạn chế nghiêm trọng đó”, bà Coetzee, chuyên gia về đa dạng sinh học, tự nhiên và sức khỏe tại Cape Town cho hay.

Người dân ở Cape Town xếp hàng đi lấy nước. Ảnh: DW

Cuối cùng, Cape Town đã tránh được khủng hoảng bằng cách đưa ra các giới hạn nghiêm ngặt về nước đối với các doanh nghiệp và cư dân. Thành phố đã tăng giá nước và tiền phạt nếu sử dụng quá mức, đồng thời làm việc với ngành nông nghiệp để giảm lượng nước tiêu thụ và giữ độ ẩm cho đất.

Bà Coetzee cho biết một chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng đã yêu cầu mọi người cắt giảm hoặc loại bỏ các hoạt động tốn nhiều nước như giặt quần áo hoặc rửa ô tô, đồng thời khuyên họ nên tắm trong thời gian ngắn hơn cũng như tái sử dụng nước tắm để xả bồn cầu.

“Nhiều chủ nhà, đặc biệt là những người có đủ khả năng chi trả, sẽ lắp đặt các bể thu nước mưa, nhưng đa phần người dân thì không thể", bà cho hay.

Tìm giải pháp thiên nhiên cho tình trạng thiếu nước

Kể từ sau hạn hán, bà Coetzee cho biết thành phố cũng đã tìm ra nhiều cách để tăng nguồn cung cấp nước bằng cách hợp tác với các cơ quan công quyền, công ty tư nhân và cộng đồng địa phương để khôi phục các khu vực lấy nước.

"Giải pháp dựa trên tự nhiên đã được áp dụng, bao gồm việc loại bỏ thảm thực vật ngoại lai xâm lấn trong các khu vực lưu vực. Biện pháp này đã chứng minh được tính hiệu quả và tiết kiệm chi phí tối ưu", bà cho hay.

Các loài xâm lấn như thông và bạch đàn hấp thụ nhiều nước hơn và hạn chế nguồn cung cấp nước của thành phố. “Những nỗ lực cho đến nay đã mang lại 55 tỷ lít nước bổ sung mỗi năm với chi phí bằng 1/10 so với các biện pháp khác", bà nói thêm.

Giải pháp này, cùng với việc mưa trở lại và các biện pháp bảo tồn, đã giúp làm đầy các đập của thành phố và giảm bớt đáng kể những lo ngại về nước, ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại.

Nâng cao nhận thức để ngăn chặn thất thoát nước

Nhiều thành phố khác trên thế giới đã đầu tư vào các biện pháp hiệu quả để giúp tiết kiệm nước. Ví dụ, thủ đô Tokyo của Nhật Bản đã nâng cấp cơ sở hạ tầng và dựa vào việc phát hiện và sửa chữa rò rỉ kịp thời để cắt giảm một nửa lượng nước bị thất thoát từ năm 2002 đến 2012.

Ở những nơi mà nguồn cung đang bị đe dọa do biến đổi khí hậu, những nỗ lực như vậy thậm chí còn quan trọng hơn. Giống như nhiều người dân California, 3,3 triệu cư dân ở quận San Diego ở biên giới phía nam nước Mỹ giáp với Mexico đã phải đối mặt với nhiều đợt hạn hán nghiêm trọng trong 20 năm qua.

Nhưng nhờ các hạn chế về nước, giáo dục cộng đồng và đầu tư để tăng dung tích hồ chứa và lót kênh bằng bê tông để ngăn rò rỉ, khu vực này đã giảm gần 50% lượng nước sử dụng bình quân đầu người trong ba thập kỷ qua.

Cùng với các giải pháp công nghệ như nhà máy khử muối, loại bỏ muối khỏi nước biển để có thể uống được và các kế hoạch trong tương lai để lọc nước đã qua sử dụng, San Diego cho biết họ sẽ có thể đáp ứng nhu cầu địa phương cho đến ít nhất là năm 2045 mà không cần đầu tư tài chính đáng kể.

Tái chế nước ở châu Phi và châu Âu

Thủ đô Windhoek đã lắp đặt nhà máy tái chế nước đầu tiên trên thế giới vào năm 1968, biến nước thải thành nước uống an toàn sau một quy trình 10 bước bao gồm việc khử trùng và nhiều lớp lọc. Nhà máy Thu hồi Nước Goreangab đã được nâng cấp vào năm 2002 và tiếp tục cung cấp nguồn nước đáng tin cậy cho thành phố.

Tái chế nước và khử muối đã phổ biến ở những vùng khí hậu khô hạn như Trung Đông, Địa Trung Hải và Nam Á. Nhưng ở Bắc Âu, các quốc gia chưa thực sự phải lo lắng về nguồn cung cấp nước.

Bỉ và Hà Lan đang xem xét các dự án ở Antwerp và Den Haag nhằm tạo ra nước uống được từ các nguồn độc đáo. Một nhà máy ở cảng Antwerp, dự kiến khai trương vào năm 2024, sẽ xử lý nước mặn và nước thải để sử dụng cho các khu công nghiệp gần đó. Bằng cách giảm khoảng 95% mức sử dụng nước uống sạch của cảng, họ hy vọng sẽ giảm bớt áp lực đối với nguồn cung cấp nước của khu vực sau nhiều năm khô hạn.

Tại Den Haag, nhà cung cấp nước Dunea đã khởi động một dự án thí điểm để xử lý nước lợ được bơm lên từ bên dưới các đụn cát ven biển. Bằng cách thẩm thấu ngược, sử dụng áp suất cao và màng rất mịn để lọc muối và các khoáng chất khác, Dunea có thể sản xuất tới 6 tỷ lít nước uống mỗi năm. Vào năm 2020, Hà Lan đã sử dụng hết khoảng 1,3 nghìn tỷ lít nước.

Các giải pháp trong lịch sử

Vào năm 2021, Istanbul lấy ý tưởng từ thời Byzantium và Đế chế Ottoman và bắt buộc tất cả các tòa nhà mới trên các lô đất rộng hơn 1.000 mét vuông phải có bể chứa ngầm để thu và sử dụng nước mưa. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ dự kiến sẽ áp dụng điều này trên khắp cả nước.

Bể chứa ngầm rất phổ biến trong thời đại Byzantine và Ottoman.

Ở Senegal, một số nông dân đã trồng những khu vườn hình tròn được gọi là tolou keur, giúp cây trồng chống chọi với khí hậu khô và nóng. Các luống tròn với cây thuốc ở giữa, tiếp theo là các hàng rau và một vòng ngoài gồm cây ăn quả và các loại hạt, cho phép rễ phát triển vào bên trong, giúp giữ lại lượng nước sau các trận mưa.

Ở các quốc gia như Chile và Morocco, người dân địa phương từ lâu đã giăng lưới để lấy nước bằng cách thu sương mù. Bằng cách sử dụng công nghệ và vật liệu hiện đại để cải thiện thiết kế, các nhà nghiên cứu đã có thể thu được lượng nước gấp 5 lần so với những vùng khô hạn khác.

Quốc Thiên (theo DW)