Biến động lớn trong cấp lãnh đạo cao nhất của chính phủ Ukraine

Một số quan chức Mỹ đánh giá ông Yermak quá cứng nhắc và gây thiếu thiện cảm. Ảnh: Global Images Ukraine.

Theo Economist, nhân vật trung tâm trong những biến động này là ông Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine và là nhân vật thân cận nhất của Tổng thống Volodymyr Zelensky. Ông Yermak từ lâu được coi là người quyền lực số 2 ở Ukraine.

Ông Yermak được cho là đang đứng sau các nỗ lực nhằm thay thế ba quan chức cấp cao trong chính phủ Ukraine, gồm Phó Thủ tướng Oleksii Chernyshov, Giám đốc Cục Tình báo của Bộ Quốc phòng Ukraine Kyrylo Budanov và Thủ tướng Denys Shmyhal.

Đáng chú ý là cuộc điều tra tham nhũng mới nhất nhắm vào ông Chernyshov – Phó Thủ tướng đầu tiên của Ukraine bị điều tra tham nhũng khi còn đương chức.

Dù không có bằng chứng cho thấy ông Yermak trực tiếp ra lệnh điều tra, nhưng các nguồn tin nói ông đã tạo điều kiện để lực lượng an ninh tập trung vào vấn đề này, trong khi tạm thời đặt các cuộc điều tra khác sang một bên.

Một số quan chức cho rằng ông Chernyshov đã "gây mất lòng" ông Yermak khi đề xuất làm đầu mối liên lạc riêng với Washington, điều được xem là thách thức vai trò của ông Yermak trong quan hệ với Mỹ. Thông qua bê bối của Phó Thủ tướng Chernyshov, ông Yermak cũng được cho là đang thúc đẩy việc thay thế người đứng đầu chính phủ Ukraine, Thủ tướng Denys Shmyhal.

Nếu điều đó xảy ra, ông Yermak có thể đưa bà Yuliia Svyrydenko, hiện là Phó Thủ tướng lên chức vụ Thủ tướng Ukraine.

Tin đồn về việc ông Shmyhal bị thay thế đã xuất hiện từ nhiều tháng qua. Truyền thông Ukraine hồi mùa hè năm ngoái đưa tin, Tổng thống Zelensky dường như đồng ý thay Thủ tướng đương nhiệm bằng bà Svyrydenko. Tuy nhiên, các phe phái khác ở Ukraine được cho là vẫn muốn ông Shmyhal ở lại. Đó là lý do sau cuộc cải tổ nội các vào tháng 9/2024, ông Shmyhal vẫn giữ được chức vụ.

Về phần mình, ông Chernyshov tuyên bố sẽ không từ chức bất chấp cuộc điều tra đang diễn ra.

Theo tờ Economist, tương lai của trung tướng Kyrylo Budanov, người đứng đầu cơ quan tình báo quân đội Ukraine, cũng đang bị đặt dấu hỏi.

Ông Yermak được cho là đang tiếp tục thúc đẩy kế hoạch thay thế ông Budanov với các nỗ lực mới nhất xuất hiện vào tháng 6/2025. Một số nguồn tin cho biết, tín hiệu từ Nhà Trắng, đặc biệt là phản ứng không đồng thuận từ chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, có thể đã giúp ông Budanov tiếp tục ở lại.

Đầu tháng 6, ông Yermak có chuyến thăm Washington, trong đó ông tìm cách gặp một số quan chức cấp cao Mỹ nhưng bị từ chối. Ông Yermak sau đó thừa nhận mình không được lòng một số quan chức Mỹ, nhưng hành động của ông chỉ nhằm giúp quốc gia có thêm sự hỗ trợ.

Theo tờ Politico, phong cách ngoại giao của ông Yermak bị cho là cứng nhắc và gây thiếu thiện cảm, điều này có nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ Mỹ - Ukraine.

Đăng Nguyễn - Kyiv Independent