Biện pháp khống chế tăng cân do cai thuốc lá
Một nghiên cứu kéo dài trong 10 năm của một nhà khoa học nước ngoài đánh giá tăng cân do cai thuốc lá trên hàng ngàn người, kết quả cho thấy có đến 2/3 người cai thuốc lá tăng cân trong đó mức tăng cân trung bình là 2,8 kg ở nam và 3,8 kg ở nữ. Vì thế khi cai thuốc lá chúng ta sẽ phải chấp nhận sự thật là đa số trường hợp sẽ tăng cân.
Tuy vậy, không phải là người cai thuốc lá tăng cân mà thường là người hút thuốc lá gầy quá mức và khi cai thuốc lá người cai phục hồi lại cân nặng bình thường. Khi so sánh cân nặng trung bình của người không hút thuốc lá với người hút thuốc lá, người ta nhận thấy cân nặng trung bình của người hút thuốc lá bao giờ cũng thấp hơn cân nặng người không hút thuốc lá có cùng giới tính, chiều cao, tuổi tác.
Người cai thuốc lá nên chấp nhận sự thật sẽ tăng vài kg khi cai thuốc lá vì tăng cân sau cai thuốc rất thường gặp và đôi khi là không thể tránh được, hơn nữa tăng cân xét về phương diện y khoa nhẹ nhàng hơn nhiều so với nguy cơ của việc tiếp tục hút thuốc lá. Dưới đây là một số biện pháp hạn chế tăng cân quá mức khi cai thuốc lá:
Nicotin thay thế: Đây là biện pháp có hiệu quả nhất trong chống tăng cân, nicotine thay thế có thể dùng dưới dạng miếng dán hoặc kẹo nhai, dạng nhai có hiệu quả đặc biệt cho rối loạn hành vi ăn uống. Tuy nhiên cần phải xác định với người cai thuốc lá rằng nicotine thay thế chỉ có hiệu quả làm chậm thời gian tăng cân mà thôi và khi ngưng sử dụng nicotin thay thế cân nặng sẽ tăng.
Bupropion hydrochloride: Thuốc chống trầm cảm thuộc nhóm ức chế dopamin và moradrenaline là thuốc cai thuốc lá, đồng thời có tác dụng ức chế tăng cân do cai thuốc lá.
Varenicillin: Kích thích đặc hiệu thụ thể nicotine a4b2 giúp cai thuốc lá và hạn chế tăng cân nặng. Hiện nay được xem là thuốc hiệu quả nhất trong cai thuốc lá.
Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày. Ưu tiên những môn tập thể dục nâng cao sức bền bỉ hơn là sức mạnh (ví dụ chạy bộ, bơi lội hơn là tập cử tạ); ưu tiên những môn thể thao có tính đồng đội hơn là cá nhân (ví dụ đá banh, đánh cầu). Trong những trường hợp tăng cân bệnh lý, rối loạn hành vi ăn uống, người cai thuốc lá cần phải đến tư vấn bác sĩ chuyên khoa về cai thuốc lá và dinh dưỡng để có những chế độ điều trị phù hợp dùng thuốc và không dùng thuốc.
Khi có chỉ định các bác sĩ có thể hướng dẫn những chế độ ăn uống, tập luyện đặc biệt hoặc thậm chí kê toa những loại thuốc đặc trị như là thuốc gây chán ăn, thuốc chống trầm cảm. Tuy vậy, thuốc gây chán ăn có nhiều tác dụng phụ và nguy cơ gây nghiện nên hiện không được dùng. Thuốc chống trầm cảm nhóm serotoninergic như fluoxetine được chỉ định dùng khi người cai thuốc lá ngoài tăng cân còn xuất hiện triệu chứng trầm cảm.
Đức Tùng