Biết gì về biến thể tái tổ hợp Delta-Omicron và giữa các dòng phụ của Omicron?
Theo tờ South China Morning Post ngày 3-4, các nhà nghiên cứu ở một số quốc gia đã tìm thấy các biến thể lai giữa biến thể Delta và Omicron của virus SARS-CoV-2.
Họ cũng đã tìm thấy một biến thể tái tổ hợp của các dòng con của Omicron. Hiện đã có những dấu hiệu ban đầu cho thấy khả năng lây truyền thậm chí còn mạnh hơn các biến thể mẹ.
Các biến thể tái tổ hợp hiện tại
Hiện cơ quan An ninh Y tế của Anh đang theo dõi ba dòng tái tổ hợp: XD, XE và XF.
XD là sự kết hợp giữa Delta và BA.1, một dòng phụ của biến thể Omicron và đã được tìm thấy chủ yếu ở Pháp, Đan Mạch và Bỉ.
Ảnh minh họa virus SARS-CoV-2. Ảnh: SHUTTERSTOCK
Trong khi đó, XE là sự tái tổ hợp của hai dòng con của các biến thể Omicron, BA.1 và BA.2, nhưng nó có ba đột biến không có ở bố mẹ của chúng. Biến thể này hiện chỉ mới được tìm thấy ở Anh.
Còn XF là sự tái tổ hợp giữa Delta và BA.1 và chỉ mới được phát hiện ở Anh.
Các biến thể này liên quan như thế nào?
XD được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 12 và đến ngày 22-3, 49 trường hợp đã được xác nhận ở Pháp, Đan Mạch và Bỉ.
Theo nhà virus học Tom Peacock từ Đại học Hoàng gia London, đây là thể tái tổ hợp cần theo dõi do sự lây lan của nó đến nhiều quốc gia, cũng như nó có sự góp mặt của Delta - một biến thể gây bệnh nặng.
Đến ngày 22-3, Cơ quan An ninh Y tế của Anh đã xác định được 637 trường hợp mắc biến thể XE ở nước này. Các ca nhiễm phân bố theo địa lý trên khắp nước Anh và ngày càng tăng về số lượng, cho thấy sự lan rộng trong cộng đồng.
Cơ quan Y tế Anh đã so sánh các mẫu gen của biến thể phụ BA.2 của Omicron - biến thể chiếm ưu thế ở Anh, và nhận thấy rằng XE có khả năng lây truyền cao hơn 9,8%. Họ cảnh báo rằng dữ liệu nói trên có thể sai lệch trong giai đoạn đầu, và tốc độ phát triển của virus có thể phụ thuộc vào khả năng lây nhiễm tăng hoặc giảm dần theo thời gian của nó.
Theo Giáo sư Susan Hopkins - cố vấn y tế chính của cơ quan, tốc độ phát triển của XE đã có sự thay đổi. Tuy nhiên, họ vẫn chưa có đủ bằng chứng để đưa ra kết luận về khả năng lây truyền, mức độ nghiêm trọng hoặc hiệu quả của vaccine đối với biến thể này.
Trước đây đã từng có các biến thể tái tổ hợp nào chưa?
Câu trả lời là có. Các biến thể đã từng kết hợp lại. Hai loại virus khi lây nhiễm vào cùng một tế bào có thể tạo ra một bộ gen hỗn hợp.
Các nhà nghiên cứu đã báo cáo sự tái tổ hợp bộ gen giữa các biến thể Delta và Alpha ở 26 bệnh nhân Sars-CoV-2 ở Nhật. Biến thể tái tổ hợp giữa Alpha và các biến thể B.1.177 được báo cáo lần đầu tiên ở Tây Ban Nha vào mùa hè năm 2020.
Theo Chuyên gia Hopkins, các biến thể tái tổ hợp không phải là bất thường, nhất là khi có một số biến thể đang cùng lưu hành.
"Một số biến thể đã được xác định từ đầu đại dịch cho đến nay. Cũng như các loại biến thể khác, hầu hết sẽ chết đi tương đối nhanh chóng" - bà nói.
Vaccine và việc xét nghiệm có hiệu quả với các biến thể này không?
Theo chuyên gia Peacock, các biến thể như vậy có thể được xác định bằng các xét nghiệm PCR tiêu chuẩn và cũng được phát hiện bằng các bộ kit test nhanh.
Về vấn đề vaccine, vẫn còn quá sớm để biết chắc chắn nó có thể ngăn được biến thể này không, nhưng các nhà khoa học đang theo dõi các dữ liệu chặt chẽ.
