Biểu giá điện sinh hoạt 5 bậc sẽ phù hợp với thực tế

Ông Nguyễn Anh Tuấn.

Phóng viên (PV): Thưa ông, vì sao Bộ Công Thương lại đề xuất cải tiến biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt trong thời điểm này?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Trong thời gian qua, trên phương tiện thông tin đại chúng cũng như trên diễn đàn Quốc hội, nhiều khách hàng sử dụng điện, nhiều cử tri đã có ý kiến về xem xét lại cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt. Trên cơ sở các ý kiến này, Bộ Công Thương cũng nhận được chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng chính phủ về việc nghiên cứu xem xét đổi mới cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho khách hàng sinh hoạt.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, trong tháng 3-2020, Bộ Công Thương phải nghiên cứu xây dựng và trình Thủ tướng xem xét đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt. Đó chính là lý do Bộ Công Thương đang tổ chức lấy ý kiến rộng rãi các tổ chức, tập thể, đơn vị về đề án này. Trên cơ sở ý kiến góp ý của các đơn vị, tổ chức, Bộ Công Thương sẽ tổng hợp và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét trong tháng 3-2020.

PV: Một vấn đề người dân quan tâm là việc thay đổi cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt có làm tăng giá điện hay không? Xin ông nêu rõ về vấn đề này?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Tôi khẳng định việc điều chỉnh, thay đổi biểu giá bán lẻ điện lần này không phải tăng giá điện, đây là hoạt động xem xét lại các bậc thang giá điện sinh hoạt cho phù hợp với thực tế sử dụng điện hiện nay của các khách hàng. Nguyên tắc khi điều chỉnh cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt là không được thay đổi giá bán lẻ điện sinh hoạt bình quân đã được phê duyệt; hướng tới mục tiêu khuyến khích các hộ tiêu dùng sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả; bảo đảm cho khách hàng sử dụng điện có thể dễ dàng theo dõi, tính toán sản lượng điện và mức tăng vào những mùa nắng nóng không có dấu hiệu đột biến.

Công nhân điện lực Hà Nội kiểm tra hệ thống điện. Ảnh: MINH ĐỨC

PV: Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về các phương án cải tiến mà Bộ Công Thương đề xuất?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Trên cơ sở báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, ý kiến của các chuyên gia, hiệp hội, Bộ Công Thương đã nghiên cứu, kiểm tra và đề ra 5 phương án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện; trong đó có phương án 1 bậc (tất cả khách hàng sinh hoạt áp dụng chung 1 mức giá), 3 bậc, 4 bậc và 5 bậc. Riêng phương án 5 bậc có hai kịch bản khác nhau.

Cụ thể: Phương án 1 điện đồng giá, bằng với mức giá điện bình quân hiện hành cho sinh hoạt là 1.897 đồng/kWh; phương án 2 gồm 3 bậc, trong đó giá điện bậc 1 từ 0 đến 100kWh là 1.572 đồng/kwh, bậc 2 từ 101kWh đến 400kWh là 2.074 đồng/kwh, bậc 3 từ 401kWh trở lên là 2.701 đồng/kwh; phương án 3 gồm 4 bậc với giá điện bậc 1 từ 0 đến 100kWh là 1.572 đồng/kwh, bậc 2 từ 101kW đến 300kWh là 1.997 đồng/kwh, bậc 3 từ 301kWh đến 600kWh là 2.496 đồng/kwh, bậc 4 từ 601kWh trở lên là 2.892 đồng/kwh.

Đối với biểu giá điện bậc thang 5 bậc, bậc 1 từ 0 đến 100kWh; bậc 2 từ 101kWh đến 200kWh, bậc 3 từ 201kWh đến 400kWh, bậc 4 từ 401kWh đến 700kWh, bậc 5 từ 701kWh trở lên. Nhưng đối với phương án 1, mức giá ở 5 bậc lần lượt là: 1.549 đồng/kwh; 1.858 đồng/kwh; 2.340 đồng/kwh; 2.701 đồng/kwh; 3.105 đồng/kwh. Còn ở phương án 2, mức giá ở 5 bậc lần lượt là: 1.549 đồng/kwh; 1.858 đồng/kwh; 2.431 đồng/kwh; 2.701 đồng/kwh; 2.878 đồng/kwh. Như vậy, ở phương án 1, mức chênh lệch giữa bậc đầu và bậc cuối cùng là 2 lần, phù hợp với xu thế chung của các nước trên thế giới nhằm khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả thông qua việc tăng chênh lệch giá giữa bậc thang đầu và bậc thang cuối. Còn ở phương án 2, mức chênh lệch giữa bậc đầu và bậc cuối cùng là 1,86 lần.

PV: Vậy đâu là ưu, nhược điểm của 5 phương án này?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: So sánh giữa các phương án, cả 5 phương án này đều có ưu điểm là đơn giản hơn, ít số bậc hơn so với biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt có 6 bậc như hiện hành.

Tuy nhiên, các phương án 1 bậc, 3 bậc hay 4 bậc đều có nhược điểm chung là các khách hàng ở mức thấp đều phải trả nhiều tiền hơn, còn khách hàng sử dụng nhiều điện lại phải trả ít đi. Cụ thể, với phương án 1 bậc, 2 bậc và 3 bậc thì các khách hàng sử dụng dưới 300kWh/tháng, chiếm tỷ lệ 87% khách hàng lại bị thiệt, không thực hiện mục tiêu là khuyến khích người dân sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả; đồng thời ngân sách nhà nước cũng phải hỗ trợ cho các hộ nghèo, hộ chính sách bị tăng lên.

Đối với phương án biểu giá điện 5 bậc, cả hai phương án đều đáp ứng mục tiêu hơn 20 triệu khách hàng sử dụng dưới 250kWh/tháng được lợi và trả tiền điện thấp hơn. Tuy vậy, so sánh giữa hai phương án, Bộ Công Thương cho rằng, mức tăng giá giữa các bậc ở phương án 1 hợp lý hơn; bảo đảm toàn bộ số hộ có mức sử dụng điện dưới 700kWh (chiếm 98,2% tổng số hộ) trả tiền điện không tăng hoặc giảm khi áp dụng biểu giá điện mới. Đồng thời, khoảng cách chênh lệch giữa bậc đầu và bậc cuối cùng của phương án 1 cũng lớn hơn phương án 2 sẽ phù hợp với nguyên tắc dùng nhiều điện trả nhiều tiền, với phương án này tiền điện các hộ sử dụng từ 701kWh/tháng trở lên (khoảng 0,5 triệu hộ, chiếm 1,8% tổng số hộ) phải trả tăng thêm 29.000 đồng/hộ/tháng.

PV: Thưa ông, với phương án biểu giá điện 5 bậc mà Bộ Công Thương đề xuất, các hộ tiêu dùng điện đang được hưởng chính sách hỗ trợ thông qua giá điện được quan tâm như thế nào?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Hiện nay, Bộ Công Thương đang đề xuất lựa chọn phương án 1, phương án 5 bậc vì theo đánh giá của Bộ Công Thương nó sẽ phù hợp nhất với thực tế sử dụng điện của khách hàng hiện nay. Đặc biệt, các hộ nghèo, chính sách tiếp tục được Nhà nước hỗ trợ, với khoảng 1,8 triệu hộ, tổng số tiền hỗ trợ hơn 1.000 tỷ đồng/năm như hiện nay.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

VŨ DUNG (thực hiện)