Biểu hiện khi trẻ bị xuất huyết tiêu hóa bố mẹ cần biết

Xuất huyết tiêu hóa ở trẻ em là một tình trạng cấp cứu, cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Vì vậy, việc phát hiện sớm là vô cùng quan trọng.

Nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa ở trẻ

Xuất huyết tiêu hóa ở trẻ em có nhiều nguyên nhân.

Đối với đường tiêu hóa trên (phía trên góc Treitz) gồm thực quản, dạ dày, tá tràng. Nguyên nhân thường gặp:

Viêm, loét thực quản; Vỡ giãn tĩnh mạch thực quản trong hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa; Hội chứng Mallory-Weiss; Viêm dạ dày – tá tràng do ngộ độc, stress, Schönlein-Henoch, dị ứng thức ăn, thuốc, hội chứng huyết tán – urê cao; Loét dạ dày – tá tràng; Chảy máu đường mật; Dị vật đường tiêu hóa...

Đối với đường tiêu hóa dưới (phía dưới góc Treitz) gồm ruột non, đại trực tràng và hậu môn. Nguyên nhân thường gặp:

Từ ruột non: U máu ruột non; Viêm ruột hoại tử; Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa do vi khuẩn, ký sinh trùng xâm nhập niêm mạc ruột; Lồng ruột; Viêm loét túi thừa Meckel Schönlein-Henoch

Từ đại trực tràng: Viêm đại tràng chảy máu, bệnh Crohn Polyp đại – trực tràng; Viêm trực tràng, đại tràng do nhiễm khuẩn; Viêm ruột non hoại tử ở trẻ lớn; Viêm đại tràng do dị ứng thức ăn; Nứt hậu môn ; Chảy máu trực tràng – hậu môn.

Biểu hiện khi trẻ bị xuất huyết tiêu hóa

Xuất huyết tiêu hóa ở trẻ không thường gặp nhưng rất nguy hiểm, cha mẹ tuyệt đối không được chủ quan.

Trẻ bị xuất huyết tiêu hóa thường có các dấu hiệu sau:

Nôn ra máu: Có thể nôn ra máu tươi hoặc máu đen.

Đi ngoài phân có máu: Phân màu nâu đen, đỏ sẫm hoặc đỏ toàn bãi. Đi ngoài phân đen kèm theo nôn máu gợi ý xuất huyết tiêu hóa trên. Cần phân biệt với phân đen do ăn thực phẩm (tiết, đỗ đen) hoặc do thuốc (sắt, bismuth).
Biểu hiện toàn thân: Thiếu máu với các mức độ khác nhau.
Khát nước, rối loạn tri giác khi mất máu cấp tính nhiều.

Chẩn đoán khi trẻ bị xuất huyết tiêu hóa

Để xác định tình trạng xuất huyết đường tiêu hóa, bác sĩ có thể chỉ định:

Xét nghiệm máu: Đánh giá công thức máu, mức độ thiếu máu, chức năng gan – thận, đông máu.
Nội soi tiêu hóa: Nội soi dạ dày – tá tràng để phát hiện chảy máu từ thực quản, dạ dày hoặc tá tràng. Nội soi đại tràng để kiểm tra chảy máu từ đại tràng, trực tràng hoặc hậu môn.

Đây là phương pháp quan trọng giúp xác định chính xác vị trí chảy máu và có thể cầm máu ngay trong khi nội soi.

Có thể chỉ định thêm chụp CT mạch máu: Hỗ trợ tìm vị trí chảy máu khi nội soi không phát hiện rõ.

Lời khuyên của bác sĩ

Xuất huyết tiêu hóa ở trẻ không thường gặp nhưng rất nguy hiểm, cha mẹ tuyệt đối không được chủ quan.

Cần đưa trẻ đến bệnh viện sớm khi có các dấu hiệu sau:

Hoa mắt, chóng mặt, da xanh, mệt mỏi (thiếu máu) .
Ăn uống kém hoặc bỏ ăn.
Đau bụng thượng vị, ợ hơi, ợ chua .
Vàng da, vàng mắt, bụng chướng.
Khát nước nhiều.
Nôn máu đỏ tươi hoặc máu cục .
Đi ngoài phân đen hoặc có máu, kèm mệt lả sau mỗi lần nôn hoặc đại tiện.
Trẻ li bì, khó đánh thức hoặc kích thích, vật vã.

Xuất huyết tiêu hóa là tình trạng nguy cấp, cần sự hỗ trợ của các cơ sở y tế chuyên khoa Nhi. Gia đình phải chú ý phát hiện sớm các biểu hiện để đưa trẻ đi cấp cứu, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

BS Nguyễn Văn Đức